O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi m. Rahimov quduqlarni burg‘ilash

10.2-§. Quduqlarni yopish va
konservatsiya qilish
Quduq loyiha chuqurligigacha burg‘ilanib bo‘lgach, u yopiladi
yoki konservatsiyalanadi. Quduqlarni yopish uchun quyidagi ishlarni
bajarish lozim bo‘ladi.
1. Quduqning chuqurligi o‘lchanadi.
2. Quduqning zenit va azimut burchaklari o‘lchanadi.
3. Karotaj qilinadi.
4. Obsadka quvurlari kolonnasi chiqarib olinadi.
5. Quduq likvidatsion tamponaj qilinadi.
6. Quduq og‘zi yog‘och yoki metall probkalar bilan yopiladi,
uning ustiga quduq nomeri, chuqurligi va burg‘ilash tugagan sana
yozib qo‘yiladi.
7. Burg‘ilash uskunalari demontaj qilinadi va vishka yoki machta
yangi nuqtaga ko‘chiriladi.
8. Barcha tindirgich va hovuzlar to‘ldiriladi, barcha notekisliklar
to‘g‘rilanadi.
9. Kern kern saqlovchi xonalarga tashiladi.
10. Quduqni yopish haqida akt (dalolatnoma) tuziladi.
Likvidatsion  tamponaj  qilishning  maqsadi  —  barcha    suvli
gorizontlarni va qazib olinadigan foydali qazilmalarni izolatsiya
qilishdan  iborat.
Qattiq va o‘rta qattiq jinslarda o‘tilgan quduqlarni tamponaj
qilish uchun sement ishlatiladi. Gil  qatlamlardan o‘tilgan quduqlar
esa plastik quyuq loy bilan tamponaj qilinadi.
Agar quduqlarni burg‘ilashda gil eritmalari ishlatilgan bo‘lsa,
quduq devoridagi gil qatlamlari tamponaj qilishdan avval suv bilan
yuvib tashlanadi.
Sement eritmasi quduqqa  zaboygacha tushirilgan burg‘ilash
quvurlari orqali nasos bilan haydaladi. Quduq ichi sement eritmasi
bilan to‘lishiga qarab burg‘ilash quvurlari ko‘tarilib olinadi. Sement
eritmasi  haydalib  bo‘lgach,  nasos  va  quvurlar  yaxshilab  yuvib
tashlanadi.

---

202
Quduqlarni gillar bilan tamponaj qilish uchun undan quyuq
loy xamiri tayyorlanadi va silindr shaklidagi bo‘laklar tayyorlanadi.
Bu  bo‘laklar  quduqqa  uzun  kolonkaviy  quvurlarda  tushiriladi.
Kolonkaviy quvur zaboydan 1,0—1,5 m ko‘tariladi va nasos orqali
1,0—1,5 MPa bosim ostida suv haydaladi. Undan so‘ng gillar metall
zichlagich  yordamida zichlashtiriladi.
Chuqur  quduqlarni  likvidatsion  tamponaj  qilish  uchun  gil-
sement eritmasi ishlatiladi. Bunda 1m
3
  gil eritmasiga 120—130 kg
tamponaj sementi va 12 kg suyuq shisha qo‘shiladi. Ba’zi hollarda
tamponaj eritmalariga qum ham qo‘shiladi.