________________________________________________
f) Rasmda ko’rsatilgan organizmlarning nechtasi 2 bo’lmali yurakka ega.
________________________________________________
h) Rasmdagi organizmlarning nechtasi bir qorinchali yurakka ega.
________________________________________________
3. Quyidagi jadvalni to’ldiring.
(+)
Buyurtmaxona – b Qo’riqxona – q
Milliy bog’lar
– m Tabiat yodgorliklari
– t
№
|
Ma’lumotlar
|
b
|
q
|
m
|
t
|
1
|
Mamlakatimizda 400 dan ortiq ro’yxatga olingan
|
|
|
|
|
2
|
Odamni xo’jalik faoliyati cheklangan hudud
|
|
|
|
|
3
|
Odamlarning madaniy hordiq chiqarishi, estetik zavq olishi uchun ajratilgan hudud
|
|
|
|
|
4
|
Jonli va jonsiz tabiat yaratgan noyob, diqqatga sazovor joylar
|
|
|
|
|
5
|
Bu yerda ma’lum davrlarda ov qilishga ruxsat berilgan
|
|
|
|
|
6
|
Bu yerdagi tabiiy muhit qanday bo’lsa shundayligicha saqlanadi
|
|
|
|
|
7
|
Bu yerda o’simliklar buyurtma asosida ko’paytirilib, obodonlashtirish uchun tarqatiladi
|
|
|
|
|
8
|
Bu hududda mol boqish, mevalarni terish, hayvonlarni ovlash qat’iyan taqiqlanadi
|
|
|
|
|
4. Quyidagi jadvalni to’ldiring.
(+)
Yovvoyi tok – a Xolmon isirg’aguli – b
Safsan xurmosi
– c
№
|
Ma’lumotlar
|
a
|
b
|
c
|
1
|
Bo’yi 15-20 metrli daraxt
|
|
|
|
2
|
Bo’yi 30 metr, bargi oddiy, panjasimon
|
|
|
|
3
|
Bargi cho’ziq qalin, uzunligi 15 sm
|
|
|
|
4
|
Bo’yi 150 metrgacha yetadigan piyozli, ko’p yillik o’t
|
|
|
|
5
|
To’pguli ro’vak, mevasi turli rang va shaklda
|
|
|
|
6
|
Gullari sarg’ish, mevasi etli qo’ng’ir-qizil rangda
|
|
|
|
7
|
Gullari may-iyun oyida gullaydi, mevasi iyun-oktabrda pishadi
|
|
|
|
8
|
Loladoshlar oilasiga mansub
|
|
|
|
9
|
Urug’i va vegatativ yo’l bilan ko’payadi
|
|
|
|
10
|
Barglari cho’ziq, poyada halqa hosil qilib joylashadi
|
|
|
|
11
|
Xurmodoshlar oilasiga mansub
|
|
|
|
12
|
Gullari qo’ng’iroqsimon, soyabon to’pgulda joylashgan
|
|
|
|
13
|
Gullari aprelda gullab, may oyida urug’ hosil qiladi
|
|
|
|
5. Quyidagi jadvalni to’ldiring.
(+)
Xongul – x Yo’rg’a tuvaloq – y
№
|
Ma’lumotlar
|
x
|
y
|
1
|
Turnasimonlar turkumiga mansub
|
|
|
2
|
To’qaylarda va qumli cho’llarda 3-20 tadan to’da bo’lib yashaydi
|
|
|
3
|
Cho’lda yashab suvsizlikka chiday oladi
|
|
|
4
|
May-iyun oylarida bolalaydi
|
|
|
5
|
Aprel-may oylarida 2-3 ta tuxum qo’yadi
|
|
|
6
|
Juft tuyoqlilar turkumiga mansub
|
|
|
7
|
Bolalari bir yil onasidan ajralmaydi, 2-3 yoshida voyaga yeadi
|
|
|
8
|
Polaponlari iyun-iyul oylarida ucha boshlaydi
|
|
|
1. Odam organlarining iyerarxik tuzilishi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) to’qima → organlar sistemasi → hujayra → organ
B) hujayra → organ → to’qima → organlar sistemasi
C) organlar sistemasi → organ → to’qima → hujayra
D) hujayra → to’qima → organ → organlar sistemasi
2. Qaysi javobda odam tayanch harakatlanish sistemasiga xos bo’lmagan ma’lumotlar keltirilgan?
1) umurtqa pog’onasi va miya qutisi orqa miyani himoya qilib turadi; 2) ko’krak qafasida o’pka va yurak joylashgan; 3) sklelet muskullari odam ixtiyoriga bog’liq emas; 4) yelkaning oldida 3 boshli muskul joylashgan; 5) 2 boshli muskulning bo’shashishi xisobiga tirsak bo’g’imi yoziladi;
A) 2, 3, 4 B) 1, 3, 5 C) 1, 3, 4 D) 2, 5
3. Ushbu oziq zanjirida trofik munosabatning bir qismi tasvirlangan. Agar trofik zanjirda poykiloterm organizmlar 33300 kg ni tashkil qilsa, gomoyoterm organizmlar sonini toping.
( Bitta burgut massasi 5 kg)
A) 12 ta B) 5 ta C) 10 ta D) 6 ta
4. Yurakka kiruvchi (a) qon tomir, yurakdan chiquvchi qon tomirlar (b) qanday nomlanadi?
A) a- kapilyar, b-arteriya
B) a- vena, b- arteriya
C) a- arteriya, b- vena
D) a- arteriya, b-kapilyar
5. Qaysi javobda odamda muskullarning fiziologiyasida xatolikka yo’l qo’yilgan?
1) yelkaning uch boshli muskullari qisqarganda panja bog’imi yoziladi; 2) yelkaning ikki boshli muskuli bo’shashganida tirsak bo’g’imi bukiladi;
3) yelkaning oldida ikki boshli orqasida esa uch boshli muskul joylashgan; 4) yelkaning uch boshli muskuli bo’shashganida tirsak bo’g’imi bukiladi;
5) soning 4 boshli muskuli oyoqni chanoqdan bukish vazifasini bajaradi.
A) 2, 4 B) 3, 5 C) 1, 4 D) 1, 2
6. Quyida qaysi javobda yurak klapanlarni joylashishida xatolikka yo’l qo’yilmagan.
1) chap bo’lma va chap qorincha o’rtasida ikki tavaqali klapan; 2) o’ng bo’lma va o’ng qorincha o’rtasida yarimoysimon klapan; 3) chap qorincha va aorta qon tomiri o’rtasida yarimoysimon klapan;
4) o’ng bo’lmacha va o’pka arteriyasi o’rtasida yarimoysimon klapan; 5) aorta qon tomiri va o’ng qorincha o’rtasida yarimoysimon klapan joylashgan.
A) 2, 3 B) 3, 4 C) 4, 5 D) 1, 3
7. Yelkadagi ikki boshli muskulning qisqarishi va uch boshli muskulning bo’shashi natijasida ………
A) qo’l bilakdan yoziladi
B) qo’l tirsakdan yoziladi C) qo’l bilakdan bukiladi
D) qo’l tirsakdan bukiladi
8. “Kitikula” tushunchasiga mos kleuvchi javobni toping.
A) italyancha va fransuschadan tarjima qilinganda 40 kun degan ma’noni anglatadi
B) tirik organiuzmlarning uyushmasi
C) yupqa po’st ma’nosini anglatadi
D) tuban o’simliklarning organlarga bo’linmagan tanasiga aytiladi
9. Qaysi javobda nerv sistemasi bilan bog’liq bo’lgan xato javoblar keltirilgan?
1) markaziy nerv sistemasi nerv tugunlari va tolalaridan tashkil topgan; 2) bosh miya miya qutisi ichida joylashgan; 3) periferik nerv sistemasini bosh miya va orqa miya tashkil qiladi; 4) umurtqa pog’onasi va miya qutisi orqa miyani himoya qilib turadi; 5) nerv tugunlaridan ichki organlarga nerv tolalari tarqaladi.
A) 1, 5 B) 3, 5 C) 2, 3 D) 3, 4
10. O’txo’r va yirtqich hayvonlar biotsenozning qanday tarkibiy qismi hisoblanadi? A) parchalovchi B) produtsent
C) redutsent D) konsument
11. Oziq zanjiri komponentlarining umumiy massasini aniqlang.
№
|
Oziq zanjiri komponentlari
|
Umumiy massasi
|
1
|
Fitoplankton
|
|
2
|
Mayda qisqichaqasimonlar
|
|
3
|
Baliqlar
|
|
4
|
Vidra
|
8 kg
|
5
|
Umumiy biomassa
|
|
A) 8880 B) 888 C) 8888 D) 8088
12. Qaysi javobda hazm qilish sistemasi yo’li to’g’ri ketma-ketlikda berilgan?
A) halqum → qizilo’ngach → oshqozon → ichak
B) qizilo’ngach → halqum → oshqozon → ichak
C) halqum → qizilo’ngach → ichak → oshqozon
D) og’iz → qizilo’ngach → halqum → oshqozon
13. Vidra → baliq→ qisqichbaqasimon → suv o`tlari
Yuqoridagi oziq zanjirida 3-chi tartib konsumentlarining biomassasi 32 kg bo`lsa, oziq zanjiridagi barcha komponentlarining umumiy biomassasini aniqlang.
A) 35552 B) 3520 C) 35520 D) 355520
14. Odam organizmining limfa sistemasi mos keluvchi javoblarni toping.
1) kislorod va oziq moddalar harakatini ta’minlaydi;
2) organizm immun sistemasini ta’minlaydi; 3) yopiq sistema; 4) suyuqligi to’qima organlarga quyiladi;
5) ortiqcha suyuqlik va zararli mahsulotlarni to’qimlaradan olib ketadi; 6) limfa suyuqligi bakteriyalarni zararsizlantiradi va ushlab qoladi;
7) taloqda limfotsitlar hosil bo’ladi;
A) 2, 3, 7 B) 3, 4, 6 C) 1, 2, 5 D) 2, 5, 7
15. Quyidagilardan qaysi biri geologiya qo’riqxonasi?
A) Chotqol B) Kitob
C) Nurota D) Zarafshon
16. Oziq zanjirida mangust → ilon → sichqon → o’simlik bor. Fitofaglarning biomassasi 180 kg bo`lsa, Oziq zanjiridagi barcha komponentlari iste`mol qilgan oziqning umumiy biomassasini aniqlang.
A) 1998 B) 19998 C) 1999,8 D) 19980
17. Quyida nechta biotik omil(lar) keltirilgan?
1) bo’ri va tulkilar tovushqonlar bilan oziqlanadi;
2) karam bilan turpni chatishtirish natijasida olingan yangi nav tashqi tuzulishi ikki o’simlikka ham o’xshamagan; 3) kuchli shamol bo’lib turadigan hududlarda uzun qanotli hasharotlar kam uchraydi; 4) chigirtkalarning ko’payishi o’txo’r hayvonlarning populyatsiyasi kamayishiga sabab bo’ladi; 5) baliqlar muz ostida kislorodning kamligi sabab ham ko’plab nobud bo’lishadi.
A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 4 ta
18. Quyoshning zararli nurlari o’simlik va hayvonlarga zararli ta’sir ko’rsatmoqda va odamlarda qanday kasasallikni kelib chiqishiga sabab bo’lmoqda? A) o’pkaning yiringli kasalligi B) terining xavfli o’sma C) ichak enteriti D) barchasi
19. O`simlik biomassasi 800000 kg lochinning biomassasi – 8 kg ga ortgan. Lochin nechinchi tartib kosument hisoblanadi?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6
20. Quyidagi oziq zanjirida poykiloterm organizmlarning umumiy massasi 550 kg ni tashkil qiladi. Yirtqich qushning umumiy massasini toping.
A) 50 kg B) 5 kg C) 45 kg D) 3 kg
21. Quyida sekretsiya bezlari va ulardan ishlab chiqariladigan gormonlarni mos ravishda juftlang.
a) qalqon orqa bezi; b) ayrisimon; c) gipofiz bezi
A) a-tiroksin; b-timosin; c-antidiuretik gormon
B) a-paratgormon; b-timozin; c-adrenalin
C) a-timozin; b-tiroksin; c-somatotrop
D) a-paratgormon; b-timozin; c-tireotrop
22. Ko’payish sikli aprel-may ga to’g’ri keluvchi fauna (I) va flora (II) dunyosiga mansub organizmlar qaysi ?
A) I-yo’rg’a tuvaloq; II-xolmon isirg’aguli;
B) I-buxoro bug’usi; II-yovvoyi tok;
C) I-xongul; II- o’rik;
D) I-yo’rg’a tuvaloq; II-yovvoyi tok
23. Quyida nechta abiotik omil(lar) keltirilgan?
1) bo’ri va tulkilar tovushqonlar bilan oziqlanadi;
2) karam bilan turpni chatishtirish natijasida olingan yangi nav tashqi tuzulishi ikki o’simlikka ham o’xshamagan; 3) kuchli shamol bo’lib turadigan hududlarda uzun qanotli hasharotlar kam uchraydi; 4) chigirtkalarning ko’payishi o’txo’r hayvonlarning populyatsiyasi kamayishiga sabab bo’ladi; 5) baliqlar muz ostida kislorodning kamligi sabab ham ko’plab nobud bo’lishadi.
A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 4 ta
24. Quyidagi rasmdagi 2-raqamda ifodalangan organizmga xos belgilarni toping.
1) xitin; 2) tana harorati tashqi muhitga bog’liq emas;
3) ikkilamchi konsument; 4) shilliqurt bilan bir tipga
mansub; 5) sovuqqonli; 6) qisqichbaqa bilan bir tipga
mansub; 7) tashqi tomondan kutikula bilan qoplangan;
A) 2,3,7 B) 1,5,6 C) 1,4,5 D) 2,5,7
25. O`simlik-sichqon-burgutdan iborat oziq zanjirida o`simlikning biomassasi 17 tonna. Bitta burgutning biomassasi 5 kg ortgan bo`lsa, populaytsiyadagi sichqonlar biomassasini aniqlang.
A) 34 ta B) 170 kg C) 340 ta D) 1700 kg
26. Quyidagi qaysi qatorda organizmlar o’rtasidagi oziq zanjiri noto’g’ri keltirilgan?
A) bug’doy → chigirtka → baqa → suvilon
B) o’simlik → molluska → baliq → laylak
C) qo’ng’iz → qizilishton → lochin → suvsar
D) beda → Osiyo toshbaqasi → boltayutar
27. Insonning tabiatga salbiy ta’siri to’g’ri ko’rsatilmagan javobni aniqlang. 1.o’simliklarning yangi navlarini yaratish. 2.atmosfera havosining chiqindilar bilan ifloslanishi. 3.oziq-ovqat mahsulotlarining ko’patirilishi. 4.cho’llarni o’zlashtirilishi natijasida daryo va dengizlarning qurib qolishi. 5.hayvonlarning go’shtdor zotlarini olinishi. 6.hayvonlarni ko’plab ovlash natijasida qirilib ketishi. 7.hayvonlarning sersut zotlarini olinishi. 8.o’rmondagi daraxtlarning keragidan ortiq kesilishi.
A) 1.3.5.7 B) 1.2.4.7 C) 2.4.6.8 D) 2.3.7.8
28. “Cho’l sharoitida yashashga moslashgan.suvsizlikka chiday oladi, ovlash man qilingan, tog’ etaklarida va chala cho’llarda uchraydi”. Ushbu ma’lumotlar qaysi hayvonga tegishli?
A) Yorg’a tuvaloq B) Afrika tuyaqushi
C) Xongul D) Buxoro bug’usi
29. Quyidagi organizmlar populyatsiyasi soni yil davomida o’zgarishi keltirilgan. Qaysi javobda populyatsiya to’lqiniga mos kelmaydigan ma’lumot keltirilgan?
A) 1920-1940 yillar oralig’ida kemiruvchilar populyatsiyasi soni ortgan.
B) 1950-yilda quyonlar populyatsiyasi 300 taga tulkilar populyatsiyasi esa 120 tagacha yetgan.
C) 1930-yilda quyonlar soni 1990-yildagi tulkilar soniga nisbatan ko’p bo’lgan.
D) 2000-yilda har ikki hayvon populyatsiyasi soni eng kam ko’rsatkichga ega bo’lgan.
30. Qaysi javobda “fitonsit” atamasiga mos to’g’ri ta’rif berilgan?
A) o’simliklar bilan oziqlanuvchi o’txo’r hayvonlar
B) yo’qotilgan qismni qayta tiklanishi
C) o’simlik bakteriyalarga qarshi ishlab chiqaradigan modda
D) suvo’tlarga xos bo’lgan qo’ng’ir rangli pigment
31. Ushbu oziq zanjirida produtsentning umumiy massasi 3200 kg ni tashkil qiladi. Sichqonlarning 25% qismi laylak tomonidan istemol qilinganligi ma’lum bo’lsa, ilonning ortgan massasini toping.
A) 25 kg B) 24 kg C) 32 kg D) 8 kg
32. “Uzunligi 30 metrgacha yetadi, dala, toshloq yerlarda o’sadi, bargi oddiy, panjasimon, to’pguli ro’vak, mevasi turli rang va shaklda”. Ushbu ma’lumotlar qaysi o’simlikka tegishli?
A) madaniy tok B) xolmon isirg’aguli C) safsan xurmosi D) yovvoyi tok
33. “Qo’riqxona”ga xos bo’lgan javoblarni toping.
1) ma’lum davrlarda hayvonlarni ovlashga ruxsat beriladi; 2) jonli va jonsiz tabiat yaratgan noyob joylar; 3) odam xo’jalik faoliyati cheklangan xudud. 4) tabiiy muhit qanday bo’lsa, shundayligicha saqlanadi. 5) odamlarning estetik zavq olishi uchun ajratilgan hudud. 6) manzarali gullarni ekish va parvarishlash mumkin.
A) 1, 5 B) 2, 6 C) 3, 4 D) 4, 5
34. Archa, qarag’ayning ko’chatlarini yetishtirish, mo’ynasi uchun ondatrani ko’paytirish kabi ishlar qaysi xudda olib boriladi? A) qo’riqxona B) buyurtmaxona
C) milliy bog’ D) tabiat yodgorligi
35. Quyida nechta antropogen omil(lar) keltirilgan?
1) qaldirg’och oilasi bir mln tagacha hasharotni qirib foyda keltiradi; 2) olcha va tog’olchani chatishtirish natijasida olxo’ri olingan; 3) kuchli shamol bo’lib turadigan hududlarda uzun qanotli hasharotlar kam uchraydi; 4) chigirtkalarning ko’payishi o’txo’r hayvonlarning populyatsiyasi kamayishiga sabab bo’ladi; 5) sun’iy mutagenez usuli bilan Yulduz navi yaratilgan.
A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 4 ta
36. Sistematik birlik noto’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang. A) tuvaloqlar oilasi
B) juft tuyoqlilar turkumi C) bug’ular oilasi
D) turnasimonlar oilasi
37. O`simlik-sichqon-burgutdan iborat oziq zanjirida o`simlikning biomassasi 100 tonna. Bitta burgutning biomassasi 5kg ortgan bo`lsa, populaytsiyadagi burgutlar sonini aniqlang.
A) 200 B) 100 C) 300 D) 400
38. “Buyurtmaxona”ga mos keluvchi javoblarni aniqlang.
1) ma’lum davrlarda hayvonlarni ovlashga ruxsat beriladi; 2) jonli va jonsiz tabiat yaratgan noyob joylar; 3) odam xo’jalik faoliyati cheklangan hudud. 4) tabiiy muhit qanday bo’lsa, shundayligicha saqlanadi. 5) mo’ynasi uchun ondatrani ko’paytirish mumkin. 6) manzarali gullarni ekish va parvarishlash mumkin.
A) 1, 5 B) 2, 6 C) 3, 4 D) 4, 5
39. Quydagilar orasida oila sistematik birliklari soni nechta?
1.tuvaloqlar; 2.xongul; 3.uzumdoshlar; 4.safsan xurmosi; 5.yo’rg’a tuvaloq; 6.loladoshlar; 7.yovvoyi tok; 8.turnasimonlar; 9.bug’ular; 10.uzumdoshlar; 11.xolmon isirg’aguli; 12.juft tuyoqlilar; 13.loladoshlar;
A) 4 B) 2 ta C) 3 ta D) 5 ta
40. Xitin ……………………… A) o’simlik bakteriyalarga qarshi ishlab chiqaradigan modda B) suvda erimaydigan modda bo’g’imoyoqlilarda tashqi tayanch vazifasini bajaradi C) lotinchada yupqa po’st degan ma’noni anglatadi D) suvo’tlarning pigment saqlovchi qismi
41. Maxsus muhofazaga olingan hududlarga xos bo’lgan javoblarni mos ravishda juftlang.
a) milliy bog’lar; b) qo’riqxonalar;
c) tabiat yodgorliklari
1) toshga o’yib chizilgan rasmlar; 2) jonli va jonsiz tabiat yaratgan noyob joylar; 3) odam xo’jalik faoliyati cheklangan xudud. 4) tabiiy muhit qanday bo’lsa, shundayligicha saqlanadi. 5) mo’ynasi uchun ondatrani ko’paytirish mumkin. 6) manzarali gullarni ekish va parvarishlash mumkin.
7) odamlarning madaniy xordiq chiqarishi uchun ajratilgan xudud.
A) a-6, 7; b-3, 4; c-1, 2 B) a-5, 6; b-3, 4; c-1, 2
C) a-2, 3; b-1, 4; c-6, 7 D) a-6, 7; b-2, 4; c-1, 7
42. Tog’ - yong’oq davlat qo’riqxonasi ko’rsatilgan javobni aniqlang. A) nurota B) chotqol C) kitob D) hisor
43. O`simlik-sichqon-ilon-lochin oziq zanjirida lochin 70 kg semirdi ilonning 70%li biomassasi hisobiga produtsent, birlamchi va ikkilamchi konsumentni toping.
A) 22200 B) 111000kg C) 21300 D) 22000
44. Yovvoyi tokka xos bo’lgan nechta to’g’ri ma’lumotlar keltirilgan qatorni toping.
1) uzunligi 30 metrgacha yetadi; 2) toshloq yerlarda o’rmalab o’sadi; 3) murakkab shingil to’pgulga ega;
4) aprelda gullab, may oyida urug’ hosil qiladi;
5) chorva mollarini boqish natijasida yo’qolib ketgan.
A) 2 ta B) 3 ta C) 4 ta D) 1 ta
45. Quydagilar orasida oila sistematik birliklari soni nechta?
1.tuvaloqlar; 2.xongul; 3.uzumdoshlar; 4.safsan xurmosi; 5.yo’rg’a tuvaloq; 6.loladoshlar; 7.yovvoyi tok; 8.turnasimonlar; 9.bug’ular; 10.uzumdoshlar; 11.xolmon isirg’aguli; 12.juft tuyoqlilar; 13.loladoshlar;
A) 4 ta B) 2 ta C) 3 ta D) 5 ta
46. Simbioz………………
A) organizmlardayo’qotilgan qismini qayta tiklanishi
B) ikki organizmlarning o’zaro ijobiy munosat shakli
C) bakteriyalarni noqulay sharoitda yashab qolishini ta’minlaydi
D) suvda erimaydigan modda bo’g’imoyoqlilarda tashqi tayanch vazifasini bajaradi
47. Xromatafor…………….. A) o’simlik bakteriyalarga qarshi ishlab chiqaradigan modda B) suvda erimaydigan modda bo’g’imoyoqlilarda tashqi tayanch vazifasini bajaradi C) lotinchada yupqa po’st degan ma’noni anglatadi D) suvo’tlarning pigment saqlovchi qismi
48. Quyida xolmonga xos bo’lmagan nechta ma’lumotlar keltirilgan?
1) bo’yining uzunligi isiriqniki bilan teng; 2) hayotiy shakli kanakunjutnikidan farq qilmaydi; 3) gullari soyabonsimon shaklda; 4) may oyida urug’ hosil qiladi; 5) mevasi qo’ng’ir-qizil rangda; 6) ildizpoyaga ega; 7) loladoshlar oilasiga mansub.
A) 2 ta B) 3 ta C) 4 ta D) 5 ta
49. Antotsian……………………… A) sariq rangli pigment B) qizil rangli pigment C) ko’k rangli pigment D) yashil rangli pigment
50. Quyida xongulga xos bo’lgan javoblar keltirilgan qatorni toping.
1) 3-20 tagacha poda bo’lib yashaydi; 2) may-iyunda bolalaydi; 3) erkak bug’ular og’irligi 300 kg gachga yetadi; 3) xongul oilasiga mansub; 4) bolalari 1 yilgacha onasidan ajralmaydi; 5) aprel-may oylarida ko’payadi; 6) brakonyerlik tufayli kamayib ketgan.
A) 1, 3 B) 2, 6 C) 3, 4 D) 1, 6
51. Oziq zanjiri fitoplankton – baliqlar – baliqchi qushdan iborat. Baliqchi qushning massasi 1,25 kg (quruq moddaning ulushi 30%)ga teng. Bir yil davomida 3000 kg fitoplankton quruq massasi hosil bo’ladigan dengizda nechta baliqchi qush oziqlanishi mumkin?
A) 60 B) 80 C) 90 D) 100
52. “Chorva mollarini boqilishi va o’tin sifatida ishlatilishi natijasida kamayib ketgan”. Yuqorida qaysi o’simlik haqida ma’lumot keltirilgan?
A) yovvoyi uzum B) xolmon
C) safsan xurmosi D) jumagul
53. Quyida bildirilgan fikrlarning nechtasi xolmon isirg’aguli uchun mos kelmaydi?
1) bargi cho’ziq qalin, uzunligi 15sm gacha boradi;
2) barglari cho’ziq, poyada halqa hosil qilib joylashgan; 3) gullari sarg’ish, mevasi etli; 4) gullari qo’ng’iroqsimon; 5) aprelda gullab, may oyida urug’ hosil qiladi; 6) buloqlar bo’yida o’sadi; 7) urug’idan va vegetative yo’l bilan ko’paytiriladi;
A) 2 ta B) 3 ta C) 4 ta D) 5 ta
54. Qaysi javob “turkum” sistematik birligiga mos keladi?
A) xolmon B) xongul
C) bug’ular D) turnasimonlar
55. Quyida bildirilgan fikrlarning nechtasi safsan xurmosi uchun mos keladi?
1) bargi cho’ziq qalin, uzunligi 15 sm gacha boradi;
2) barglari cho’ziq, poyada halqa hosil qilib joylashgan; 3) gullari sarg’ish, mevasi etli; 4) gullari qo’ng’iroqsimon; 5) aprelda gullab, may oyida urug’ hosil qiladi; 6) buloqlar bo’yida o’sadi; 7) urug’idan va vegetativ yo’l bilan ko’paytiriladi;
A) 2 ta B) 3 ta C) 4 ta D) 5 ta
56. “Biotsenoz” atamasiga berilgan fikrlarning qaysi biri to’g’ri?
A) tirik organzmlar yashash makoni
B) tirik organizmlar majmuasi
C) tirik organizmlar faoliyati natijasid hosil bo’luvchi moddalar
D) tirik organizmlar tomonidan yaratilgan tenologiya
57. Xongul va xolmonga xos bo’lgan umumiy xususiyatlarni toping.
1) noaktiv harakat; 2) nerv sistemasi; 3) to’qimaga ega; 3) hujayra memebranasiga ega; 4) hujayra qobig’iga ega; 5) assimlyatsiya ribosomalarda kechadi; 6) hazm vakuolasiga ega; 7) qizil kitobga kiritilgan;
A) 1, 4, 6 B) 3, 4, 7 C) 3, 5, 7 D) 2, 3, 5
58. Nechta produtsent organizmlar keltirilgan?
1) xolmon; 2) xongul; 3) safsan; 4) shampinion;
5) sprilla; 6) spirogra; 7) muxamor; 8) mimoza.
A) 2 ta B) 3 ta C) 4 ta D) 5 ta
59. Quyidagi trofik zanjirda 2 kamerali yurakka ega bo’lgan hayvonlarning massasi 3300 kg ni tashkil qiladi. Avtroflarni massasnini toping.
A) 30 t B) 3 t C) 300 kg D) 30 kg
60. Qaysi javobda suvda erimaydigan modda to’g’ri ko’rsatilgan?
A) glukoza B) aminokislota C) xitin D) tuzlar