116
«Tushlik»
qabuli daraja jihatidan muhimroq hisoblanadi. Uning boshlanish vaqti
– soat 19.30, 20.00 yoki 20.30larga borib taqaladi. Taomlar, gazak va sharoblar
«Nonushta»
qabuli kabidir.
«Tushlik»
2-3 soat yoki undan ziyod davom etadi.
«Nonushta»
kabi
«Tushlik»
ham turli usulda o‘tkaziladi. Usullardan biri mehmonlarni
alohida o‘tkazishni nazarda tutadi. Ushbu holatda mehmonlar qabul o‘tkaziladigan
joyda xonalarning birida belgilangan vaqtda to‘planadilar. Ularga yaxna ichimliklar,
pivo, viski va sharbatlar tortiladi. Yengil gazaklar tavsiya qilinishi mumkin. Shundan
so‘ng mehmonlar
umumiy stolga taklif etilib, ularga o‘rnatilgan tartibda taom va
vinolar tortiladi. Desert vaqtida mezbon va asosiy mehmon o‘rtasida «shampan»
qadahi so‘zlari (tostlari) bilan fikr almashiladi. So‘ngra mehmonlar alohida ajratilgan
joyga o‘tadilar va ularga choy yoki kofe hamda konyak va liker taklif qilinadi.
«Nonushta»
kabi
«Tushlik»
qabuli ham muhim suhbat va tanishuvlar uchun
imkoniyat yaratadi.
«Nonushta» va «Tushlikshing boshqa bir turi bu
«Tushlik»
– bufet» bo‘lib,
odatda u soat 18.00-20.00 larda boshlanadi. Qabul paytida taomlar alohida stolda
joylashgan bo‘ladi, mehmonlar o‘rta hajmdagi stollar atroflarida joylarini egallab,
o‘z-o‘zlariga xizmat qiladilar. Mehmonlarga vinolar taklif etilishi mumkin. Ba’zan
vinolar alohida kichik stolchaga joylashtiriladi va mehmonlar o‘zlari
turib
likopchalarga alohida stoldagi taomlardan solgani kabi vinolarni ham olishlari
mumkin. Choy va kofelar ham Shu tarzda taklif qilinadi.
«Kokteyl» yoki «a-lya furshet» turidagi qabullar tayyorgarlik va tashkil etilishi
nuqtai nazaridan oddiy va keng tarqalgandir. Ular tik turgan holda o‘tkaziladi.
Asosan ofitsiantlar mehmonlarga yengil sovuq gazaklar hamda yaxna va mast
qiluvchi ichimliklarini olib keladilar. Ba’zan ular stollarga joylashtirilishi ham
mumkin. Ushbu qabullar kechki vaqtda taxminan soat 18.00 - 19.00 larda o‘tkaziladi.
Ushbu qabul boshqalariga nisbatan har bir ishtirokchini boshqalar bilan muloqot
qilishiga qulay imkoniyat yaratadi, chunki stol atrofida o‘tirib,
mehmonlar faqat
yaqin o‘tirganlar bilan muomala qilishlari mumkin.
Yuqorida ta’kidlangan qabullarga mehmonlar odatda rafiqalari bilan birga taklif
qilinadilar.
Qabullarning yana bir turi “Choy” bo‘lib, u, odatda, ayollar uchun soat 16.00-
18.00 lar mobaynida o‘tkaziladi. Ba’zi bir hollarda ushbu qabul diplomatik
vakolatxonaning rahbari yoki diplomatning rafiqasi kyetishi munosabati bilan ham
o‘tkazilishi mumkin. Qabulga choy yoki kofe, konditer mahsulotlari, konfetlar,
mevalar, ba’zida yengil gazaklar va vino ham tortilishi mumkii.
Kamdan-kam ayollar uchun o‘tkaziladigan
«jurfiks»,
deb
nomlangan qabul
mamlakatning rasmiy yuqori mansabdor shahsi yoki xorijiy vakolatxona
rahbarlarining rafiqalari tomonidan yil davomida aniq belgilangan kun va soatda
o‘tkaziladi. Ba’zi davlatlarda diplomatik korpus a’zolarining ayollari taklifi bilan
117
oyning belgilangan kuni diplomatlarning ayollari uchrashuvlar tashkil etib, ularda
hayriya faoliyati yoki umumiy qiziqish uyg‘otuvchi
boshqa muammolarning
muhokamasi amalga oshishi mumkin. Ba’zida bunday uchrashuvlarda ayollar tikuv
ishlari bilan Shug‘ullanadilar, oshpazlik sohasida tajriba almashadilar va turli
davlatlarning milliy san’ati bilan tanishadilar.
Qabullarning hozirgi paytda keng tarqalgan turlaridan yana biri bu kinoko‘rish
bo‘lib, undan oldin yoki keyin kokteyl tashkil etiladi. «Shampan bokali» bilan
musiqiy kechalar o‘tkazilishi, yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan qabullar bilai bog‘liq
adabiy yoki raqs kechalari tashkil etilishi mumkin. Bugungi kunda asosan sport
bayrami va musobaqalari tez-tez o‘tkazilib kelinmoqda.
Protokol xizmatchilari, qabul tashkil yetish bo‘yicha
javobgar shahslar uchun
taklif etilganlarni stol atrofida joylashtirish rejasini tuzish nihoyatda murakkab va
muhim ish hisoblanadi.
Mehmonlarni stol atrofida joylashtirish paytida diplomatik etiket shartlarini,
mehmonlarning qiziqishlarini, ularning xorijiy tillarii bilishini nazarda tutmoq
lozimdir.
O‘tkazish tartibida quyidagi qoidalarga amal qilinadi, ya’ni:
mezbon va uning
rafiqasiga yaqin o‘tiriladigan joylar juda faxriy joylar deb hisoblanadi. O‘ng qo‘l
tomonidagi joy (o‘ng tarafda) chap qo‘l tomonidagi joyga (chap tarafda) nisbatan
faxriy hisoblanadi. Birinchi bo‘lib mezbonning o‘ng tarafida ayol kishi, uning
rafiqasi yoniga esa erkak kishi o‘tkaziladi. So‘ngra joylar o‘zgartiriladi: ayol kishiniig
yoniga erkak kishi o‘tkaziladi va shu holatda qaytariladi. Ayollar yonma-yon, erkak
kishi esa rafiqasi bilan birga o‘tkazilmaydi. Ayollar stolning oxirgi joyiga
o‘tkazilmaydi. Turmushga chiqqan ayol erkak kishi bilan bir xil imtiyozga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: 
