O`quvchilar jismoniy rivojlanishini gigiyenik baholash. Antropometrik o`lchovlar o`tkazish orqali jismoniy rivojlanishga baho berish

O`quvchilar jismoniy rivojlanishini gigiyenik baholash.

Reja:

• Samotoskopik ko’rsatkichlar va ularni aniqlash usullari.
• Samotometrik ko’rsatkichlar va ularni aniqlash usullari.
• Fiziometrik ko’rsatkichlar va ularni aniqlash usullari.

• Samotoskopik ko’rsatkichlar gavdaning tashqi ko’rinishini ko’zdan kechirish yordamida aniqlanadi.

Somatoskopik ko’rsatkichlar quyidagicha aniqlanadi:

• Tashqi qoplam. Ya’ni terining elastikligini bilish uchun bosh va ko’rsatkich barmoqlar bilan qo’l kaftining terisi yuqoriga tortib qo’yib yuboriladi. Agarda teri tezda o’z holatiga qaytsa, uning elastikligi me’yorda bo’ladi, agarda tezda o’z holatiga qaytmasa uning elastikligi kam bo’ladi.

Yog’ qatlami. Yog’ qatlami bo’yinning pastki qismi va o’mrov suyaklari sohasida aniqlanadi. Agarda shu sohalardagi suyaklar yaqqol ko’rinsa yog’ qatlami kam, agarda sezilar-sezilmas darajada bo’lsa yog’ qatlami me’yorda, agarda umuman sezilmasa yog’ qatlami ko’p bo’ladi.

• Yog’ qatlami. Yog’ qatlami bo’yinning pastki qismi va o’mrov suyaklari sohasida aniqlanadi. Agarda shu sohalardagi suyaklar yaqqol ko’rinsa yog’ qatlami kam, agarda sezilar-sezilmas darajada bo’lsa yog’ qatlami me’yorda, agarda umuman sezilmasa yog’ qatlami ko’p bo’ladi.

Mushaklarning rivojlanganligi. Mushaklarni ushlab ko’riladi, agarda mushaklar qalin etli va tarang bo’lsa yaxshi rivojlangan, ma’lum darajada etli va taranglikka ega bo’lsa me’yorda, etsiz va bo’sh bo’lsa yaxshi rivojlanmagan bo’ladi.

• Mushaklarning rivojlanganligi. Mushaklarni ushlab ko’riladi, agarda mushaklar qalin etli va tarang bo’lsa yaxshi rivojlangan, ma’lum darajada etli va taranglikka ega bo’lsa me’yorda, etsiz va bo’sh bo’lsa yaxshi rivojlanmagan bo’ladi.

Suyaklarning rivojlanganligi. Suyaklarni ushlab ko’rib yirik yoki nozik ekanligini bilish mumkin. Suyaklar qalinligiga qarab yo’g’on, me’yorda va nozik bo’lishi mumkin. Yo’g’on suyaklar organizmda A vitamini ortib ketganda, ya’ni gipervitaminozda uchraydi va kasallik hisoblanadi. Me’yordagi suyaklar ma’lum darajadagi qalinlikda bo’ladi. Nozik suyaklar nisbatan ingichkaligi bilan ajralib turadi.

• Suyaklarning rivojlanganligi. Suyaklarni ushlab ko’rib yirik yoki nozik ekanligini bilish mumkin. Suyaklar qalinligiga qarab yo’g’on, me’yorda va nozik bo’lishi mumkin. Yo’g’on suyaklar organizmda A vitamini ortib ketganda, ya’ni gipervitaminozda uchraydi va kasallik hisoblanadi. Me’yordagi suyaklar ma’lum darajadagi qalinlikda bo’ladi. Nozik suyaklar nisbatan ingichkaligi bilan ajralib turadi.