Organik kimyo Aldigid va ketonlar

Organik
kimyo
Aldigid va ketonlar
Reja
1. Aldegid va ketonlarning gamologik qatori, tuzilishi va izomeriyasi.
2. Aldegid va ketonlarning olinishi
Molekulasida >С=O guruh tutgan birikmalarga oksobirikmalar deb aytiladi.
Agar karbonil guruh bitta vodorod va alkil guruh bilan bog`langan bo`lsa al'degidlar, karbonil guruh ikkita radikal bilan bog`langan bo`lsa ketonlar deyiladi.
Karbonil birikmalar sistematik va ratsional nomenklaturalar asosida nomlanadi:
1.Al'degidlar va ketonlarni alkenlarni oksidlash orqali olinadi:
a) Alkenlar CrO3 bilan sirka kislota eritmasida ta'sirlashadi va qo`sh bog` uziladi, natijada al'degid va ketonlar hosil bo`ladi. Reaksiya sharoitida al'degid oksidlanib karbon kislotaga aylanadi:
b) Spirtlarni oksidlash yoki Cu, Pt, Pd ishtirokida degidrogenlash bilan oksobirikmalarni olish mumkin. Birlamchi spirtlarni oksidlab al'degid, ikkilamchi spirtlarni oksidlab esa ketonlar olinadi:
2. Geminal' digalogenalkanlar gidroliz qilinganda ham al'degid va ketonlar hosil bo`ladi: