Organik birikmalarning kimyosi. A. M. Butlerovning kimyoviy tuzulishi nazariyasi Reja

Organik moddalarning kimyoviy tuzilishi nazariyasi

XIX asr kimyogarlarining quyidagi ishlari organik birikmalar tuzilishi nazariyasining yaratilishiga asos bo`ldi.

E. Frankland tomonidan valentlik tushunchasi kiritildi (1852).

Organik birikmalarda uglerodning doimo 4 valentlik bo`lishi aniqlandi (F. Kekule va A. Kol be, 1857).

Uglerod atomlari o`zaro birikib uzun S-S bog` hosil qiladi (F. Kekule va A. Kuper, 1858).

Rus olimi A. M. Butlerov (1828-1886) organik moddalar tuzilishi nazariyasining to`la ma`noda asoschisi hisoblanadi. U bu nazariyaning asosiy qoidalarini 1861 yilda bayon qildi.

Izomeriya tushunchasining mohiyatini birinchi bo`lib tushuntirib berdi (1864), izobutilenni sintez qildi va uning polimerlanish reakciyasini amalga oshirdi (1867), bu bilan yuqori molekulyar birikmalar sinteziga asos soldi. Ko`p organik moddalarni sintez qildi.