O‟rmonov N. T., Ismailov A. R

 
9.4. Korporatsiya strategiyasini ishlab chiqish jarayoni
Korporatsiya strategiyasini ishlab chiqish mahsulotni ishlab chiqarish, 
bozorni rivojlantirish, xatarlarni baholash, korporpotsiyalarning moliyaviy xo‗jalik 
tahlili asosida aniqlangan holati,Korporatsiyalarning kuchli va zaif tomonlari 
buyicha bashoratlarini amalga oshirish asosida tuzilishi lozim. (rasm ). Bizning 
fikrimizcha, Korporatsiyalarning umumiy strategiyasi korporativ birlashmalarning 
turiga ham bog‗liqdir. 
Tashkilot strategiyasi
– bu kompaniyaning turgan joyidan erishmoqchi 
bo‗lgan joyiga qanday qilib o‗tkazish mumkin, degan masalani yechish haqidagi 
yo‗riqnomadir. Odatda strategiya 4ta darajada ishlab chiqiladi: 
1)
korporativ strategiya (kompaniya va uning faoliyat yo‗nalishlari 
bo‗yicha umumiy strategiya); 
2)
ishbop strategiya (kompaniyaning har bir yo‗nalishi uchun strategiya); 
3)
funksional strategiya (kompaniyaning har bir funksional tuzilmasi 
uchun strategiya); 
4)
amaliy strategiya (asosiy tuzilmalar: zavodlar, savdo shaxobchalari va 
bo‗limlar uchun); 
Strategiyaning faqat oliy rahbariyat miqyosidagina ishlab chiqilishi masala 
yechimining bir tomonlama yondashuvi bilan barobardir. Uni ishlab chiqishning 
quyidagi to‗rtta pog‗onasini ajratib olish maqsadga muvofiqdir: 

korporatsiya miqyosi; 

bo‗linmalar miqyosi; 

funksional miqyosi. 
Binobarin, ko‗pchilik korporatsiyalarning maqsadi aksiyadorlarning daromadlarini 
imkon qadar ko‗paytirishdan iborat bo‘lib qoladi. 
 
 
Strategiya yaratishda missiya, maqsadlar va strategiyalar birligi 
Kompaniya va boshqaruvchilar strategiyani ishlab chiqish bo‘yicha 
variantlarni turlicha bajaradilar. Kompaniya egasi tomonidan boshkariladigan 
kichik kompaniyalarda strategiyani ishlab chiqish norasmiy kechadi. Yirik 
korxonalar strategiyani har yili rejalashtirish, ishlab chiqishga moyildir. 
Strategiyani 
belgilashning 
tashkiliy 
jarayonida 
boshqaruvchilar 
shaxsan 
qatnashadilar.
Strategiyani ijtimoiy talablarga moslashtirish quyidagilarni nazarda tutadi: 
1.
jamiyat manfaatlari va odob me‘yorlari doirasida ishchanlik ko‗rsatish; 
2.
ijtimoiy afzalliklar va jamiyat extiyojlariga ijobiy qarab o‗z faoliyatini 
tartibga solish; 

---

178 
3.
tartiblashtiruvchi me‘yorlar bilan ziddiyatga bormaslik uchun zarur 
harakatlarni o‗z vaqtida amalga oshirish; 
4.
aksiyadorlar manfaati va jamiyat manfaatlari o‗rtasida muvozanatni 
saqlash; 
5.
jamiyatda kompaniyaning fuqarolik pozitsiyasini ta‘minlash. 
Strategiyada hisobga olinishi va aslida uni belgilovchi birlamchi omillarning 
oddiy modeli 2.1-rasmda keltirilgan. 
Bu omillarning o‗zaro ta‘siri odatda kompleks xarakterga ega bo‗lib, tarmoq va 
kompaniya uchun alohida farqlanadi.