Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

Organik kimyo 
№1 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1;
Birinchi bo’lib tirik organizmdan olingan moddalarni organik birikmalar deb atashni taklif qilgan 
olimni toping. 
Bertselius 
Zinin 
Butlerov 
Vyoler 
№2 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 2;
Kimyoviy tuzilishi jihatidan o’xshash, tarkibi bir-biridan metilen-guruhiga farq qiladigan 
birikmalar qanday birikmalar hisoblanadi. 
Gomolog 
Enantiomerlar 
Konfarmatsiya 
oligomerlar
№3 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 3;
Kimyoviy xossalari bilan bir-biriga o’xshash, bir yoki bir necha metilen guruhiga farq qiladigan 
gomologlar guruxiga . . . deyiladi. 
 
gomologik qator
izomerlar qatori 
konformat-enatiomerlar 
oligomer-polimerlar 
С
6
H
6
…
…
…
Br
2
Li
CO
2
…
HCl
…
PCl
5
С
6
H
6
…
…
…
Br
2
Li
CO
2
…
HCl
…
PCl
5

---

223
№4 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1;
Organik birikmalarni nomlashda nomenklaturaning asosiy necha xili qo’llaniladi? 
3 
6 
4 
5 
№5 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 2;
Parafinlar qanday reaktsiyaga kirishmaydi?
gomopolimerlanish 
parchalanish 
o’rin olish 
almashinish 
№6 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 3;
Oltita uglerod va o’n to’rtta vodorod atomlari saqlagan uglevodorodning nechta izomeri bo’lishi 
mumkin? 
5 
6 
7 
8 
№7 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1;
Laboratoriya sharoitida metan gazi qaysi organik moddadan olinadi
etan kislota natriyli tuzi 
metan kislota natriyli tuzi 
malon kislota natriyli tuzi 
butan kislota natriyli tuzi 
№8 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 2;
Metilyodid bilan etilyodid aralashmasiga natriy metalli ta’sir ettirilganda necha xil alkanlar 
aralashmasi hosil bo’ladi? 
3 
2 
1 
4 
№9 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 3;
Propanga galogen ta’sir ettirilsa qanday modda hosil bo’ladi?

---

224
galogenizopropan 
propil galogenid 
propilgalogenid 
n-galogen propan 
№10 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1;
Organik birikmalarning kimyoviy tuzilish nazariyasini yaratgan olim?
Butlerov, 1961 yil 
Berselius, 1967 yil 
Vyoler, 1965 yil 
Zinin, 1964 yil 
№11 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 2;
Sirka kislota natriyli tuzining suvdagi eritmasi elektroliz kilinganda qanday birikma hosil 
bo’ladi. 
etan 
metan 
propan 
butan 
№12 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 3;
Metanni quyosh nuri ta’sirida xlorlanganda undan necha xil xlorli hosila olish mumkin. 
4 
3 
6 
5 
№13 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1;
Kim organik kimyo uglevodorodlar va ularning hosilalarining kimyosi degan ta’rifni bergan?
Shorlemmer, 1889 yil
Libix, 1894 yil 
Lavuaze, 1895 yil 
Kekule, 1890 yil 
№14 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 2;
Dimetilizobutil-uchlamchi-butilmetanni sistematik nomenklaturadagi nomini aniqlang. 
2,2,3,3,5-pentametilgeptan 
3,4-dimetil-4-izopropilpentan 

---

225
3,4,4,5,5-pentametilgeksan 
3,3,4-trimetil-3-izobutilbutan 
№15 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 3;
Galogenli hosilasi degidrogenlanishidan trimetiletilen hosil qiladigan, nitrolanishidan esa 
uchlamchi nitrobirikma hosil qiladigan beshta uglerod va o’n ikkita vodorod saqlagan
uglevodorodni aniqlang?
etildimetilmetan 
dietilmetilmetan 
neopentan 
tetrametilmetan 
№16 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 1;
Izomeriya tushunchasi fanga kim tomonidan, nechanchi yili kiritilgan?
Bertselius, 1830 yil
Kucherov, 1860 yil 
Nesmeyanov, 1854 yil
Butlerov, 1844 yil 
№17 Fan bobi – 1; Fan bo’limi – 1; Qiyinlik darajasi – 2;
To’yingan uglevodorodlarni aniqlang. 
17
8