O'smirlar va yoshlar jinoyatchilik

«O‘smir bilan ishlovchi tergovchi va sudyalar o‘smir psixologiyasini bilishi kerak»
Advokat Abdumalik Abdullayev voyaga yetmaganlar uchun alohida sud tashkil qilinishi talablari qanday bo‘lishini izohladi.
«Voyaga yetmaganlar uchun alohida sud tizimi bo‘lishi kerak deb hisoblayman. Bunda sudya, tergovchi va advokatdan bolalar bilan ishlash borasida tegishli bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lishi talab qilinadi.
Voyaga yetmaganlar tomonidan sodir etilgan barcha jinoyat turlari bilan faqatgina huquqni muhofaza qilish organlari xodimlari shug‘ullanishi to‘g‘ri emas. Jinoyatning ijtimoiy xavflilik darajasidan kelib chiqib, ma'lum bir toifadagi mutaxassislar ham jalb qilinishi qonunchilikda ma'lum mezonlar bilan belgilab qo‘yilishi kerak.
Voyaga yetmaganlar ishini ko‘rib chiqadigan sudyalarga psixologiya fanini o‘rganish talabi qo‘yilishi kerak, deb hisoblayman. Hozirda voyaga yetmagan shaxs ishini ko‘rib chiqadigan sudyalar o‘smirlar bilan muloqot qilishga tayyor emas. Ular psixologik testlardan o‘tganlaridan keyin voyaga yetmaganlarning ishi bilan shug‘ullanishi mumkin, deb o‘ylayman» – deya o‘smirlar sudi tashkil etilishining muhimligini asosladi advokat.
O‘smirlar psixologiyasi juda nozik bo‘lib, bu yoshdagi arzimagan harakat ham ularning kim bo‘lib ulg‘ayishiga ta'sir qiladi. O‘smirlar orasida jinoyatchilikning ko‘paymasligi uchun oiladagi muhitni yaxshilash, ota-onalarning savodxon bo‘lishi juda muhim.
YUNISEFning O‘zbekistondagi «Bolalar himoyasi» dasturi taklifiga ko‘ra, o‘smirlar jinoyatini ko‘rib chiqadigan sud tashkil qilinishi ularning qayta jinoyat qilmasligi, o‘z xulq-atvorini yaxshi tomonga o‘zgartirishga yordam berishi mumkin. Chunki o‘smirlar sudida o‘smir psixologiyasini o‘rgangan mutaxassislar ishlashi bu ishni yengillashtiradi.
O‘zbekistonda o‘smirlar jinoyati ko‘rib chiqilayotgan sud jarayonlarida tergovchi, sudya, advokatlarning o‘smirlar psixologiyasini o‘rganishiga ehtiyoj sezilmoqda. Bunday sud tashkil qilinmasa ham, ular bilan ishlaydigan tergovchi, sudya va advokatlarni o‘smirlar psixologiyasiga ixtisoslashtirish yaxshi samara beradi. Chunki sudlanganligi rasmiy ravishda qayd etilgan voyaga yetmaganlar ko‘pincha kamsitish va jinoyatchi sifatida tamg‘alanish holatlariga duch keladi.
Jinoyatning xavflilik darajasiga qarab o‘smirlar bilan sudlar emas, balki ularga o‘zining xulq-atvorini tuzatishiga imkon beradigan ijtimoiy guruhlar ishlashi ularni jinoyatchilik yo‘lidan qutqarib qolishi mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Google.ru
   

2. Wikipediya.uz
MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI
IJTIMOIY FANLAR FAKULTETI SOTSOLOGIYA YO’NALISHI 1 – KURS SIRTQI TA’LIM TALABASI MANNOPOVA SHAHNOZANING UMUMIY SOTSOLOGIYA FANIDAN MUSTAQIL ISHI



MAVZU:
O'SMIRLAR VA YOSHLAR JINOYATCHILIK
Bajardi: Mannopova Sh.
Tekshirdi: ______________________


Toshkent 2022 - yil