O‟rmonov N. T., Ismailov A. R

 
7.6. Korporativ kotib: majburiyatlari va javobgarligi. Korporativ xulq - 
atvor kodeksi. Korporativ huquq tushunchasi. 
Korporativ xulq - atvor kodeksida direktorlar Kegashi tarkibiga Mustaqil 
Direktor kiritish tavsiya etiladi. Kodeksda jamiyat direktorlar Kengashi a‘zosining 

---

152 
majburiyatlarni ijro etish etti yillik muddati tugagandan so‗ng
Mustaqil Direktor 
mustaqil sifatida ko‗rib chiqilishi mumkin emasligi belgilab qo‗yilgan
.
Korporativ xulq - atvor kodeksida, shuningdek, direktorlar kengashi (DK) 
tarkibida direktorlar kengashi vakolatlari doirasiga kiradigan eng muhim 
masalalarni dastlabki ko‗rib chiqish uchun maxsus qo‗mitalar tashkil qilish tavsiya 
etiladi: 
1.
Strategik rejalashtirish bo‗yicha qo‗mita uzoq muddatli istiqbolda jamiyat 
samaradorligini oshirishga xizmat qiladi. 
2.
Audit bo‗yicha qo‗mita (jamiyatning moliya - xo‗jalik faoliyati ustidan 
DK nazoratini ta‘minlaydi). 
3.
Mukofotlash va kadrlar bo‗yicha qo‗mita (jamiyatni boshqarishga yuqori 
malakali mutaxassislar jalb qilishga va ularning muvaffaqiyatli ishlashi uchun 
zarur choralar yaratishga xizmat qiladi). 
4.
Korporativ nizolarni tartibga solish bo‗yicha qo‗mita (AJ ishtirokida 
korporativ nizolarning oldini olish va samarali hal etishga xizmat qiladi). 
5.
Etika bo‗yicha qo‗mita (jamiyatning ahloqiy me‘yorlarga rioya qilishi va 
jamiyatda ishonch asosidagi munosabatlar shakllantirishga xizmat qiladi). 
DK samarali ishlashi – kompaniyalar investitsion jalb etuvchanligini 
oshirish, ularning Aksiyadorlik qiymatini o‗stirishning muhim omili, DKning o‗zi 
esa – korporativ boshqaruv sifatli tizimining bosh elementi hisoblanadi. 
Boshqarma vakolatlari qonunchilikda belgilab berilmagan, biroq qonunda 
boshqarma vakolatlari jamiyat nizomi tomonidan belgilanishi ko‗rsatilgan. 
Korporativ xulq - atvor kodeksi boshqarma vakolatlari doirasiga quyidagilarni 
kiritishni tavsiya etadi: faoliyatning ustuvor yo‗nalishlari va moliya - xo‗jalik 
rejasini ishlab chiqishni tashkil qilish, jamiyatning ijroiya organlari vakolatlariga 
kiritilgan ichki hujjatlarini tasdiqlash. 
Qonunda jamiyatning ijroiya organlari majburiyatlari yo‗q, lekin unda bosh 
direktor va boshqarma a‘zolarining huquq va majburiyatlari jamiyat bilan ularning 
har biri tuzgan shartnomaga ko‗ra belgilanishi ko‗rsatilgan. Kodeksda ijroiya 
organlari har oy direktorlari Kengashi oldida o‗z faoliyati haqida hisobot berishi 

---

153 
tavsiya etilgan.
Kompaniya Kodekslari nima uchun kerak? 
- korxonaning e‘lon qilingan qadriyatlari – maqsadlari va vazifalari bilan 
kompaniya faoliyatini tartibga soladigan qoidalar orasida ko‗prik vazifasini 
bajaradi; 
- tashkilotning maqsadlari va tasavvurlariga aniqlik kiritadi, qoidalar bilan 
konseptual bog‗lanishni ta‘minlaydi;