O’tibdo’ Sana 09 «Ona tili» 7-sinflar uchun 6-Sinfda o'tilganlarni takrorlash

BILIB OLING. Asosga qo'shilib, yangi ma'no hosil qiluvchi qo'shimchalar so'z yasovchi qo'shimchalar deyiladi. Masalan: do'ppi + do’z, ser + qatnov, foyda + li, taqsim + la.
Tarkibi asos va yasovchi qo'shimchalarga bo'linmaydigan so'zlarga tub so'zlar deyiladi. Masalan: tosh, temir, quyosh.
Asosga so'z yasovchi qo'shimchalar qo'shilishi orqali hosil qilingan yangi asos sodda yasama so'zlar deyiladi. Masalan: toshloq, temirchi, temirchilik, serquyosh. Bir umumiy asosga ega bo'lgan so'zlar asosdosh so'zlar sanaladi: tashvishli, sertashvish, tashvishlanmoq kabi.So'zning shakl yasovchi qo'shimchalarsiz qismi asos sanaladi. BILIB OLING. Asosga qo'shilib, uning ma'nosiga qo'shimcha ma'no yuklash yoki o'zi qo'shilayotgan so'zni boshqa so'zga bog'lash vazifasini bajaruvchi qo'shimchalarga shakl yasovchi qo^’shimchalar deyiladi. ESDA TUTING. Shakl yasovchi qo'shimchalar vazifasiga ko'ra ikki turli bo'ladi:
a)lug'aviy shakl yasovchilar; b)sintaktik shakl yasovchilar.
BILIB OLING. Asosga qo'shilib, uning ma'nosiga qo'shimcha ma'no yuklovchi qo'shimchalar lug'aviy shakl yasovchi qo'shimchalar deyiladi. Ularga ko'plik, kichraytirish-erkalash, sifat darajalari va boshqa qo'shimchalar kiradi. O'zi qo'shilayotgan so'zni boshqasiga bog'lash vazifasini bajaruvchi qo'shimchalar sintaktik shakl yasovchi qo'shimchalar yoki munosabat shakllari deyiladi. Ularga egalik, kelishik, shaxs-son qo'shimchalari kiradi.
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.
V. Uyga vazifa. 16-mashq.
VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.
O’quv-tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: ____________________
«Ona tili» 7-sinflar uchun