O’quv-uslubiy majmuaning tarkibi

MAVZU: JONLANTIRISh. REANIMATsIYa. YuQORI NAFAS YO’LLARI O’TKAZUVChANLIGINI TIKLASh

B.B.B. metodini qo’llash

№	Mavzu savoli	Bilaman (- Q)	Bilishni xohlayman	Bilib oldim
1.	Jonlantirish nima?
2.	Jonlantirish usullarini bilasizmi?
3.	Sun’iy nafas berish texnikasi?
4.	Yurakni yopiq massaj qilish texnikasi qanday amalga oshiriladi?
5.	Sun’iy nafas berish va yurakni yopiq massaj qilish ning bir-biriga nisbati.
6.	Jonlantirish alifbosini

	bilasizmi?
7.	Nafas yo’llari o’tkazuvchanligi qanday tiklanadi?
8.	Geymlix usulini bilasizmi?
9.	Tiklanish holati nima?
10.	Yosh bolalarda nafas yo’llari o’tkazuvchanligi qanday tik lanadi?
11.	Homilador ayollarda va semiz odamlarda nafas yo’llari o’tka zuvchanligi qanday tiklana di?
12.	Hushdan ketgan holatda nafas yo’llari qanday tiklanadi?

Muammoli masalalar.

1. 
   Bemor 4 yosh ogir shikastlangan nafas va pulsi yuk, birinchi tibbiy yordam kursating.
   
2. 
   40 yoshli bemor nafas yullariga yot jism tikilgan, xushidan ketgan, birinchi yordam kursating.
   
3. 
   4 yoshli bola yikilib ogir jaroxatlangan, nafas olishi yuk, pulsi minutiga 50 marta, birinchi yordam kursating.
   
4. 
   Bemorning VI-VII kovurgalari singan, es-xushi yuk, nafasi yuk, pulsi minutiga 10 marta, kanday yordam kursatasiz?
   
5. 
   1 oyli chakalok nafas yuliga kusuk massalari tikilganligi sababli nafas olmayapti, kukargan, pulsi minutiga 20 marta, birinchi yordam kursating.
   
6. 
   Bemor 60 yoshda yurak xuruji natijasida yurak urishi tuxtagan, nafas olmayapti, birinchi yordam kursating.
   

1. 
   Jonlantirish nima?
   

Guruhlar uchun topshiriqlar 1-gurux

2. 
   Jonlantirishga diagramma tuzish.
   

2. gurux

1. 
   Sun’iy nafas berishning texnikasini ko’rsatish.
   
2. 
   Sun’iy nafas berishni yoshga nisbatan xususiyatlari.
   

2. gurux

1. Yurakni yopiq massaj qilish texnikasini ko’rsatish. 2.Yurakni yopiq massaj qilish texnikasini yoshga nisbatan

xususiyatlari.

Keys stadi

Reanimatsiya yoki jonlantirish – organizm hayot faoliyatini asliga keltirish hamda uni terminal holatdan chiqarib olishga qaratilgan chora-tadbirlar majmuasidir. Odam organizmidagi barcha organlar markaziy nerv sistemasi orqali

boshqariladi va nazorat qilinadi. Markaziy nerv sistemasiga bosh miya va orqa miya kiradi. Odam organizmida barcha organlar ma’lum vazifalarni bajaradi. Ularning ichida hayot uchun eng zarur hisoblanganlari - bosh miya, yurak va o’pkalardir.

1-vaziyat: Avtoxalokat oqibatida 27 yoshli kishi jabrlangan, atrofda sizdan boshqa yordam ko’rsatuvchi yo’q, jabrlanuvchini birlamchi ko’zdan kechirilganda nafas olmayapti, yurak urishi to’xtagan, es-hushi yo’q.

Muammo: Sizning taktikangiz qanday, yurak-o’pka reanimatsiyasini nimadan boshlaysiz?

1. 
   variant: SAV 2-variant: AVS 3-variant: SVA
   
2. 
   vaziyat: Nonushta vaqtida 17 yoshli yigitning nafas yo’llariga ovqat luqmasi ketib qoldi. Jabrlanuvchi dastlab o’zi mustaqil yo’talib nafas yo’lidagi yot jismni chiqarib tashlashga harakat qildi. Biroq borgan sari ovozi bo’g’ilib, rangi o’zgara boshladi.
   

Muammo: Nima qilish kerak?

1. 
   variant: Geymlix usulini qo’llash kerak
   
2. 
   variant: Orqasiga ikkita kurak o’rtasiga urish kerak
   
3. 
   variant: o’zi mustaqil yo’tal bilan chiqarib tashlashi kerak
   

3-vaziyat: Tez yordam brigadasi etib kelganida yurak xuruji oqibatida 45 yoshli bemorda terminal holat aniqlandi. Brigada zudlik bilan yurak-o’pka reanimatsiyasini o’tkazishga kirishayotgan vaqtda qarindoshlari tomonidan qarshilik ko’rsatildi.

Muammo: Sizni taktikangiz?

1. 
   variant: Hech narsaga qaramasdan yordam berishga kirishasiz
   
2. 
   variant: Qarindoshlariga quloq solasiz, yordam ko’rsatmaysiz
   

MAVZU: IShLAB ChIQARIShDAGI KASB KASALLIKLARI VA

ShIKASTLANIShLAR. OChIQ VA YoPIQ ShIKASTLANIShLAR, ULARDA BIRINChI YoRDAM KO’RSATISh
B.B.B. metodini qo’llash

№	Mavzu savoli	Bilaman	Bilishni xohlayman	Bilib oldim
1.	Ishlab chiqarishdagi qanday kasb kasalliklarini bilasiz?
2.	Shikastlanishlar, sabablari, klinik belgilari va ularda shoshilinch tibbiy yordamni ayting
3.	Ochiq shikastlanish deganda nimani tushunasiz?
4.	Jarohatlar, sabablari, klinik belgilari va ularda qanday

	shoshilinch tibbiy yordam ko’rsatiladi?
5.	Shikastlanish toksikozi va ularda shoshilinch tibbiy yordamni ayting.
6.	Jarohatdan qanday asoratlar qolishi mumkin?

“Baliq” skeleti usuli

“Baliq skeleti “ texnologiyasi yordamida baliq skeletidagi har bir qiltanoq ustiga ochiq shikastlanishlar turlarini yozib berish talab qilinadi.

“Romashka” usuli.

Bunda ukituvchi oldindan tayorlangan “Romashka” guli asosi kismiga “xavf- xatar deb yozilgan kismini stol ustiga talabalarga kurinadigan kilib kuyadi. Mavzuni bilgan xar bir talaba bittadan chikib “Romashka” gulbandi kismlariga yozilgan tugri javob bilan tuldirib “Romashka” guli xosil kilinadi. Bu usul talabalarni kurgan narsalarini yaxshieslab kolishlariga asoslangan.

Keys stadii.

Turli favqulodda vaziyatlarda shikastlanganlarning ko’pchiligini yopiq shikastlanishlar tashkil qiladi. Yopiq shikastlanishlarda teri va shilliq qavatlarning butunligi buzilmaydi. Lekin zararlanish turli organ va to’qimalarga, yumshoq to’qimalarga, ko’krak va qorin bo’shlig’i organlariga, bosh miyaga, bo’g’imlarga, siydik tanosil organlariga tarqalishi va ularda lat eyish, paylarning cho’zilishi va uzilishi, bo’g’imlarning chiqishi, yumshoq to’qimalarni tuproq, buzilgan binolar va inshootlarning bo’laklari bilan ezilishini vujudga keltiradi.

1-vaziyat: Shikastlanish natijasida jabrlanuvchining chap oyog’ining son va boldir suyaklari singan.

Muammo: Sizning harakatlaringiz qanday bo’ladi?

1. 
   variant: Suyaklar singanini ochiqmi yoki yopiq, uni aniqlash kerak.
   
2. 
   variant: Og’riq qoldiruvchi vositalar berish kerak.
   
3. 
   variant: Agar ochiq singan bo’lsa, qon ketishini vaqtincha to’xtatish kerak.
   
4. 
   variant: Singan joyga shina qo’yish kerak.
   

2 vaziyat: Fotima ko’p yillar davomida tekstil kombinatda ishlagan, hozir quloqlari eshitmayapti.

Muammo: Nima haqida o’ylash mumkin?

1. 
   variant: Kasb kasalliklari
   
2. 
   variant: Yuqori nafas yo’llari kasalliklari
   
3. 
   variant: Ichki quloqning yallig’lanishi
   

3-vaziyat: Sarvar 4 yoshda , chap boldir-tovon bo’g’im paylari cho’zilgan.

Muammo: Chap boldir-tovon bo’g’imiga qanday bog’lam qo’yiladi?

1. 
   variant: Krestsimon bog’lam
   
2. 
   variant: Tapochka bog’lami
   
3. 
   variant: Sovuq bog’lam