Organik zaharlarning tahlilida spektral usullarni qo’llash

Nurni maksimal yutiladigan to`lqin uzunligi λ max va yutilish bandini intensivligi – yutilish koeffitsientiga (ε) molekula tarkibiga elektrodonor (-NH2, -OH, -SH x.k) va akseptor (-SON, -N=O, -COOH) guruhlarning kiritilishi kuchli ta`sir ko`rsatadi.

• Nurni maksimal yutiladigan to`lqin uzunligi λ max va yutilish bandini intensivligi – yutilish koeffitsientiga (ε) molekula tarkibiga elektrodonor (-NH2, -OH, -SH x.k) va akseptor (-SON, -N=O, -COOH) guruhlarning kiritilishi kuchli ta`sir ko`rsatadi.
• Yutilish bandi λ maksimumini uzun to`lqin uzunliklar tomon siljishi batoxrom, qisqa to`lqin uzunliklar tomon siljishi -gipsoxrom siljish deyiladi. YUtilish bandi intensivligini ortishi giperxrom, kamayishi - gipoxrom samara deyiladi.
• Spektrofotometrik usullar fotoelektrokolorimetriyaga nisbatan yuqori aniqlik va sezgirlikga ega. Moddani aralashmadan ajratmasdan aniqlash imkonini beradi‚hamda ko`rinadigan soxa nurlarini yutmaydigan (rangsiz) (ammo UB diapazonda yutilish bandi bo`lgan) moddalarni aniqlashda qo`llanadi. Spektrofotometrik o`lchashlarni nisbiy hatosi ± 2% dan ortmaydi.

Spektrofotometr tuzilishi, ish tamoili

Ko`pchilik spektrofotometrlarda yorug`lik oqimini monoxromatlash, yorug`likni tarkibiy qismlarga – spektrga, ajratuvchi – dispersiyalovchi prizma va diffraksion panjara vositasida amalga oshiriladi. Turli tuzilishdagi bir nurli (bir kanallik) va ikki nurli (ikki kanallik) spektrofotometrilar ishlab chiqarilgan.

Spektrofotometrni asosiy blok chizmasi:
1.Nur manbai (cho`lg`am, vodorod yoki deyteriy lampa)
2.Monoxromator (prizma, difraksion panjara)
3.Kyuvetalar
4.Fotoelement
5.Kuchaytirgich
6.Registrator
Portativ spektrofotometr

Rangli eritmalar tahlil qilinayotganda shisha monoxromator- kyuvetalardan,UB – nur sohasida, ya`ni rangsiz eritmalar tahlilida kvars shisha ishlatiladi.

Rangli eritmalar tahlil qilinayotganda shisha monoxromator- kyuvetalardan,UB – nur sohasida, ya`ni rangsiz eritmalar tahlilida kvars shisha ishlatiladi.