Organik kislotalar va asoslar Brensted Lauri nazariyasi

Brensted-Louri kislota va asoslarini aniqlash

• Nitrat kislota va suv orasidagi reaksiyada nitrat kislota (HNO3) protonini (koʻk rangda koʻrsatilgan) suvga beradi, yaʼni Brensted-Louri kislotasi sifatida reaksiyada qatnashadi.

Suv esa proton qabul qilib, S3O+ ni hosil qiladi va reaksiyada Brensted-Louri asosi sifatida qatnashadi. Ushbu reaksiyada muvozanat reaksiya mahsulotlari tomonga kuchli siljigan, shu tufayli reaksiya qaytmas reaksiyadek yoziladi.

• Suv esa proton qabul qilib, S3O+ ni hosil qiladi va reaksiyada Brensted-Louri asosi sifatida qatnashadi. Ushbu reaksiyada muvozanat reaksiya mahsulotlari tomonga kuchli siljigan, shu tufayli reaksiya qaytmas reaksiyadek yoziladi.
• Keling, endi ammiakning suv bilan reaksiyasiga eʼtiborimizni qaratamiz:
• Ushbu reaksiyada suv oʻzining bitta protonini amiakka beryapti. Suv protonini yoʻqotib, gidroksid ionini (OH-) hosil qilmoqda. Ushbu reaksiyada suv proton donor vazifasini bajardi, demak, bu reaksiyada suv Brensted-Louri kislotasi. Ammiak esa suvdan proton qabul qilib, ammoniy ionini NH4+ hosil qilmoqda, shuning uchun bu reaksiyda ammiak Brensted-Louri asosi hisoblanadi.
• Yuqoridagi ikki reaksiyada suv ham Brensted-Louri asosi (nitrat kislota bilan reaksiyada) ham Brensted-Louri kislotasi (ammiak bilan reaksiyada) boʻlganini koʻrdik. Protonlarni qabul qilish va ajratish xususiyati tufayli suvni amfoter yoki amfolit modda hisoblaymiz, yaʼni suv Brensted-Louri asosi ham kislotasi ham boʻla oladi.