O`rta asrlar sharq va g`arb axloqiy qarashlari

Muhabbat va nafrat. Muhabbat bosh mezoniy tushuncha sifatida deyarli barcha asosiy tushunchalarda va tamoyillarda o`z “hissa”siga ega. Shu jihatdan atoqli tasavvufshunos Najmiddin Komilov: “Juda ko`p irfoniy tushunchalarning sharhi muhabbatga borib taqaladi”, - deydi.² Na ezgulikni, na vatanparvarlikni, na insonparvarlikni muhabbatsiz tasavvur etib bo`lmaydi. Muhabbat – insoniy mohiyatning erkin tarzda namoyon bo`lishidir, u zo`ravonlik yoki zo`rma-zo`rakilik bilan chiqisha olmaydigan hodisadir. U me`yorlar, an`analar, qonunlarga bo`ysunmaydi, lekin, yuksak axloqiylik ifodasi tarzida insonga ulkan mas`uliyat yuklaydi, uni jasoratga chorlaydi. Jadidchilik harakatining mashhur namoyondalaridan biri A.Avloniy “Muhabbat” tushunchasini quyidagicha a`riflaydi: “Muhabbat deb bir narsani suymakni aytilur. Dunyodagi insonlar mehr va muhabbat soyasida yasharlar. Muhabbatsiz kishi ishni ishlamakka g`ayrat va jasorat qilolmas”.³
Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   Abdulla Sher. Axloqshunoslik. Yangi asr avlodi. 2003 yil. 7-20 betlar. 2. E.
   
2. 
   Yusupov. Falsafa Toshkent 1999 yil. 18-19 betlar.
   
3. 
   Falsafa qomusiy lug’at jamiyati. Toshkent. 2004 y. 40-310-446 betlar.
   
4. 
   A. Choriyev. Iinson falsafasi. Toshkent 2002 yil. 153-155-159-162-165-175 betlar.
   

1^AbdullaSherAxloqshunoslik. T.: “O`zbekiston faylasuflar milliy jamiyati”. 2010. 244-b.

2^ N.Komilov Tasavvuf. I kitob T., “Yozuvchi”, 1996. 48-b.

3^ A.Avloniy Turkiy guliston yoxud axloq.T., “O`qituvchi”, 1992, 39-b.