Orol dengizi muammosi

3. Orol muammosiga Respublika va Xalqaro miqyosdagi e’tibor
Orol muammosi keskinligini chuqur anglagan Prezidentimiz SHavkat Miromonovich Mirziyoev 2017 yilning 21 yanvarida Qoraqalpog‘istonga borib, regiondagi ahvolni va holatni o‘rgandi. Prezident 2017 yil sentyabr oyida BMTning 72-sessiyasida qatnashib, Orol fojeasining juda keskinlashganligini va global darajadagi ahamiyatini dunyo davlatlariga yanada chuqur va atroflicha xarita yordamida izohlab, asosli qilib tushuntirib bergandan so‘ng, ushbu masala atrofidagi xalqaro hamkorlik sezirlarli darajada kuchayib ketdi.
2018 yil avgust oyida Turkmaniston Respublikasida bo‘lib o‘tgan Orolni qutqarish bo‘yicha Xalqaro fond ta’sischilari davlat rahbarlarining sammitida Prezidentimiz SH.Mirziyoev qator muhim tashabbuslarni ilgari surdi. Yurtboshimiz “Orolbo‘yini ekologik innovatsiya va texnologiyalar zonasi” deb e’lon qilishni, birgalikda fanlararo tadqiqotlar o‘tkazishni va cho‘l o‘simliklari uchun ko‘chatlar etishtirish bo‘yicha regional markazlar tashkil etish kerakligini asoslab berdi. Bu tashabbuslarni amalga oshirish borasida O‘zbekiston Prezidenti, 2018 yil 16 oktyabrida O‘zbekiston Prezidenti qoshida Orolbo‘yida Xalqaro innovatsiya markazini tashkil etish to‘g‘risida farmon (№ PF-3975) qabul qildi.
Tabiiyki, Orol dengizining qurishi bilan bog‘liq bo‘lgan bunday xavfli jarayonlarni tezlik bilan to‘xtatish Prezidentimiz e’tiborini jalb qilib, kechkiktirib bo‘lmaydigan qarorlarni qabul qilishni va aniq, real tezkor harakatlarni amalga oshirishga kirishdi. SHunday qilib 2018 yilning dekabr oyidan boshlab va 2019 yilning bahor oylarida Orol dengizining qurigan tagida “YAshil qoplam” himoya o‘rmonlarini yaratish bo‘yicha katta masshtabdagi ishlar boshlandi va hozir ham davom etmoqda. Shu davr mobaynida 500 ming gektar maydonda himoya o‘rmon ko‘chatlari yaratildi. Saksovul va boshqa cho‘l o‘simliklaridan 1500 tonnadan ortiq urug‘ tayyorlandi. Bu ishlarni bajarish uchun 500 dan ortiq texnika, 2 ta samolyot va 2000 dan ortiq ishchi hamda xizmatchilar jalb qilindi. Respublika o‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasining ma’lumoti bo‘yicha 15,4 ming gektar maydondagi ekilgan ko‘chatlarda olib borilgan monitoring natijasi bo‘yicha, grunt tuproqlarning sho‘rligiga bog‘liq holda, 10 dona urug‘ va ko‘chatlardan unib chiqgan o‘simlik o‘sib chiqishi o‘rtacha 5-6 (50-60%)ni, ayrim hududlarda 7-8 (70-80%), undan ko‘p o‘simlik o‘sib chiqqan.