O’ta o’tkazgich moddalar va ularning elektron texnikasidagi o’rni

1-BOB. O’TKAZGICHLARDA TOK O’TISHINING FIZIK 

MEXANIZMLARI 

 

O’tkazgich  moddalar  sifatida  qattiq  jismlar,  suyuqliklar  va  ma’lum 

sharoitlarda  esa  gaz  ham  qo’llanilishi  mumkin.  Elеktr  texnikada  qo’llaniladigan 

aksariyat qattiq o’tkazgich moddalarga metall va uning qotishmalari kiradi. 

Yuqori  elеktr  o’tkazuvchanlikka  ega  bo’lgan  o’tkazgich  moddalarga  normal 

harorat  sharoitda  solishtirma  qarshiligi 



0,05  mkOm



m  bo’lgan  metallar  kiradi. 

Normal haroratda solishtirma qarshiligi kamida 0,3 mkOm



m bo’lgan qotishmalar 

yuqori  qarshilikka  ega  qotishmalar  deyiladi.  Yuqori  o’tkazuvchanlikka  ega 

metallar sim, tok o’tkazuvchi kabellarda, elеktr mashinasi va transformatorlarning 

chulg’amlarida  va  boshqa  asbob-uskunalarda  ishlatiladi.  Yuqori  qarshilikka  ega 

metall  va  qotishmalar  rezistorlar,  elеktr  isitkich  asboblari,  cho’g’lanma 

lampalarning tolalarini tayyorlashda  foydalaniladi. 

O’ta  past  (kriogen)  haroratlarda  solishtirma  qarshiligi  o’ta  kichik  bo’lgan 

moddalar - o’ta o’tkazgichlar va krioo’tkazgichlar alohida ahamiyatga ega.