|
Ganza ligasi XIII-XVII asrlarda Germaniya imperiyasining erkin shaharlari va nemis fuqarolari yashaydigan shaharlar ittifoqi edi. Ganza ligasi savdogarlarni feodallar hokimiyatidan va qaroqchilarning o'zboshimchaliklaridan himoya qilish maqsadida yaratilgan.
Hansa 12-asrda savdogarlar ittifoqi sifatida, 13-asrda shaharlar ittifoqi sifatida shakllangan. Hansa haqida birinchi eslatma 1358 yilga to'g'ri keladi.
Keyingi asrda Germaniya shaharlari Boltiq dengizi va shahar savdosida ustun mavqega erishdilar. Lubek Boltiqbo'yi va Shimoliy dengizlar atrofidagi mamlakatlarni bog'laydigan dengiz savdosining markaziga aylandi.
Turli davrlarda ikki yuzdan ortiq shahar va qishloqlar asosan Boltiqbo'yi va Shimoliy dengizlar havzasida joylashgan Ganza Ligasining a'zolari bo'lgan. A'zo bo'lgan shaharlarga Ganza ligasi, kiritilgan: Berlin, Brandenburg, Bremen, Vismar, Gamburg, Kyoln, Kil, Vrotslav, Dortmund, Konigsberg (Kaliningrad), Memel (Klaypeda), Lyubek, Krakov, Riga, Magdeburg, Munster, Rostok, Revel (Tallin) va boshqalar.
XII asrda Germaniyada Hansa (birlashma) paydo bo'ldi. Bu davrda shaharlarning markaziy hokimiyat bilan aloqasi zaiflashdi. Imperator hokimiyati shaharlarni knyazlar zulmidan himoya qila olmadi, quruqlik va dengiz savdo yoʻllari xavfsizligini taʼminlay olmadi, shuningdek, xorijdagi nemis savdogarlarini ham himoya qila olmadi. Shuning uchun shaharlarning o'z manfaatlarini o'zlari, mitinglar bilan himoya qilishdan boshqa iloji yo'q edi. Asta-sekin, Hansa XV asr boshlarida Shimoliy va qisman Markaziy Germaniyaning 160 ga yaqin shaharlarini, shuningdek, bir qator G'arbiy slavyan shaharlarini qamrab olgan ulkan xalqaro savdo ligasiga aylandi. Janubiy Evropada dengiz savdosini monopoliyaga olgan Genuya va Venetsiyadagi italyan savdogarlari kabi ganzalik savdogarlar Shimoliy Yevropaning dengiz yo'llarida hukmronlik qila boshladilar.
XIII asr oxiriga kelib, Hansa butun Boltiqbo'yi-Shimoliy dengiz mintaqasini vositachilik savdosi bilan qamrab oldi: Novgoroddan Londongacha va Bergendan Bryuggegacha. Ganza savdogarlari VIII-IX asrlarda vikinglar, shuningdek, slavyan va friz savdogarlari tomonidan o'zlashtirilgan dengiz yo'llari bo'ylab yurishgan. Dengiz savdosini bunday muvaffaqiyatli o'zlashtirishda Vendiya savdogarlari o'sha paytdagi eng sig'imli va barqaror dengiz kemasi bo'lgan kogguni taqdim etgani kam rol o'ynamagan. U ekipajdan tashqari, 100 ta qurolli askar, 20 ta ot va bitta qurolni sig'dira oladi, ya'ni. Yuk ko'tarish qobiliyati bo'yicha u barcha zamonaviy kemalarning ishlashidan ikki-uch baravar oshib ketdi va uzoq masofalardagi ulgurji savdo ehtiyojlariga eng mos edi.
Ganza savdosining asosiy yo'nalishi Novgorodni G'arbiy Evropa bilan bog'laydigan yo'nalish edi. Asosiy tranzit nuqtasi Lyubek edi. Bu yerga Gʻarbga moʻljallangan tovarlar keldi: Novgoroddan keltirilgan moʻyna, mum, yogʻ, teri, zigʻir; kehribar va don Prussiyadan keltirildi; Shvetsiyadan - temir va mis, qo'pol mato, moy, yog'och; baliq Norvegiya va Daniyadan kelgan; Poelby dan - zig'ir va don. Qarama-qarshi yo'nalishda metallga ishlov berish sanoati mahsulotlari, barcha turdagi matolar, frantsuz, ispan va Reyn vinolari, ziravorlar va boshqa tovarlar kuzatildi.
Farovonlik davrini boshdan kechirgan Xansa 15-asrning boshlaridan boshlab asta-sekin pasayishni boshlaydi. Uning aylanmasi XV asr davomida o'sishda davom etsa-da, endi u avvalgidek tez emas. Gollandiyalik va ingliz savdogarlari dengiz maydoniga kirishadi. Qaroqchilik o'sib bormoqda, bu esa savdoni ko'pincha foydasiz qiladi. Daniya ham Ganza ligasining yo'q qilinishiga hissa qo'shdi.
XIV asr oxiridan Boltiqbo'yida "savdo" urushlari boshlandi. Gansa ichidagi qarama-qarshilik kuchaya boshladi, bu Angliya tomonidan faol qo'llab-quvvatlandi va qo'zg'atildi. Rasmiy ravishda, Hansa 1669 yilgacha, so'nggi Ganza kongressi bo'lib o'tgunga qadar mavjud edi.
Bundan tashqari, Buyuk geografik kashfiyotlar xalqaro dengiz savdosi yo'nalishlarini Atlantika okeaniga o'zgartirdi. Ushbu sabablarning kombinatsiyasi Hansaning pasayishiga olib keldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
