Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқИҚот институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи dsc

Тадқиқотнинг республика фан ва технологиялари ривожланишининг 
устувор йўналишларига мослиги.
Диссертация тадқиқоти фан ва 
технологиялар тараққиётининг I. «Ахборотлашган жамият ва демократик 
давлатни ижтимоий, ҳуқуқий, иқтисодий, маданий, маънавий-маърифий 
ривожлантиришда инновацион ғоялар тизимини шакллантириш ва уларни 
амалга ошириш йўллари» устувор йўналиши доирасида бажарилган. 
Муаммонинг 
ўрганилганлик 
даражаси
. Тилшуносликда 
газета 
сарлавҳаларининг турли аспектлари масалалари, газета сарлавҳаларининг 
структур-грамматик 
ва 
лексик-стилистик 
хусусиятлари 
И.Тошалиев, 
А.Абдусаидов каби олимлар томонидан тадқиқ этилган
2
. Шунингдек, газета 
матнлари услублари, матн шакллантириш, тил эгаларининг газета матнларини 
идрок 
қилишдаги 
ўзига 
хосликлар, 
ўзбек 
медиаматнларининг 
прагмалингвистик хусусиятлари ҳақида ҳам тадқиқотлар мавжуд
3
.
МДҲ давлатлари олимларидан С.В.Ляпун, Л.В.Терентьева каби олимлар 
томонидан газета сарлавҳаларининг лексик-семантик жиҳатлари; Н.Е.Бахарев, 
В.В.Богуславская, Л.А.Малькова, А.С.Попов, В.М.Ронгинский, А.В.Фатиналар 
томонидан газета сарлавҳаларининг синтактик аспектлари, Г.Г.Хазагеров 
1
Мирзиёев Ш. Янги Ўзбекистон стратегияси. – Тошкент: O‘zbekiston, 2021. –Б. 35. 
2
Тошалиев И. Сарлавҳа стилистикаси. – Тошкент:Университет, 1995. Абдусаидов А. Газета жанрларининг 
тил хусусиятлари: Филол.фан.номз. ... дисс. автореф. – Тошкент, 2005. 
3
Азимова И. Ўзбек тилидаги газета матнлари мазмуний перцепциясининг психолингвистик тадқиқи: Филол. 
фан. номз. ... дисс. автореф. – Тошкент, 2008. Сабирова М. Ўзбек медиаматнларининг прагмалингвистик 
тадқиқи: Филол.фан.бўйича фалсафа доктори (PhD) дисс. автореф. – Тошкент, 2020. 

---

7 
томонидан эса унинг стилистик жиҳатлари тадқиқ этилган. 
А.С.Дубовая, 
Т.М.Максимова, 
Г.Д.Лочиле, 
О.А.Ляпика 
ва
О.С.Толомасовалар томонидан француз газеталаридаги сарлавҳаларнинг 
стилистик хусусиятлари, инглиз тилидаги рекламалар матнидаги сарлавҳалар, 
немис газеталаридаги сарлавҳаларнинг структуравий, функционал ва прагматик 
ҳусусиятлари 
ўрганилиб, 
инглиз 
газеталаридаги 
сарлавҳаларнинг 
структуравий-функционал ўзига хос жиҳатлари ҳамда газетадаги ахборот 
матнлари қиёсий таҳлил этилган.
Бироқ қорақалпоқ тилшунослигида газета сарлавҳалари махсус тадқиқот 
обьекти сифатида илмий жиҳатдан ўрганилмаган. Бу масалага доир 
мақолаларни ҳам учратиш қийин. Фақатгина З.Оразымбетованинг қорақалпоқ 
кундалик матбуот тили, жанрларининг стилистик ўзига хос хусусиятларини 
тадқиқ этишга доир диссертациясида ушбу масалага қисқача тўхтаб ўтилган
1
. 
Бу эса мавзунинг долзарблиги ва уни тадқиқ этишга бўлган заруратни 
кўрсатади ҳамда қорақалпоқ матбуотида сарлавҳанинг семантик-структуравий 
ва услубий ҳусусиятлари юзасидан илмий-тадқиқот олиб боришни тақозо 
этади.