O’rta maxsus

Clear primary file (Birlamchi faylni bekor qilish)	Alt + C + L
Dastur loyihasidagi asosiy deb tanlangan faylni bekor qilish
Information (Ma’lumot)	Alt + C + I	Oxirgi kompilyatsiya qilingan dastur va xotiraning joriy vaqtdagi holati haqidagi ma’lumot

Uzilish nuqtasi – bu dasturning satri bo‘lib, dastur ishi shu satrda to‘xtaydi va sozlash holatiga o‘tiladi. Debug (Sozlash) menyusi quyidagi amallardan iborat:

Buyruq	Tezkor klavishlar	Vazifasi
Breakpoints (Uzilish nuqtalari)	Alt + D + B	Uzilish nuqtalari bilan ishlash
Call stack (Stekni chaqirish)	Ctrl + F3	Qism dasturni chaqirish stekini (bog‘lanishini) ko‘rish
Register (Registr)	Alt + D + R	Protsessor registrlaridagi ma’lumotlarni ko‘rish
Watch (Kuzatish)	Alt + D + W	Dasturni sozlash vaqtida o‘zgaruvchilarni oraliq qiymatlarini ko‘rish va o‘zgartirish oynasini chaqirish
Output (Chiqarish)	Alt + D + O	Dastur ishi natijasini ko‘rish
User screen (Foydalanuvchi ekrani)	Alt + F5	Integrallashgan muhit bilan dastur ishi natijalarini ko‘rish oynasi orasida o‘zaro o‘tish
Evoluate/modify (Baholash/ o‘zgartirish)	Ctrl + F4	O‘zgaruvchilar va maydon o‘zgarishlarini baholash va o‘zgartirish
Add watch (Kuzatish parametrini qo‘shish)	Ctrl + F7	Watch oynasidagi ro‘yxatga yurgich tagidagi qiymatni qo‘shish
Add breakpoint (Uzilish nuqtalarini qo‘shish)	Ctrl + F8	Uzilish nuqtalarini belgilash

Tools (Vositalar) menyusi quyidagi amallardan iborat:

Buyruq	Tezkor klavishlar	Vazifasi
Messages (Xabarlar )	Alt + T + M	DOS filtri yordamida(Grep kabi) dastur beradigan ma’lumot oynasini ochadi. Dastur satrlarini kuzatib borish uchun kerakli ma’lumotni tanlab probel klavishi bosiladi
Go to next (Keyingisiga o‘tish)	Alt + F8	Integrallashgan muhitdan chiqmasdan ishga tushirish mumkin bo‘lgan dastur nomlari ro‘yxatidagi keyingi elementga o‘tish
Go to previous (Oldingisiga o‘tish)	Alt + F7	Integrallashgan muhitdan chiqmasdan ishga tushirish mumkin bo‘lgan dastur nomlari ro‘yxatidagi oldingi elementga o‘tish
Grep	Shift + F2	Bir nechta fayllardagi matnlarni nazoratidan o‘tkaza oladigan qidiruv vositasini ishga tushirish

Options (Tanlovlar) menyusi quyidagi amallardan iborat:

Buyruq	Tezkor klavishlar	Vazifasi
Compiler (Kompilyator)	Alt + O + C	Kompilyator parametrlarini tanlov oynasini chaqiradi. Tanlov oyansida kerakli imkoni-
		yatlar tanlanadi
Memory sizes (Xotira hajmi)	Alt + O + M	Dastur tomonidan belgilangan xotira hajmidan kerakli hajmni tanlash imkoniyatini beradi
Linker (Bog‘lovchi)	Alt + O + L	Bog‘lanishlar muharririni parametrlari muloqot oynasini chaqiradi. Bu oynada karta faylini (MAP-fayl) turini ko‘rsatish va yig‘ish buferini joyini ko‘rsatish mumkin. Agar bufer diskda emas xotiraga joylashtirilgan bo‘lsa (Memory o‘tkazish nuqtasi), kompilyatsiya tezlashadi
Debugger (Sozlovchi)	Alt + O + B	Sozlovchi parametrlari
Direktories (Kataloglar)	Alt + O + D	Fayllarni izlash yo‘li
Tolls (Vositalar)	Alt + O + T	Tools menyusida aks etgan servis vositalarini belgilash muloqot oynasini chaqirish
Environment (Muhit)	Alt + O + E	Turbo Pascal integrallashgan muhiti parametrlari (umumiy parametrlar, muharrir parametrlari, sichqoncha parametrlari, ishga tushishdagi parametrlar, ranglarni tanlash)
Open (Ochish)	Alt + O + O	Turbo Pascalning Options  Save orqali avval saqlangan parametrlarini ko‘rsatuvchi muloqot oynasini ochish
Save (Saqlash)	Alt + O + S	Turbo Pascal integrallashgan muhitining parametrlarini saqlash. Parametrlar .tp kengaytmasi bilan saqlanadi. Lozim bo‘lsa parametrlar qayta tiklanadi
Save as (kabi saqlash)	Alt + O + A	Save kabi ishlaydi, lekin boshqa nom bilan saqlash imkonini beradi

Window (Oyna) menyusi quyidagi amallardan iborat:

Buyruq	Tezkor klavishlar									Vazifasi
Tile (Joylashtirmoq)	Alt + W + T									Oynalarni bir-birini yopib qo‘ymaydigan usulda joylashtirish
Cascade (Kaskad)	Alt + W + A									Oynalarni bir-birini ustida kaskad usulida joylashtirish
Close all (Barchasini yopish)	Alt + W + O									Barcha oynalarni yopish
Refresh displey		Alt	+	W	+	R			Dastur ishlashi natijasida ekrandagi tas-
(Ekranni yangilash)										vir buzilgan bo‘lsa, ekranni yangilash
Size/Move (O‘lchamini o‘zgartirish, ko‘chirish)	Ctrl + F5									Oynani ko‘chirish va o‘lchamlarini o‘zgartirish
Zoom (Masshtab)	F5									Faol oynani oynalar sohasiga to‘liq yoyish yoki avvalgi o‘lchamlarini qayta tiklash
Next (Keyingisi)	Alt + O + E									Ochilganlik ketma-ketligiga mos keyingi oynani faollashtirish
Previous (Oldingisi)	Alt + O + O									Ochilganlik ketma-ketligiga mos oldingi oynani faollashtirish
Close (Yopish)	Alt + O + S									Faol oynani yopish
List (Ro‘yxat)	Alt + O Alt + N									Ochilgan barcha oynalar ro‘yxatini chiqarish N tartib raqamli oynani faollashtirish (ikkala holda ham asosiy raqamlar bosilishi kerak, yordamchi klavishlar raqamlari ishlamaydi)

Help (Yordam) menyusi quyidagi amallardan iborat:

Buyruq	Tezkor klavishlar							Vazifasi
Contents (Tarkibi)	Alt + H + C							Ma’lumotlarning asosiy mazmuni jadvali oynasini chaqirish
Index (Mundarija)	Shift + F1							Ma’lumotlar sistemasini alifbo bo‘yicha mundarijasini chaqirish
Topic search (Mavzuiy qidiruv)	Ctrl + F1							Yurgich turgan Turbo Pascal elementi haqidagi ma’lumotlarni aks ettirish
Previous topic (Oldingi mavzu)	Alt + F1							Oldingi ma’lumotlar oynasini chaqirish
Using help (Ma’limotlardan foydalanish)	Alt + H + H							Ma’lumotnomadan foydalanish bo‘yicha yordam
Files (Fayllar)		Alt	+	H	+	F		Ma’lumotnoma tarkibiga kirgan fayllar
Compiler directives (Kompilyator yo‘lyo‘riqlari)	Alt + H + D							Kompilyator yo‘riqnomalari haqida ma’lumot
Prosedures and functions (Protseduralar va	Alt + H + O							Turbo Pascalning alifbo bo‘yicha tartiblangan protsedura va funksiyalari
funksiyalar)								haqida ma’lumotnoma
Reserved words (Zahiralangan so‘zlar)	Alt + H + R							Turbo Pascal tomonidan zahiralangan so‘zlar haqidagi ma’lumotlar
Standart units (Standart modullar)	Alt + H + U							Turbo Pascalning standart modullar haqidagi ma’lumotlar
Turbo Pascal Language (Turbo Pascal tili)	Alt + H + L							Turbo Pascalning sintaksisi bo‘yicha ma’lumotlar
Error messages (Xatolik xabarlari)	Alt + H + E							Xatolik xabarlari haqida ma’lumotlar
About (Dastur haqida)	Alt + H + A							Turbo Pascal sistemasi haqidagi ma’lumotlar oynasini chaqirish

Albatta, keltirilgan buyruq va tezkor klavishlar vazifalarini yodlab olishga urinishni maslahat bermaymiz. Aksincha, Turbo Pascal dasturi bilan bevosita ishlash jarayonida o‘z-o‘zidan bu ma’lumotlarning o‘zi xotirangizga o‘rnashib boradi.