O‟rganish usullari reja: Anatomiyani tekshirish usullari



Download 1,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet48/138
Sana27.06.2021
Hajmi1,25 Mb.
#102958
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   138
Bog'liq
bolalar anatomiyasi va fiziologiyasi asoslari fanini organish usullari

Muhim atamalar: 

Fissiya-parda. 

Latent - yashirin davr. 

Miofibrall - muskul tolasi. 

Statik - muskulni bir xil qisqarib turishi. 

Dinamik   ish -   muskullar   yordamida turli harakatlarni bajarilishi. 

 



6-мавзу: GAVDA MUSKULLARI 

Reja: 

1. 

Kо„krakning  katta  muskuli   

2. 

O‟mrov  osti  muskuli  

3. 

Diafragma 

Tayanch sо„zlar:   muskul. Skelet.  Reflektor. trapetsiyasimon, о‗mrov  

  

Gavda muskullari joylashishiga qarab kо‗krak qafasi, qorin va orqa muskullariga 



bо‗linadi. 

Kо‗krak qafasi muskullari kо‗krak kafasining atrofida joylashgan bо‗lib, yuza va chuqur 

muskullarga bо‗linadi. 

KО‗KRAKNING YUZA  MUSKULLARI 



K о‘ k r a k n i n g    k a t t a   m u s  k u l i  (m. pectoralis major) Yelpig‗ich shaklida 

bо‗lib,  о‗mrov  suyagining  tо‗sh  tomondagi  uchidan,  tо‗sh  suyagining  oldingi  tomonidan, 

qorining  tо‗g‗ri  muskuli  qinidan  muskul  tolalari  bilan  boshlanadn  va  Yelka  suyagining  katta 

dо‗ngi  orqasidagi  katta  g‗adir-budurlikka  birikadi.  Kо‗krakning  katta  muskuli  qisqarsa,  Yelka 

bо‗g‗imida  Yelkann  bukadi,  oldinga,  ichkariga  buradi.  Kо‗l  tayanch  bо‗lsa,  qovurg‗alarni 

kо‗tarib,  nafas  olishda  qatnashadi.  Chuqur  nafas  olinganda  boshqa  muskullar  bilan  birgalikda 

kо‗krak qafasini kengaytirishda ishtirok etadi. 

K о‘ k r a k n i n g  k i ch i k  m u s  k u l i   (m. pectoralis minor) katga kо‗krak muskuli 

tagida  yotadi.  Bu  muskul  II—V  qovurg‗alardan  tо‗rt  tishli  bо‗lib  boshlanib,  kо‗rak  suyagining 

tumshuqsimon  о‗simtasiga  birikadi.  U  qisqarganda  Yelka  kamari  pastga  va  oldinga  tortiladi. 

Qо‗l harakatlanmaganda, qovurg‗alarni kо‗tarib, nafas olishda qatnashadi. 



O’mrov    osti   muskuli    (m. subclavius) ingichka kichik muskul bо‗lib, о‗mrov suyagi 

bilan I qovurg‗a orasida joylashgan. Umrov mustahkam bо‗lishida bu muskul katta ahamiyatga 

ega. 

O  l  d  i  n  g  i    tishion    muskul    (m.  serratus  anterior)  kо‗krak  qafasining  yon  tomonida 

joylashgan bо‗lib, yuqorigi 9 ta qovurg‗adan tishsimon bо‗lib boshlanadi va kо‗rakning tagidan 

о‗tib,  uning  ichki  qirrasiga  va  pastki  burchagiga  birikadi.  U  qisqarganda,  kurakni  oldinga  va 

chetga  tortadi.  Kurakni  kо‗krak  qafasiga  mustahkamlaydi.  Qо‗ltiq  osti  chuqurchasining  ichki 

devorini hosil qiladi. 

KО‗KRAKNING XUSUSIY CHUQUR  MUSKULLARI 



Q o v u r g‘ a l a r a r o   m u s k u l  l a r   (m.m.  intercostales) qovurg‗alar orasida ikki  

qavat bо‗lib joylashgan.  



T a sh q i   q o v u r g‘ a l a r a r o   m u s k u l l a r (m.m. intercostales externi) ning 

tolasi  yuqoridan  pastga  va  oldinga  yo‘nalgan  bо‗ladi.  Bu  muskullar  umurtqa  pog‗onasidan 

qovurg‗a tog‗ayigacha joylashgan. U qisqarganda qovurg‗alarni kо‗tarib, nafas olishda ishtiroq 

etadi. 



I ch k i   q o v u r g‘ a l a r a r o  m u s k u l l a r (m. m. intercostales interni) ning tolasi 

pastdan yuqoriga  va oldinga yo‘nalgan bо‗ladi. Ichki qovurg‗alararo muskullar tо‗sh suyagidan 

qovurga burchagigacha joylashgan. U qisqarganda qovurralarni  pastga tortib, nafas chiqarishda 

ishtiroq etadi. 



D  i  a  f  r  a  g  m  a  (diaphragma)  kо‗krak  va  qorin  bо‗shliqlari  orasidagi  muskulli  parda 

bо‗lib,  gumbaz  shaklida  tuzilgan.  Uning  muskul  tutamlari  qovurg‗alarning  pastki  yoyidan,  bel 

umurtqalaridan  va  tо‗sh  suyagining  о‗simtasidan  boshlanadi.  Bel  umurtqalaridan  boshlangan 

qismi 3 juft oyoqcha hosil qiladi. Muskul tolalari yuqoriga aylana shaklida kо‗tarilib, aponevroz 

gumbaz hosil qiladi. Diafragma qisqarganda, gumbaz pastga tushadi va kо‗krak qafasi kengayib, 

nafas  olish  harakati  bajariladi,  bо‗shashganda  esa  kо‗krak  qafasi  torayib,  nafas  chiqarish  sodir 

bо‗ladi.  Diafragmaning  muskul  qismida  qizilо‗ngach  bilan  aorta  о‗tadigan,  pay  qismida  pastki 

kovak vena о‗tadigan teshiklar bо‗ladi. 




Download 1,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   138




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish