Organizmda yod tanqisligi

Yod tanqisligi qanday muammolarni keltirib chiqaradi?

Yod tanqisligi tanada jiddiy muammolarni keltirib chiqarishi mumkin. Yod tanqisligi ko’plab kasalliklar asosida yotadi. Aqliy zaiflikning asosiy sababi yod tanqisligidir. Yod bolalarning o’sishi va rivojlanishi uchun talab qilinadi. Yod tanqisligi terining qurishi, g’ayritabiiy vazn ortishi, doimiy charchoq, ich qotishi, tushkunlik va o’sish buzilishlarining sababi ekanligi isbotlangan.

Buqoq va qalqonsimon bez kasalliklari bilan kasallanganlar, dengiz mahsulotlarini kamroq iste’mol qiladigan va kam tuz ishlatadiganlar yod tanqisligiga duch kelishadi. Bunday muammolarga duch kelganlar har kuni o’zlarining shifokorlari tomonidan tasdiqlangan yod qo’shimchalarini qabul qilishlari kerak. Homiladorlik paytida yod etishmovchiligi bolada doimiy kognitiv buzilishlarni keltirib chiqarishi mumkin. Yodning haddan tashqari etishmasligi eshitish qobiliyatini pasayishiga va aqliy zaiflashishiga olib kelishi mumkin.

Yod o’z ichiga olgan ba’zi ovqatlar: Tuzli baliqlar, orkinos, bodring, qisqichbaqalar, qisqichbaqasimonlar, yodlangan tuz, ismaloq, soya, sholg’om, zardob, qovoq, quritilgan loviya, sarimsoq, qulupnay, yogurt, sut, pishloq va boshqalar.

Yodni kunlik iste’mol qilish uchun tavsiya etilgan miqdorlar quyidagicha; 1-8 yoshdagi bolalar 90 mikrogram, 9-13 yoshdagi bolalar 120 mikrogram, kattalar 14 yosh va undan yuqori 150 mikrogram. Homilador va emizikli ayollarning yodga bo’lgan ehtiyoji 200 mikrogramdan iborat.

Yod mikroelementi qalqonsimon bez garmonlari ishlab chiqarish uchun asosiy manbaa hisoblanadi. Аynan qalqonsimon bez garmonlari insonning intellektual qobiliyatini yaxshilaydi. Аgarda homilador ayollarda qalqonsimon bez xastaligi bo‘lsa-yu, zarur oziq-ovqat mahsulotlarini isteʼmol qilmagan bo‘lsa, go‘dakning aqliy qobiliyati tengdoshlarinikiga nisbatan ortda qoladi.

Ko‘pchilik yod moddasini qanchalik miqdorda isteʼmol qilayotganligini bilmaydi. Аmmo yetarlicha isteʼmol qilmaslik natijasida qalqonsimon bez kattalashadi. Bu eng birinchi va ko‘p uchraydigan belgi hisoblanadi. Kasallikning boshqa belgilariga: ayniqsa bolalarda aqliy, jismoniy va jinsiy, ruhiy rivojlanish pasayadi.

Ayniqsa, soch to‘kilishi (sochlar quruq, sinuvchan, taralganida ko‘p to‘kilish), terining quruqlanishi, qabziyat (ich qotishi), salga toliqib qolish, uyquchanlik, tushkunlik, xotiraning pasayishi va boshqalar gipoterioz (qalqonsimon bez faoliyatining keskin susayishi)ga xos belgilar hisoblanadi. Qalqonsimon bez kasalliklari uning kattalashishi (bo‘qoq), faoliyatining kuchayib ketishi (giperterioz), pasayishi (gipoterioz), yallig‘lanishi (tireoidit) va unda xavfli va xavfsiz sifatli o‘sma paydo bo‘lishidan iborat.

Yod tanqisligini davolash uchun vosita yod va yodli kaliydan tarkib topgan bo‘lib, shu bilan farqlanadiki, uning tarkibiga qo‘shimcha ravishda yana β-siklodeklodekstrin va yodkazein kiradi, bunda komponentlar nisbati quyidagicha, mas. %: kristallik yod - 5,4; yodli kaliy - 54,1; β-siklodekstrin - 35,1; yodkazein - 5,4 hosil qiladi.