O’tibdo’ Sana 09 «Ona tili» 7-sinflar uchun 6-Sinfda o'tilganlarni takrorlash

Vazifadosh ko’makchilarga ost, yon, ust, old, orqa, ro’para, oldin, avval, keyin, so’ng, tomon, qosh, boylab, qarab, ko’ra, deya, deb, atab singari so’zlar kiradi. Bunday so’zlar ko’makchi vazifasida kelganda, atash ma’nosini yo’qotadi, shuning uchun ma’lum so’roqqa javob bo’lmaydi. o’zi qo’shilgan so’z bilan birgalikda bitta so’roqqa
171-mashq. Berilgan ko’makchilarning sof yoki vazifadoshligini aniqlab, jadvalga joylashtiring.
Bilan, sari, kabi, tomon, uchun, ko’ra, bo’ylab, keyin, haqida, sababli, ichida, oldida, to’g’risida, qadar, qarab, tepada, qarshi, tufayli, sayin.
Sof ko'makchilar bilan bir qatorda ayrim so'zlar ko'makchi vazifasida qo'llanadi va ular vazifadosh ko'makchilar sanaladi.
Atash ma’nosini tamoman yo’qotib, faqat o’zi birikkan so’zni boshqa so’zga tobelantirib bog’lash uchun xizmat qiladigan ko’makchilar sof ko’makchilar sanaladi. Bilan, sari, sayin, uchun, kabi, qadar, singari, uzra, tufayli, haqida kabi ko’makchilar sof ko’makchilardir.
Sof ko’makchilar urg’u olmaydi. Urg’u ko’makchi bilan birga kelgan mustaqil so’zning oxirgi bo’g’iniga tushadi. Shuning uchun ko’makchi ohang tomonidan o’zidan oldingi so’z bilan bir butunlikni tashkil qiladi, lekin yozuvda ko’makchi doimo ajratib yoziladi.
Ba’zan bilan, uchun ko’makchilari badiiy uslubda la, -chun shaklida qo’llanadi va chiziqcha bilan ajratib yoziladi.
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob.
1. Yordamchi so’zlar deb nimaga aytiladi
2. Ko’makchilarning vazifasi
3. Sof ko’makchilar deb nimaga aytiladi?
4. Vazifadosh ko’makchilar deb nimaga aytiladi?


V. Uyga vazifa.
VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.


O’quv-tarbiya ishlari bo’yicha
direktor o’rinbosari: ______________________