O’rta maxsus

Konstantalar (o‘zgarmaslar) – dastur ishlaganda qiymati o‘zgarmaydigan miqdorlar;
O‘zgaruvchilar – dastur ishlaganda qiymati o‘zgaradigan miqdorlar;
Ifodalar – mos amallar bilan bog‘langan o‘zgarmaslar, o‘zgaruvchilar va funksiyalar;
Operatorlar – algoritmik tuzilmalarni ifodalaydigan dasturlash tilining ko‘rsatmalari;
Funksiya va protseduralar – dasturning o‘z nomiga ega bo‘lgan alohida qismlari. Ularga asosiy dasturdan murojaat etiladi;
Nishonlar – dasturda boshqarish uzatilayotgan operatorni ko‘rsatadi. Ularda ishlatiladigan son 0 dan 9999 gacha bo‘la oladi. Birinchi kelgan nollar hisobga olinmaydi.
Aytib o‘tilganidek, Paskal tilining buyruq va ko‘rsatmalari modul deb ataluvchi TPU kengaytmali maxsus fayllarda joylashgan. Ularga misol qilib System (sistem), Crt (sierti), Graph (graf) modullarini keltirish mumkin. Modullarning har biri ma’lum yo‘nalishdagi buyruq va ko‘rsatmalarni o‘z ichiga olgan. Masalan, System moduli Paskal dasturining barcha sistemalari ishini ta’minlovchi, Dos moduli MS DOS operatsion sistemasining turli funksiyalarini qo‘llashga imkon beruvchi, Crt moduli ekran va klaviaturani boshqaruvchi (ekranni tozalash, ekranda bir nechta alohida oyna hosil qilish,…), Strings moduli satrlar bilan ishlashni ta’minlovchi, Graph moduli esa grafik holatda ishlashga mo‘ljallangan dasturlarni o‘z ichiga oladi.
Dasturda modullar zaruratga qarab ishlatiladi. Biror modul tarkibiga kirgan buyruqdan foydalanish uchun dastur boshida (sarlavhadan keyin) shu haqida ko‘rsatma berilishi kerak. Bu Paskalning maxsus so‘zi Uses yordamida amalga oshiriladi. Masalan, dasturda grafikadan foydalanish uchun, unga Uses Graph; yozuvini kiritish kerak. Agar dasturda bir nechta modul ishlatilsa, ular o‘zaro vergul bilan ajratib yoziladi. Masalan: Uses Crt, Graph;
Paskal integrallashgan muhiti ishga tushirilganda System moduli avtomatik ravishda xotiraga yuklanadi. Shuning uchun Uses System; yozuvi ishlatilmaydi. Aksariyat dasturlarni ishlashi uchun System modulining o‘zi yetarli bo‘ladi.
Dastur yozishdan avval unda ishtirok etadigan miqdorlarni aniqlab olish, o‘zgarmaslarni e’lon qilish, o‘zgaruvchilarga nom berish hamda ularni tavsiflash (turini ko‘rsatish) kerak bo‘ladi. Shundan so‘nggina dasturning dasturning tanasi boshlanadi, ya’ni Paskalda dastur ikki qismdan tashkil topadi.
Paskaldagi eng sodda dastur quyidagi strukturaga ega bo‘ladi: