O’rta asr numizmatik materiallarning jamiyat ijtimoiy-iqtisodiy hayotini o’rganishdagi ahamiyati

Ulug’bek 
tomonidan o’tkazilgan 
fulusiy pullar
1
islohoti katta 
ahamiyat kasb etdi. Aholining ichki savdo munosa-batlariga ko’proq jalb 
etish maqsadida Ulug’bek yengil vaznda zarb etilgan va muomalada yurgan 
barcha chaqa pullarni bekor qildi. Ichki savdoni mayda mis pullarga bo’lgan 
talabini qondirish uchun bir vaqtning o’zida Buxoro, Samarqand, Qarshi, 
Termiz, Toshkent, SHohruhiya va Andjon shaharlarida zarbxonalar tashkil 
qilinib bir xil vazndagi fuluslar zarb qilinib muomalaga chnqarilgan. Mis 
pullarni 
zarbini 
markazlashtirish 
maqsadida 
boshqa 
shaharlardagi 
zarbxonalarga barham berilib, Buxoro zarbxonasi saqlab qolingan. Xalq 
1
1
Azamat Ziyo O’zbek davlatchiligi tarixi. T. “SHarq”, 2001y, 130-bet. 

---

54 
orasida "Fulusi adliya" ya’ni, "adolatli chaqa” nomi bilan shuhrat topgan bu 
yangi mis fuluslar Movorounnahrning barcha shahar va qishloqlarida keng 
muomalaga kirib davlatning ichki savdosini naqd pul bilan ta’minlagan. 
Ulug’bekning 
bunday 
islohoti 
mamlakatda 
hunarmandchilik 
mahsulotlarining ichki chakana savdosi uchun keng yo’l ochib bergan edi. 
1428-29 yillardagi islohot pul momalasini yaxshilash, mis tangalar 
qadrini oshirish maqsadida amalga oshirilgan edi. Natijada u bir qancha 
samaralar berdi. Unga ko’ra 1420 yili zarb etilgan mis tangalar 
zarbxonalarga topshirib, ularning o’rniga og’irligi 1,5-2 barobar ko’p 
bo’lgan tangalar zarb etilgan. Qulaylik uchun zarbxonalar Buxorodan 
tashqari Andijon, Qarshi, Samarqand, Termiz, SHohruhiyada ham tashkil 
qilingan. Natijada pulning qadri ko’tarilgan. 
(ilovalarga karang)