Особенности и изготовление дамасской стали


К особенностям литейного булата



Download 0,56 Mb.
bet3/3
Sana22.02.2022
Hajmi0,56 Mb.
#100593
1   2   3
Bog'liq
дамасская

К особенностям литейного булата можно отнести нижеприведенные моменты:
Damask Fors-Hindiston karbonli yuqori konsentratsiyali po'latdir. Quyuv to'g'oni shuningdek, karbid va ferrit matritsasi shakllanishi tufayli o'zini namoyon qiladigan g'ayrioddiy naqsh bilan ajralib turadi. Buning uchun strukturani sekin sovutish amalga oshiriladi. Damask quyish zavodining xususiyatlari quyidagi jihatlarni o'z ichiga oladi.
Карбиды и ферриты обеспечивают довольно привлекательные эксплуатационные качества. При затачивании режущей кромки мягкие ферритные волокна быстро удаляются, а твердая карбидная матрица остается. В результате кромка представлена небольшими природными зубчиками, которые без специального оборудования не разглядеть.
Подобный металл практически никогда не подвергается закаливанию. Это связано с тем, что термическая обработка приводит к образованию аустенита. Закалка становится причиной исчезновения карбидной матрицы, за счет чего и рисунок становится менее отчетливым.
Karbidlar va ferritlar juda jozibali ishlashni ta'minlaydi. Kesish joyini keskinlashtirishda yumshoq ferrit tolalari tezda chiqariladi va qattiq karbid matritsasi qoladi. Natijada, chekka mayda tabiiy tishlar bilan ifodalanadi, ularni maxsus jihozlarsiz ko'rish mumkin emas. Bunday metall deyarli hech qachon qotib qolmaydi. Buning sababi issiqlik bilan ishlov berish austenit hosil bo'lishiga olib keladi. Söndürme karbid matritsasining yo'q bo'lib ketishiga olib keladi, shuning uchun naqsh ham kamroq aniqlanadi.
В заключение отметим, что рассматриваемый тип металла появился много столетий назад. Сегодня его используют в большинстве случаев при изготовлении ножей или клинков, а также некоторых украшений интерьера. Современные сплавы обходят дамаск практически по всем параметрам. Интерес к дамаску поддерживался на протяжении длительного периода по причине различных мифов о том, что оружие, изготовленное из подобного металла, делало воина практически непобедимым.
Xulosa qilib shuni ta'kidlaymizki, ko'rib chiqilayotgan metall turi ko'p asrlar oldin paydo bo'lgan. Bugungi kunda u ko'p hollarda pichoq yoki pichoqlarni, shuningdek ba'zi ichki bezaklarni ishlab chiqarishda qo'llaniladi. Zamonaviy qotishmalar deyarli har jihatdan Damashqni chetlab o'tishadi. Damashqqa bo'lgan qiziqish uzoq vaqt davomida bunday metaldan yasalgan qurollar jangchini deyarli engib bo'lmasligi haqidagi turli afsonalar tufayli saqlanib kelingan.
Дамасская сталь. Кузнечная сварка является ключевой операцией в создании дамасской стали. Этот процесс требует температуры и давления для создания прочного сварного соединения. Наиболее популярный метод изготовления дамасской стали заключается в компоновке из контрастных слоёв стали пакета, его нагрева и непосредственной сварки составляющих при определённой температуре.
Damashq po'lati. Payvandlash - bu po'lat po'latni yaratishda muhim operatsiya. Ushbu jarayon bardoshli payvandni yaratish uchun harorat va bosimni talab qiladi. Damashq po'latini ishlab chiqarishning eng mashhur usuli bu po'latdan qarama-qarshi qatlamlardan qadoqlash, uni isitish va tarkibiy qismlarni ma'lum haroratda to'g'ridan-to'g'ri payvandlashdir.При этом необходимо, чтобы сопрягаемые поверхности составляющих пакета были очищены от оксидных плёнок и шлаков. Отлично отполированные и плотно подогнанные бруски металла «прилипают» друг другу (как в случае с калибрами) и в идеальных условиях могут быть скованы и без нагрева. При нагреве металла электроны обретают подвижность и при правильно выбранной температуре и давлении приобретают возможность мигрировать в прилегающие поверхности соседних сопряженных металлов, формируя прочный сварочный шов.
Shu bilan birga, sumkaning tarkibiy qismlarining juftlash yuzalarini oksidi plyonkalar va shlaklardan tozalash kerak. Yaxshi sayqallangan va mahkam o'rnatilgan metall barlar bir-biriga yopishadi (o'lchagichlarda bo'lgani kabi) va ideal sharoitda ularni isitishsiz ham zanjirlash mumkin. Metall qizdirilganda, elektronlar harakatchanlikka erishadilar va kerakli harorat va bosimda bardoshli payvand hosil qilib, qo'shni qo'shni metallarning qo'shni yuzalariga o'tish qobiliyatini qo'lga kiritadilar.

Схема сборки многослойного пакета. Проиллюстрировать это можно так. Набранный блок из восьми слоев металла с различным уровнем содержания углерода в них сковывается воедино. По завершению кузнечной сварки блок изгибается. Если сварка произведена с надлежащим качеством, между слоями не происходит растрескивание и расслаивание, - весь пакет ведет себя как цельный брус стали. Зашлифовав его торец и протравив его раствором хлорного железа можно увидеть простейший узор – параллельные полоски.
Ko'p qatlamli paketni joylashtirish montaji. Buni quyidagicha ko'rsatish mumkin. Turli darajadagi uglerod tarkibiga ega bo'lgan sakkiz qatlamli metall bloklardan iborat blok birlashtiriladi. Qopqoqni payvandlash tugagandan so'ng, blok egiladi. Agar payvandlash tegishli sifat bilan bajarilgan bo'lsa, qatlamlar orasida yorilish va delaminatsiya sodir bo'lmaydi - butun paket qattiq po'latdan yasalgan nur kabi ishlaydi. Yuzini silliqlash va temir xlorid eritmasi bilan ishlov berishdan so'ng, siz eng oddiy naqshni ko'rishingiz mumkin - parallel chiziqlar.После этого пакет расковывается и режется на две и более частей, собирается вновь и сваривается. Общее число слоев в законченном пакете зависит от количества слоев в исходном и количестве сворачиваний и сварок. Наметившийся в конце XX века ренессанс в изготовлении дамаска вызвал к жизни и огромное количество спекуляций на этой ниве. Как ни странно это звучит, по настоящему качественный рабочий дамаск, в отличие от декоративного, производят единицы. Главной причиной этого видится малая информированность и коммерческая раскрученность данного направления:
Shundan so'ng, paket ochilib, ikki yoki undan ko'p qismlarga bo'linadi, yana yig'iladi va payvandlanadi. Tayyor paketdagi qatlamlarning umumiy soni manbadagi qatlamlar soniga va katlama va payvandlash soniga bog'liq. 20-asrning oxirida paydo bo'lgan Damashqdagi uyg'onish bu sohada juda ko'p mish-mishlar olib keldi. Ajablanarlisi shundaki, bu tovushlar, chindan ham yuqori sifatli ishlaydigan Damashq, dekorativdan farqli o'laroq, birliklarni chiqaradi. Buning asosiy sababi, ushbu sohaning kam xabardorligi va tijorat targ'iboti bo'lishi mumkin:спрос рождает предположение, и на рынке появляется все больше и больше изделий из материала, отнести который к дамаску можно только по внешнему виду. Недостаток информации обусловил ряд заблуждений, господствующих в массовом сознании на счет такого материала. В качестве главной характеристики дамасской стали, определяющей ее достоинства, обычно называют чередование слоев с высоким содержанием углерода, придающим клинку остроту, и низким, придающим ему прочность.
talab chayqovchilikni keltirib chiqarmoqda va bozorda tobora ko'proq ko'rinishni Damashqqa bog'lash mumkin bo'lgan materialdan ko'proq mahsulotlar paydo bo'lmoqda. Axborot etishmasligi ommaviy materiallar ongida bunday materiallar hisobiga yuzaga kelgan bir qator noto'g'ri tushunchalarga olib keldi. Uning mohiyatini aniqlaydigan Damashq po'latining asosiy xarakteristikasi, odatda, pichoqning ravshanligi va pastligini ta'minlaydigan yuqori uglerodli qatlamlarni almashtirish deb ataladi.На самом деле, в ходе кузнечной сварки слоев стали с разным содержанием углерода, имеет место его диффузия (т.е. перемещение из областей с высоким содержанием в область с низким). Это ухудшает режущие свойства высокоуглеродистых составляющих пакета за счет объединения по углероду, причем из-за обилия сварочных швов даже могут ухудшаться прочностные свойства всего клинка. Кроме того, выгорание углерода при многократной кузнечной сварке может снижать его содержание на 0,3-0,4%. Дабы компенсировать такие значительные потери, многие мастера идут на более жестокие режимы закалки, что сказывается на прочностных свойствах РК. Aslida, har xil uglerod tarkibidagi po'lat qatlamlarini zarb qilish jarayonida uning tarqalishi sodir bo'ladi (ya'ni, u yuqori tarkibga ega bo'lgan hududlardan past uglerodli mintaqaga o'tadi). Bu uglerodning kombinatsiyasi tufayli paketning yuqori uglerodli qismlarining kesish xususiyatlariga ta'sir qiladi va payvand choklarining ko'pligi sababli butun pichoqning mustahkamlik xususiyatlari hatto yomonlashishi mumkin. Bundan tashqari, bir nechta temirchi payvandlash paytida uglerodning yonishi uning tarkibini 0,3-0,4% ga kamaytirishi mumkin. Bunday katta yo'qotishlarni qoplash uchun ko'plab ustalar Qozog'iston Respublikasining mustahkamlik xususiyatlariga ta'sir etuvchi qattiqlashuv rejimlariga o'tmoqdalar.
Другое популярное заблуждение гласит, что для пакета древние мастера брали очень дорогие и секретные марки стали, которые и образовывали редкие по красоте узоры. Но известны клинки уже XIX века из Германии и Франции, на которых легко считаются даже внедренные в узор буквы и цифры. Современным мастерам, владеющим технологией кузнечной сварки, создать подобные узоры тоже не представляет особых затруднений. Красота дамасских сталей в своей основе имеет различие цветов слоев сталей с разным химическим составом. Для ярких линий могут применяться простые углеродистые стали или даже низкоуглеродистые. Yana bir keng tarqalgan noto'g'ri tushuncha - qadimgi ustalar noyob go'zallik naqshlarini shakllantirgan paket uchun juda qimmat va yashirin po'lat navlarini olishgan. Ammo 19-asrning Germaniya va Frantsiya pichoqlari allaqachon ma'lum, ularda naqshga kiritilgan harflar va raqamlar ham oson hisoblab chiqilgan. Dazmolni payvandlash texnologiyasiga ega bo'lgan zamonaviy ustalar, bunday naqshlarni yaratish juda qiyin emas. Damashq po'latlarining go'zalligi asosan turli xil kimyoviy tarkibga ega po'lat qatlamlarining rang farqiga asoslanadi. Yorqin chiziqlar uchun oddiy uglerod po'latlari yoki hatto past karbonli po'latdan foydalanish mumkin.
Светлые линии. - 6 (отечественный аналог – 5ХНМ) – сталь с высоким содержанием никеля. При комбинации с углеродистыми сталями дает блестящие яркие линии. Эта сталь известна высокой прочностью, и ее добавка в пакет улучшает его прочностные свойства. - O1 (отечественный аналог –ХВГ) – популярная инструментальная сталь с достаточным количеством хрома для формирования ярких линий в пакете с низкоуглеродистыми и высокоуглеродистыми сталями. Yorug'lik chiziqlari. - 6 (ichki analog - 5XHM) - yuqori nikel tarkibidagi po'lat. Uglerod po'latlari bilan birlashganda yorqin yorqin chiziqlar beradi. Ushbu po'lat yuqori kuchliligi bilan mashhur va paketga qo'shilishi uning kuch xususiyatlarini yaxshilaydi. - O1 (mahalliy analog - HVG) kam uglerodli va yuqori uglerodli po'latdan iborat paketda yorqin chiziqlar hosil qilish uchun etarli xromga ega bo'lgan mashhur asbob po'latdir.
Чувствительна к перегреву – начинает крошиться, но зато великолепно сваривается при невысоких температурах. - никель – часто используется для яркой и блестящей составляющей пакета. Не рекомендуется для материала клинка. Никель является блокиратором углерода, и если в многослойном пакете слои никеля будут выходить на лезвие, то это негативно скажется на функциональности клинка. Популярен для менее критичного к нагрузкам прибора ножа, где формирует четкие контрастные линии. Темные линии.
Haddan tashqari qizib ketishga sezgir - u yiqila boshlaydi, lekin past haroratlarda mukammal payvandlanadi. Nikel - ko'pincha paketning yorqin va porloq tarkibiy qismi uchun ishlatiladi. Pichoq materiallari uchun tavsiya etilmaydi. Nikel uglerod blokeridir va agar ko'p qatlamli sumkada nikel qatlamlari pichoqqa chiqsa, bu pichoqning ishlashiga salbiy ta'sir qiladi. Qurilmaning yuklari uchun kamroq tanqidiy bo'lgan pichoq uchun mashhur bo'lib, u erda aniq kontrastli chiziqlar hosil bo'ladi. Qorong'i chiziqlar.Темные линии дамасской стали формируются низколегированными углеродистыми сталями. Путем подбора сталей с разным содержанием углерода можно получить оттенки от светло-серого до густого черного; светлые тона обычно формируются за счет низкоуглеродистого проката. Добавка низкоуглеродистых элементов в состав пакета ведет к обеднению законченного клинка углеродом, что необходимо иметь в виду при проектировании и сборке пакета. На завершающей стадии поковки пакета среднее содержание углерода у большинства мастеров варьирует от 0,6 до 0,8%, и поэтому перед его сборкой обязателен перерасчет относительного количества углерода по каждой отдельной весовой составляющей пакета.
Damashq po'latining quyuq chiziqlari past qotishma uglerodli po'latdan hosil bo'ladi. Turli xil uglerodli po'latlarni tanlab, siz och kulrangdan quyuq qora ranggacha soyalarni olishingiz mumkin; yorug'lik ohanglari odatda past karbonli rulman tufayli hosil bo'ladi. Paketga kam uglerodli elementlarning qo'shilishi tayyor pichoqni uglerod bilan emirilishiga olib keladi, bu paketni loyihalash va yig'ishda yodda tutilishi kerak. Paketni qalbakilashtirishning oxirgi bosqichida ko'pgina ustalarning o'rtacha uglerod miqdori 0,6 dan 0,8% gacha o'zgarib turadi, shuning uchun uni yig'ishdan oldin paketning har bir alohida og'irligi uchun uglerodning nisbiy miqdori qayta hisoblanishi kerak.Кроме того, следует брать в расчет выгорание части углерода в ходе кузнечной сварки. При выборе дамаска стоит обратить внимание на протравку и оконечную окраску полированного клинка. Когда производится зонная закалка клинка из безузорчатой стали также получаются цветовые вариации между закаленной и незакаленной частью. Использованием технологий химического или термического оксидирования дамасскому клинку можно придать дополнительный эффект. Наиболее распространенные углеродистые стали для дамаска.
Bundan tashqari, soxtalashtirish paytida uglerodning bir qismini yondirishni hisobga olish kerak. Damaskani tanlashda, parlatilgan pichoqning yaltirashiga va yakuniy rangiga e'tibor qaratish lozim. Pichoqni zonalash qotishi zanglamaydigan po'latdan yasalganida, qotib qolgan va tozalanmagan qism orasidagi rang tafovutlari ham olinadi. Kimyoviy yoki termal oksidlanish texnologiyasidan foydalangan holda Damashq pichog'iga qo'shimcha ta'sir ko'rsatilishi mumkin. Damashq uchun eng keng tarqalgan uglerod po'latlari.- 1095 – хорошая ножевая сталь, имеющая избыточный начальный состав углерода и великолепно сочетающаяся с 15N20 или L-6; - 1086 (отечественный аналог – 85) – более низкое содержание углерода, хорошо проваривается; - 5160 (отечественный аналог – 50ХГА) – многие мастера по настоящему любят эту сталь. Эта сталь масляной закалки имеет великолепный потенциал «защиты от дурака» - склонна прощать огрехи с ковкой и закалкой; - 52100 (отечественный аналог – ШХ15, но следует иметь в виду, что эта марка часто имеет избыточное содержание хрома – более 1,5%, - что серьезно затрудняет свариваемость) – это легированная сталь. 1095 - pichoqli po'lat po'latdir, u ortiqcha uglerod tarkibiga ega va 15N20 yoki L-6 bilan yaxshi birlashadi; - 1086 (mahalliy hamkasbi - 85) - uglerod miqdori kam, yaxshi qaynatiladi; - 5160 (mahalliy hamkasbi - 50KGGA) - ko'plab hunarmandlar bu po'latni chindan ham yaxshi ko'rishadi. Ushbu yog 'bilan qotib qolgan po'lat "ahmoqdan himoya qilish" uchun juda yaxshi imkoniyatga ega - bu soxtalashtirishni soxtalashtirish va qotib qolish bilan kechirishga moyildir; - 52100 (ichki analog - ShX15, lekin shuni yodda tutish kerakki, ushbu markada ko'pincha ortiqcha xrom miqdori 1,5% dan yuqori, bu esa payvandlash qobiliyatini jiddiy ravishda qiyinlashtiradi) - bu qotishma po'latdir.
Она не для начинающих, требует точного контроля процесса термообработки, но, в конечном счете, эти сложности оправдываются качеством клинка; - W-2 (У9) – очень популярная сталь: хорошо куется и закаливается. Имеет хорошую структуру зерна. Главным при комбинировании различных сталей является их ковкость и температуры сварки. Если одна из составляющих пакета при сварочной температуре начинает течь, в то время как другая еще сохраняет твердость, сварочный шов начинает искажаться при последующей вытяжке пакета. Большое количество нержавеющих сталей имеет этот недостаток.
Bu yangi boshlanuvchilar uchun emas, bu issiqlik bilan ishlov berish jarayonini aniq nazorat qilishni talab qiladi, ammo oxir-oqibat, bu qiyinchiliklar pichoqning sifati bilan oqlanadi; - W-2 (U9) - juda mashhur po'lat: u yaxshi pichoqlangan va qotib qolgan. Bu yaxshi don tuzilishiga ega. Turli po'latlarni birlashtirishda asosiy narsa ularning egiluvchanligi va payvandlash harorati. Agar payvandlash haroratida paketning tarkibiy qismlaridan biri oqishni boshlasa, ikkinchisi qattiqligicha qolsa, payvand chok keyingi chizishda buzilishi boshlanadi. Ko'p sonli zanglamaydigan po'latlar bu kamchilikka ega.
Авторская работа – пятислойный «турецкий» дамаск. Мастера Л.Б.


Архангельский. Больше всего ошибок допускается с определением количества операций при создании пакета: количество сварок соотносится к количеству слоев не прямо пропорционально, а в геометрической прогрессии. Например, начав со сваренной из 4 слоев заготовки, первое сворачивание и сварка дает 8 слоев, вторая – 16, третья – 32, 4 – 64, пятая – 128, шестая – 256, седьмая – 512 и т.д. С другой стороны, есть объективные физические законы, которые не дают создавать пакеты с количеством слоев более 40 – 50 тысяч. Mualliflik asari besh qavatli "turkcha" Damashqdir. Magistrlar LB

Arxangelsk. Paketni yaratishda operatsiyalar sonini aniqlashda ko'p xatolarga yo'l qo'yiladi: payvandlar soni to'g'ridan-to'g'ri mutanosib ravishda qatlamlar soniga to'g'ri kelmaydi, ammo geometrik progressiyada. Masalan, 4 qatlamdan payvandlangan ish qismidan boshlab, birinchi katlama va payvandlash 8 ta qatlamni, ikkinchisi - 16, uchinchisini - 32, 4 - 64, beshinchi - 128, oltinchi - 256, ettinchi - 512 va hokazolarni beradi. Boshqa tomondan, 40-50 mingdan ortiq qatlamlarga ega paketlarni yaratishga to'sqinlik qiladigan ob'ektiv jismoniy qonunlar mavjud.


При многократном сворачивании углерод имеет тенденцию к выравниванию своей концентрации по всему объему пакета вследствие диффузии, в конечном итоге формируется квазигомогенную заготовку. Оптимальным для дальнейшего развития узора являются пакеты с 300 – 500 слоями. Взяв пакет с количеством слоев, близким к 1000 мастер рискует получить чересчур тонкий узор, а взяв пакет с количеством слоев менее 300 наоборот – слишком толстый и широкий. Конечно, из этого правила есть и исключения. Когда пакет сформирован, можно создать несколько типов узоров. Вообще существует бесконечное множество узоров, формируемых в узорчатой сварочной стали, но все они разбиты на несколько основных групп.
Qayta katlama bilan uglerod diffuziya tufayli kontsentratsiyasini paketning butun hajmiga tenglashtiradi, natijada kvazogen bir xil preform hosil bo'ladi. Keyinchalik rivojlanishi uchun 300-500 qatlamli paketlar maqbuldir. Qatlamlar soni 1000 ga yaqin bo'lgan sumkani olib, usta haddan tashqari yupqa naqsh olish xavfiga ega va qatlamlar soni 300 dan kam bo'lgan sumkani, aksincha, juda qalin va keng. Albatta, ushbu qoidadan istisnolar mavjud. Paket shakllanganda siz bir nechta turdagi naqshlarni yaratishingiz mumkin. Umuman olganda, naqshli payvandlash po'latida cheksiz ko'p sonli naqshlar mavjud, ammo ularning barchasi bir nechta asosiy guruhlarga bo'linadi.



«Древесная» структура узора. Мастер В.О. Сосков.


«Древесная» структура формируется в результате проковки пакета произвольным образом и напоминает рисунок древесного шпона. Она может задаваться преднамеренно, но чаще формируется произвольно в результате воздействия молота при придании клинку заданной формы. Ценна отражающаяся в ней внутренняя природа металла и внешняя ограниченность узора.
"Woody" naqsh tuzilishi. Magistr V.O. Nipellar. "O'rmonli" struktura o'zboshimchalik bilan paketni soxtalashtirish natijasida hosil bo'ladi va yog'och shponining naqshiga o'xshaydi. U ataylab o'rnatilishi mumkin, lekin ko'pincha pichoqqa belgilangan shakl berilganda, bolg'aning urishi natijasida o'zboshimchalik bilan hosil bo'ladi. Unda aks etgan metallning ichki tabiati va naqshning tashqi chegarasi qimmatlidir.

Торсирование (закручивание) прямоугольного сварного пакета в горячем состоянии с целью «крученого» узора.
To'rtburchak shaklidagi payvand choklarini issiq holatda "burish" uchun burish (burish).


Схема развития узора закрученного шестнадцатислойного (А) и восьмислойного (В) прутка в зависимости от величины сошлифованного с поверхности металла (в процессах).
(Jarayonlarda) sirtdan sayqallangan metallning o'lchamiga qarab, o'n olti qatlamli (A) va sakkiz qatlamli (B) novdalar naqshini ishlab chiqish sxemasi.
Многослойный крученый дамаск. Мастер С. Данилов. Крученый узор («турецкий»): обычно предусматривает небольшое количество слоев в исходном пакете. Пакет вытягивается в прут или брусок, после чего закручивается в горячем состоянии. Большое разнообразие узора можно получить различной техникой кручения. «Штемпельный» дамаск. ГАО «Русские Палаты». Врезанный узор получают путем фрезерования или штамповки поверхности прямослойного пакета. После этого на поверхность проглядывают нижележащие слои.
Ko'p qatlamli o'ralgan damask. Master S. Danilov. Buralgan naqsh (turkcha): Odatda manba paketida oz sonli qatlamlar mavjud. Paket novda yoki novda ichiga tortiladi, so'ngra issiq holatda bükülür. Turli burilish usullari bilan naqshlarning xilma-xilligini olish mumkin. "Shtamplangan" Damashq. GAO rus palatalari. O'rnatilgan naqsh tekis qatlamli sumkaning sirtini frezalash yoki shtamplash orqali olinadi. Shundan so'ng, ostidagi qatlamlar sirtga qaraladi.Затем пакет нагревается и проковывается в полосу снова, в результате чего дно выточки поднимается на поверхность клинка и раскрывается на фоне наружных слоев. Наиболее популярным видом рисунка врезанного узора является «лестница», получаемая путем проточки канавок или поясков поперек клинка и «павлиний глаз» - серия концентрических окружностей. Такой дамаск обычно именуют штемпельным.
Keyin paket isitiladi va yana lentaga solinadi, buning natijasida pastki qism pichoq yuzasiga ko'tariladi va tashqi qatlamlarning fonida ochiladi. Naqshinkor naqshning eng mashhur turi - bu pichoq bo'ylab yivlar yoki kamarlarni bog'lash orqali olingan "zinapoyalar" va bir qator konsentrik doiralar. Bunday damaskaga odatda shtamplangan deyiladi.



Основные техники развития узора. Слева-направо: предварительная фрезеровка и засверливание с последующей прокаткой; кручение с последующей расковкой; штамповка поверхности фасонными бойками с последующей холодной шлифовкой. Обычный многослойный пакет может быть подвергнут ряду комбинированных техник, то есть может быть врезанным, крученым и пр. Специфические узоры могут быть получены и при особых техниках ковки. Например, волнистый узор – кованный кувалдой с чуть закругленными поверхностями бойков, сетчатый получается косой ковкой узкими бойками (обжимками, кувалдами с оттянутыми узкими носиками, как у молотков). Chizmachilikni rivojlantirishning asosiy usullari. Chapdan o'ngga: dastlabki frezalash va burg'ulash, so'ngra prokat bilan; burish, soxtalashtirish; sirtini shakldagi zarbalar bilan shtamplash, undan keyin sovuq silliqlash. Oddiy ko'p qatlamli sumkada bir qator texnik vositalar qo'llanilishi mumkin, ya'ni uni ko'ndalang qilish, burish va hokazo. Maxsus naqshlarni maxsus soxtalashtirish texnikasi yordamida ham olish mumkin. Masalan, to'lqinli naqshli - zarba beruvchilarning yuzalari biroz yumaloq bo'lgan balyoz bilan yasalgan, to'r tor hujumchilar bilan qiyshaygan zarbalar bilan olinadi (qirg'oqlar, tor nayzali bolg'acha singari).
Удары наносятся крестообразно узкой частью кувалды или молотка сначала по одной стороне, а затем по другой, с обязательным проглаживанием. Элементы в виде колечек, напоминающих гроздья винограда, получаются при косой ковке нанесением ударов кувалдой или пневмомолотком по узким обжимкам крест на крест под углом 45 градусов. Получаются глубокие вмятины, а на месте пересечений вмятин остаются возвышения, холмики. При проглаживании эти холмики расплющиваются и получаются колечки. Сходные техники применяются и для улучшения узора булатов.
Ta'sir balyoz yoki bolg'aning tor qismi bilan avval bir tomondan, so'ngra boshqa tomondan majburiy dazmollash bilan qo'llaniladi. Uzum klasterlariga o'xshash halqalar ko'rinishidagi elementlar 45 daraja burchak ostida tor qirqimlarga balyoz yoki pnevmatik bolg'a bilan xochni urish orqali olinadi. Chuqur dentlar olinadi, va chorrahada balandliklar, tepalar mavjud. Dazmollashda, bu halqalar tekislanadi va halqalar olinadi. Xuddi shunga o'xshash usullar damask naqshini yaxshilash uchun ishlatiladi.Особенностью и отличием мозаичного дамаска от традиционного, полученного кузнечной сваркой, является то, что узор проектируется заранее и создается путем размещения контрастных металлов различного размера и профиля внутри заготовки. Когда части сковываются вместе внутри заготовки, формируется сложносоставной пакет. Аналогичным образом создаются и мозаичные полотна – контрастные части композиции, приходя в соприкосновение, формируют определенный узор. Фрагмент клинка из «мозаичного» дамаска. Мастер И. Пампуха. Господствует мнение, что качество дамасской стали прямо пропорционально количеству слоев (и, соответственно, числу сворачиваний и сварок).
Dazmolni payvandlash orqali olingan mozaikadan yasalgan oddiy mozaikaning o'ziga xos xususiyati va farqi shundaki, naqsh oldindan ishlab chiqilgan va turli xil o'lchamdagi va profillardagi qarama-qarshi metallarni ish qismiga joylashtirish orqali yaratilgan. Qismlar ish qismining ichida zanjirlanganida, murakkab paket hosil bo'ladi. Mozaik rasmlari ham xuddi shunday yaratilgan - kompozitsiyaning qarama-qarshi qismlari, kontaktga kirib, o'ziga xos naqsh hosil qiladi. Damashqdagi "mozaik" dan pichoq parchasi. Usta I. Pampuxa. Afsuski, Damashq po'latining sifati qatlamlar soniga (va shunga mos ravishda katlama va payvandlash soniga) mutanosibdir. Это справедливо для популярного в XIX веке и ранее процесса рафинирования стали, который имел целью получение однородной структуры, но при изготовлении дамаска из современных, достаточно качественных исходных материалов, это подчас просто потеря времени и сил. Да и с увеличением количества слоев возрастает риск появления брака. Иногда для изготовления качественного прочного пакета достаточно всего нескольких операций по складыванию и сварке. Таким образом, даже диффузия углерода становится на службу мастеру, помогая избежать наличия крупных низкоуглеродистых областей на режущих кромках. Что можно порекомендовать человеку, который хочет приобрести клинок из дамаска? Bu 19-asrda va undan oldin mashhur bo'lgan, bir hil tuzilishga ega bo'lishni maqsad qilgan po'latni qayta ishlash jarayoni uchun to'g'ri keladi, ammo Damashqni zamonaviy, etarlicha yuqori sifatli boshlang'ich materiallardan ishlab chiqarishda, ba'zan shunchaki vaqt va kuchni yo'qotishdir. Va qatlamlar sonining ko'payishi bilan nikoh xavfi ortadi. Ba'zan yuqori sifatli bardoshli paketni ishlab chiqarish uchun bir necha marta katlama va payvandlash ishlari kifoya qiladi. Shunday qilib, hatto uglerodning tarqalishi ham usta xizmatiga aylanadi va chiqib ketish qirralarida katta past uglerodli joylar mavjud bo'lishining oldini olishga yordam beradi. Damashqdan pichoq sotib olishni istagan kishiga nima tavsiya qilinishi mumkin?
Во-первых, риск брака на дамаске намного выше, чем на клинке из обыкновенной стали. Это происходит по причине сложности и длительности процесса его изготовления. Недокал и перекал, непровар и обезуглероживание, ошибки при сборке исходного пакета – вот далеко не полный перечень проблем, которые могут полностью перечеркнуть результат длительных трудов. Да и что греха таить – подчас даже опытные мастера дают себе поблажку и собирают пакет с расчетом на его внешнюю красоту, но не на рабочие свойства. Birinchidan, Damashqda turmush qurish xavfi oddiy pichoq pichog'iga qaraganda ancha yuqori. Bu ishlab chiqarish jarayonining murakkabligi va davomiyligiga bog'liq. Ma'lumotlarning etishmasligi va haddan tashqari yuklanish, termoyadroviy va dekarburizatsiya qilishning yo'qligi, boshlang'ich paketni yig'ishda xatolar - bu uzoq ish natijasini butunlay kesib o'tishi mumkin bo'lgan muammolarning to'liq ro'yxati emas. Ha, va buni yashirish gunohdir - ba'zida hatto tajribali hunarmandlar ham o'zlarini bezovta qiladilar va tashqi xususiyatlarini kutish bilan to'plam yig'adilar, lekin ishchi xususiyatlarini emas.
В результате клиенты мучаются с клинком со средним значением углерода не выше 0,3-0,4% или даже вообще с незакаленным пакетом. Есть марки сталей, столь сложные в обработке, что малоопытные мастера их избегают. Теперь представьте, что в пакете несколько таких сталей. Каждая имеет свои собственные температуры сварки и закалки. Комбинации из трех и более сталей налагают еще более жестокие требования на их термообработку – подчас при неверно выбранном режиме, под действием внутренних напряжений, вызванных неоднородностью структуры, клинок деформируется или лопается, иногда сразу, а иногда – при первом же ударе.
Natijada, mijozlar o'rtacha uglerod qiymati 0,3-0,4% dan yuqori bo'lmagan pichoq bilan yoki hatto isitilmagan paket bilan azoblanadilar. Po'latdan yasalgan navlar juda murakkab, shuning uchun tajribasiz hunarmandlar ulardan qochishadi. Endi paketda bir nechta bunday po'lat borligini tasavvur qiling. Ularning har biri payvandlash va qotish haroratiga ega. Uch yoki undan ortiq po'latlarning kombinatsiyasi ularning issiqlik bilan ishlov berishiga yanada jiddiy talablarni qo'yadi - ba'zida rejim noto'g'ri tanlangan bo'lsa, strukturaning heterojenliligi, pichoqning deformatsiyasi yoki portlashi natijasida yuzaga keladigan ichki stresslar ta'siri ostida, ba'zan darhol, ba'zan esa birinchi zarbada.Иногда наоборот – режущая кромка сминается при первом же контакте с чем-то более твердым, чем масло. Таким образом, попытка связать несколько металлов в едином пакете сродни задаче «запрячь в телегу коня и трепетную лань». Перед приобретением авторского дамаска попытайтесь понять точку зрения самого мастера на свой продукт. Два крайних случая: мастер, который дрожит над каждым кусочком своего материала, как скупой рыцарь, и мастер, который безжалостно отправляет «не показавшийся» ему кусок в большое ведро, уже набитое битком неудачными продуктами поиска.
Ba'zan bu boshqa yo'l bilan amalga oshiriladi - birinchi aloqada, moydan ko'ra qiyinroq narsa bilan engashib ketish mumkin. Shunday qilib, bir nechta metallarni bitta paketga bog'lab qo'yish aravaga "otni va qaltiroq kaptarni" bog'lash vazifasiga o'xshaydi. Mualliflik huquqi buzilishini sotib olishdan oldin, ustaning o'zi mahsulotiga bo'lgan nuqtai nazarini tushunishga harakat qiling. Ikkita favqulodda holat: har qanday materialni, masalan, ritsar kabi titraydigan usta va unga "ko'rinmaydigan" bo'lakni muvaffaqiyatsiz qidiruv mahsulotlariga to'la katta paqirga yuborgan usta. Всегда выбирайте второго – первый просто не производит дамаска в достаточном количестве, вот и дрожит над каждым, даже в высшей степени проблемным, куском, в то время как второй предъявляет к своей работе самые жесткие стандарты, постоянно совершенствуя и развивая свою технику. Спросите мастера, из чего он кует клинки. Если прозвучит фраза о старых напильниках, стальных тросах, цепях, рессорах и пружинах, то изделий этого мастера стоит избегать. Изготовление современного дамаска базируется на определенных марках сталей с определенными процентным составом, и помимо индивидуального мастерства, опыта и интуиции отталкивается еще и от теоретического металловедения.
Har doim ikkinchisini tanlang - birinchisi shunchaki Damashqni etarli darajada ishlab chiqarmaydi va u har bir parcha ustida titraydi, hatto eng muammoli bo'lsa, ikkinchisi esa o'z texnikasini doimiy ravishda takomillashtirib va ​​takomillashtirib, o'z ishi uchun eng qat'iy standartlarni o'rnatadi. Pichoqni nimadan yasaganini ustadan so'rang. Agar jumlada eski fayllar, po'lat simlar, zanjirlar, kamon va buloqlar haqida gap bo'lsa, unda ushbu usta mahsulotlaridan qochish kerak. Zamonaviy Damashqning ishlab chiqarilishi ma'lum foiz tarkibiga ega bo'lgan po'lat navlariga asoslanadi va individual hunarmandchilik, tajriba va sezgi bilan bir qatorda, nazariy metall fanidan ham chetlashtiriladi.Особо стоит избегать тех, кто переводит разговор о своем материале на историко-мифологические темы или начинает беспардонно нахваливать самого себя. Правда о дамаске заключается в том, что у знающего и опытного мастера он может получиться совсем не хуже по свойствам, чем клинок из любой составляющей пакета, но ожидать каких то светх-свойств не стоит. Более того, - если мастер не слишком опытен, попытка сварить стали с высокой прочностью и хорошей стойкостью режущей кромки, может закончиться непрочным клинком с недолговечным лезвием. Suhbatni o'zlarining materiallarini tarixiy va mifologik mavzularga tarjima qilgan yoki o'zlarini shafqatsiz maqtashni boshlaydiganlardan qochish kerak. Damashq haqidagi haqiqat shundaki, bilimdon va tajribali usta bilan u paketning har qanday tarkibiy qismidagi pichoqdan yaxshiroq xususiyatga ega bo'lishi mumkin, ammo siz yorug'lik xususiyatlarini kutmasligingiz kerak. Bundan tashqari, agar usta juda tajribali bo'lmasa, po'latni yuqori kuch bilan va eng yaxshi qarshilik bilan payvandlashga urinish qisqa muddatli pichoq bilan beqaror pichoqqa olib kelishi mumkin.
Промышленное производство узорчатых сталей, в основном, базируется на тех же принципах, что и авторского дамаска. Некоторые считают его безличным и однообразным, но высокий спрос на полуфабрикаты при низком уровне предложений со стороны индивидуалов стимулировал эту отрасль промышленности. Современный рынок промышленного дамаска крайне не однороден – от малосерийных образцов из мастерских известных мастеров до массового производства промышленных предприятий. Naqshli po'latlarning sanoat ishlab chiqarishi asosan mualliflik huquqi Damashq bilan bir xil tamoyillarga asoslanadi. Ba'zilar buni beg'araz va bir xildagi deb hisoblashadi, ammo jismoniy shaxslar tomonidan ta'minoti past bo'lgan yarim tayyor mahsulotlarga yuqori talab ushbu sohani rag'batlantiradi. Zamonaviy sanoat damash bozori o'ta xilma-xil - taniqli ustalarning ustaxonalaridan tortib sanoat korxonalarini ommaviy ishlab chiqarishgacha.
Тем не менее, мощное технологическое оборудование ( промышленные кузнечные прессы, прокатные станы, электродуговые печи с контролируемой атмосферой и т.п. ) позволяют создавать не плохой серийный дамаск, в том числе коррозионностойкий, требующий специального оборудования. Одним из наиболее известных крупных производителей нержавеющей дамасской стали является шведская компания Dammasteel AB. Промышленный дамаск охотно приобретают крупные серийные производители, такие как Bear MGC, Heinr. Boeker Baumwerk GmbH и Nieto, для использования на эксклюзивных моделях. Александр Марьянко
Подробнее читайте на сайте https://aerston.ru/art/stali-i-splavy/damasskaya-stal/. Shunga qaramay, kuchli texnologik uskunalar (sanoat soxtalashtirish presslari, prokat tegirmonlari, boshqariladigan atmosferaga ega elektr arc pechlari va boshqalar) maxsus uskunalarni talab qiladigan korroziyaga chidamli, shu jumladan yaxshi ketma-ket damash yaratishga imkon beradi. Zanglamaydigan Damashq po'latlarini ishlab chiqaruvchi eng mashhur kompaniyalardan biri shved kompaniyasi Dammasteel AB. Bear MGC, Heinr kabi yirik seriyali ishlab chiqaruvchilar sanoat damaskasini sotib olishga tayyor. Eksklyuziv modellarda foydalanish uchun Boeker Baumwerk GmbH va Nieto. Aleksandr Maryanko
Batafsil ma'lumotni https://aerston.ru/art/stali-i-splavy/damasskaya-stal/ da o'qing.
Download 0,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish