Қосимжон содиқОВ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ШАРҚШУНОСЛИК ИНСТИТУТИ

ҚОСИМЖОН СОДИҚОВ

Тарихий лексикография
Мумтоз филология бўлими талабалари учун ўқув қўлланма

Тошкент – 2011

Ушбу қўлланмада ўзбек луғатшунослиги тарихи, унинг юзага келиши ва тарихий босқичлари, ўтмишда яратилган луғатлар ҳамда уларда сўзларнинг берилиш принциплари тўғрисида маълумот берилади.
Қўлланма филолог талабалар ва луғатчилик тарихига қизиқувчилар учун мўлжалланган.

Тошкент давлат Шарқшунослик институтининг Ўқув- услубий кенгаши нашрга тавсия этган (2012 йил 22 августдаги 1- сонли баённома).

Т а қ р и з ч и л а р:
филология фанлари доктори, профессор Ҳ. Дадабоев
филология фанлари номзоди, доцент Қ. Омонов

© Тошкент давлат Шарқшунослик институти, 2012 йил.

СЎЗ БОШИ

“Тарихий лексикография” Тошкент давлат Шарқшунослик институти мумтоз филология бўлимида ўқитилаётган лингвистик фанлар - “Ўзбек тили тарихи”, шунингдек, араб ва форс тилларининг бир тармоғи бўлмиш лексикография тарихига бағишланади. Шарқ филологияси тарихида лексикография (яъни луғат тузиш билими, луғатшунослик) ниҳоятда гуркираб ўсган, кези келганда бу соҳа тилшунослик билимларининг даражасини ҳам белгилаб турган. Луғатчилик тарихини яхши билмаган мутахассис келгусида қўлёзмалар билан ишлаганда қийналиб қолади. Шунинг учун ҳам ўқув режасига ана шу фан киритилган.

Ушбу қўлланмани ёзишда мумтоз филология бўлими талабаларига уч тил – араб, форс ва ўзбек тили тарихи кенг ўргатилиши инобатга олинди. Шундан келиб чиқиб, қўлланмада араб тилшунослигига хос тушунчалар, атамалардан ҳам кенг фойдаланилди.
Талабалар учун қулайлик туғдириш мақсадида фан материали мавзуларга бўлиб берилди. Фан маъруза ва амалий дарсларга бўлиб ўқитилади. Амалий дарслар, имкон қадар, семинар шаклида ўтказилгани маъқул.
Қўлланма охирида ўқитувчи ва талабалар учун фаннинг ўқув дастури ҳам келтирилди.