Основы пакета

 
46
DXQ (PZU–postoyannoye zapominayusheye ustroystvo, ROM–Read Only 
Memory) dasturning o‗zgarmaydigan (doimiy) va ma‘lumotnoma axborotlarni 
saqlash uchun mo‗ljallangan; unda saqlanayotgan axborotni faqat operativ 
o‗qishga imkon beradi (DXQ dagi axborotni o‗zgartirish mumkin emas).
OXQ (OZU – operativnoye zapominayusheye ustroystvo, RAM–Random 
Access Memory) ShK hozirgi vaqt davomida bajarayotgan bevosita axborot-
hisoblash jarayonida qatnashayotgan axborotlarni operativ yozish, saqlash va 
o‗qish uchun mo‗ljallangan (dastur va axborotlarni). 
Operativ xotiraning asosiy afzalligi uning yuqori tezligi va xotiraning har bir 
yacheykasiga alohida murojaat eta olishida (yacheykalarga to‗g‗ri manzilli ega 
bo‗lish). Operativ xotiraning kamchiligi sifatida shuni qayd qilib o‗tish kerakki, 
unda saqlangan axborotni kompyuter energiya manbai o‗chirilgandan so‗ng ham 
saqlab qolish mumkin emas (energiyaga bog‗liqligi). 
ShK ning tizimli platasida asosiy xotiradan tashqari energiyaga bog‗liq 
bo‗lmagan xotira ham bor CMOS RAM (Complementary Metal-Oxide 
Semiconductor RAM), o‗zining akkumulyatoridan doimiy quvvatlanadi; unda 
tizimning har bir yoqilganida tekshiriladigan ShK ning apparat tarkibi haqidagi 
axborot (kompyuterda mavjud barcha apparatlar haqida) saqlanadi. 
Tashqi xotira. Tashqi xotira shaxsiy kompyuterning tashqi qurilmalariga 
kiradi va masalani yechish uchun qachondir kerak bo‗ladigan axborotlarni uzoq 
vaqt saqlash uchun ishlatiladi. Xususan, tashqi xotira qurilmasida kompyuterning 
barcha dasturiy ta‘minoti saqlanadi. Tashqi xotiraning har xil turlari mavjud, 1.8-
rasmda keltirilgan tashqi xotira turlari amaliy jihatdan har bir kompyuterda bor, 
qattiq diskdagi jamlovchilar. 
Bu jamlovchilarning vazifasi–katta hajmdagi axborotlarni saqlash, yozish va 
so‗rov bo‗yicha operativ xotira qurilmasiga uzatish. Tashqi xotira qurilmasi 
sifatida keng miqyosda optik disklarda jamlovchi qurilmalar ham ishlatilmoqda 
(SD–Compact Disk, DVD–Digital Versatile Disk), flesh-diskda jamlovchilar va 

---