O‟rganish usullari reja: Anatomiyani tekshirish usullari



Download 1,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet107/138
Sana27.06.2021
Hajmi1,25 Mb.
#102958
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   138
Bog'liq
bolalar anatomiyasi va fiziologiyasi asoslari fanini organish usullari



gruppada  -  qizil  qon  tag‗shchalarida  agglYutinogen  bо‗lmaydi,  shuning  uchun  bu 

gruppa 0 deb nomlanadi. Bu gruppaning plazmasida esa ikkita tabiiy agglyutinin bо‗ladi. 



II 

gruppada - eritrotsitlarda agglyutogen A, plazmasida esa agglyutinin V bо‗ladi. 

III 

gruppada - eritrotsitlarda agglyutinogen V, plazmada esa agglyutinin bо‗ladi. 

IV 

gruppada  -  eritrotsitlarda  agglyutinogenlar  A  va  V  bо‗lib,  qon  plazmasida  esa 

agglyutininlar bо‗lmaydi. 

Odam  yuqoridagi  qon  gruppalarining  birontasiga  mansub  bо‗lib  '  tutiladi  va  bu  qon 

gruppasi kishi umrining oxirigacha о‗zgarmaydi. 

Qonning yoshlik xususiyatlari. 

Qon  odam  yoshiga  qarab  о‗zgarib  turadi,  ayniqsa  bolaning  bir  yoshigacha  qonning 

xususiyatlari  katta  odamnikidan  farq  qiladi.  Yeshga  qarab  qonni  о‗zgarib  turishi  turli  yeshda 

moddaLar  almashinuvi,  ''  qon  yaratuvchi  organlarni  tuzilishi  va  funksiyalari  qon  aylanishni 

yoshlik xususiyatlari bilan bogliq bо‗ladi. Bola qancha yosh bо‗lsa modda almashinuvi shuncha 

yuqori bо‗ladi. Shuning uchun, tananing har kg ogirligiga kо‗p qon tо‗g‗ri keladi. Yangi tugilgan 

bolaning tanasini Har kg ogirligiga 150 sm3 kо‗krak yoshidagi bolada 110 sm3, 7 yoshdan 12 1 

yoshgacha 70 sm3 15 yoshdan boshlab esa tana og‗irligini har kg 65 sm3 Qon  tо‗g‗ri   keladi.   

Yangi  tutilgan   bolada  qon  tana  ogirligini   15 foizini,   bir   yoshlik   bolalarda   11   foizini,   

6    yoshdan   14    yoshgacha] bо‗lgan bolalarda  14 foizini, katta odamda esa tana ogirligini 7 

foizini        tashkil        etadi.        О‗gil        bolalar        va        erkaklarda        qonning!  miqdori,  qizlar  va 

ayollarga nisbatan kо‗proq. 

Yangi  tugilgan  bolada  qon  plazmasida  osh  tuzi  va  qandning|  miqdori  katta  odamga 

nisbatan  kam  bо‗lib,  bolaning  6  yoshida  katta  odamnikiga  yetadi.  Plazmada  kalsiy  tuzlarini 

miqdoriga katta odamnikiga nisbatan kо‗p bо‗ladi. Yangi tugilgan bolalarda qonda eritrotsitlarni 

miqdori katta odamnikiga qaraganda ortiq bо‗lib, 1 mm3 qonda 4,5-7,5 mln, bolani 12 yoshida 

bu miqdor katta odamnikkga tenglashadi. 

Bolaning  12-14  yoshida  qonda  eritrotsitlarning  soni  biroz  ortadi.  Buni  jinsiy  b£logat 

yoshida  qon  yaratuvchi  organlarning  aktivligini  ortishi  bilan  tushuntiriladi.  Eritrotsitlarning 

asosiy qismi gemoglobin hisoblanib, yangi tugilgan bolalarda gemoglobin miqdori ancha yuqori 

110-114  foiz  100  g  qonda  17-25  g  bо‗ladi.  Bolani  yoshi  ortishi  bilan  gemoglobin  miqdori 

kamayib  borib,  bolaning  1-2  yoshida  80-90  foizni  tashkil  etadi.  Shuni  aytish  kerakki, 

gemoglobinning  miqdori,  eritrotsitlarda  gemoglobinning  konsentratsiyasi,  bolaning  sof.  havoda 

bо‗lishiii davomliligiga bogliq. 

Yangi tugilgan bolalarda leykotsitlarni mikdori qonda 10.000 dan 20.000 bо‗ladi, bolaning 

12 yoshida esa, leykotsitlarni soni 1 mm qonda 10.000 dan 12.000 gacha kamayadi. 

Maktab  yoshidagi  bolalarda  leykotsitlarni  soni  katta  odamnikidek  1  mm  qonda  7-8 

mingtani  tashkil  etadi.  Bolalarni  3-7  yoshida  neytrofillarni  soni  kam,  limfotsitlarni  soni  esa 




ancha  yuqori  bо‗ladi.  Bolaning  yoshi  ortishi  bilan  neytrofidlar  soni  ortib,  limfotsitlar  soni 

kamayib  boradi.  Bolalarda  neytrofillar  kam  va  qonning  fagotsitar  funksiyasi  ham  kam  bо‗ladi. 

Bogcha  yoshidagi  bolalarni  infeksion  kasallarga  tez  berilishini  qisman  shu  bilak  tushuntiriladi. 

Bolalarni  8-9  yoshidan,  boshlab  qonning  fagotsitar  funksiyasi  ortib,  organizmni  turli 

kasalliklarga chidamliligi ortib boradi. Odam charchaganda leykotsitlar parchalana boshlaydi. 

Qonda  trombotsitlarni  soni  ham  yoshga  qarab  о‗zgarib  turadi.  Katta  odamning  1  mm 

qonida  200-400  ming,  1  yoshgacha  bо‗lgan  bolalarda  160-330  ming,  1  yoshdan  2  yoshgacha 

140-370  ming,  2  yoshdan  3  yoshgacha  150-300  ming,  3  yoshdan  4  yeshgacha  356-370  ming 

trombotsitlar  bо‗ladi.  Kо‗pchilik  olimlarni  keltirilgan  ma‘lumotlariga  qaraganda  qonning  ivish 

tezligi  barcha  yoshdagi  bolalarda  bir  xil  bо‗lib  3-4  minutdan  sо‗ng  qon  laxtasi  hosil  bо‗ladi. 

Yangi tugilgan bolalarda qon yaratilishi barcha suyaklardagi qizil ilikda sodir bо‗ladi. Bolaning 

bir yoshidan boshlab qizil ilik yog‗ tо‗qimasi bilan almashina boshlaydi, bu protsess son, katta 

boldir  suyaklarida  avval  boshlanib,  umurtqalarda  kechroq  boshlanadi.  Bolaning  besh  yoshidan 

qizil  ilikni  yog  tо‗qimasi  bilan    almashinishi  ancha  tezlashadi.    8    yoshda  boldir  suyaklarini 

yarmini  qizil  ilikni  о‗rnini  yog  tо‗qimasi  qoplaydi.  Bolalarni  12-15  yoshidan  boshlab,  qon 

yaratilishi kattalarnikiga о‗xshab ketadi. Bola tug‗ilgandan sо‗ng taloq tez о‗sa boshlaydi. Uning 

ogirligi 5 oylikda 2 marta, 1 yoshda 3 marta, 10-12 yoshda 10 marta ortadi. 

Qon aylanishi. 

Qon  aylanishining  ahamiyati.    Organizm  hujayralarini  ozuka  moddalar      va      kislorod   

bilan      ta‘minlanishi,      modda      almashinuvi  natijasida  hosil  bо‗lgan  turli  chiqindi  moddalar 

karbonat angidrid gazi va ortiqcha suv tuzlarni chiqarib yuborilishi qon, orqa miya , suyuqligi va 

limfa suyuqligi vositasida amalga oshiriladi. 




Download 1,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   138




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish