O’quv uslubiy majmua

O’quv uslubiy majmua
 
 
 
 
 
 
 
 
Sohada AKT
 
80 
-
Microsoft Word muharriri yordamida hosil qilingan ma`lumotli fayllarni 
yozuvchi makrobuyruq viruslari.
Bundan tashqari, boshqa turdagi viruslar ham mavjud. Viruslardan 
himoyalanishda axborotni himoya qilishning umumiy vositalaridan foydalanish 
kifoya qilmaydi. Buning uchun maxsus dasturlardan foydalanish zarur bo`ladi. Bu 
dasturlarni 
bir necha 
turga 
ajratish 
mumkin: detektorlar, 
vaktsinalar 
(immunizatorlar), doktorlar, revizorlar (fayl va disklarning tizimli sohalaridagi 
o`zgarishlarni nazorat qiluvchi dasturlar), doktor - revizorlar va filtrlar (virusdan 
himoyalanish uchun mo`ljallangan rezident dasturlar). Ularning xususiyatlarini 
ko`rib chiqamiz.
Komp`yuterlarga virus yoqqanda (yoki yoqqanlik haqida gumon bo`lsa) 
quyidagi qoidalarni esda tutish va qo`llash lozim:
1. Dastlab, qarshi kurash qarorlarini qabul qilishga shoshmaslik kerak. 
O`ylamasdan qilingan harakatlar tiklash mumkin bo`lgan fayllarning bir qismini 
yoqotishgina emas, balki komp`yuterni yana qayta kasallantirishga olib kelishi 
mumkin.
2. Virus o`zining buzunchiligini davom ettirmasligi uchun komp`yuterni 
o`cherish lozim.
3. Komp`yuter kasallanishi va davolash ko`rinishini aniqlashga mo`ljallangan 
barcha amallarni yozishdan himoyalangan operatsion tizimli disk bilan 
komp`yuterni ishga tushirish orqaligina bajarish mumkin. 
Axborot xavfsizligining an’anaviy timsollari 
Axborot xavfsizligi ma’lumotlarni himoyalash usullari bilan shug’ullanadi. 
Axborot xavfsizligida ana’naviy timsollar sifatida 1.1-rasmda ko’rsatilgan, Alisa, 
Bob va Tridi olingan bo’lib, Alisa va Bob qonuniy foydalanuvchilar yoki “yaxshi 
odamlar”, Tridi esa buzg’unchi yoki niyati buzuq odam. 
Xavfsizlik sohalari. 
Axborot xavfsizligini ta’minlash barcha sohalarda amalga 
oshirilib, ular asosan quyidagilarga bo’linadi: 
–
Tarmoq xavfsizligi; 
–
Web da xavfsizlikni ta’minlash; 
–
Ilova va operatsion tizim xavfsizligi. 
Axborot xavfsizligi muammolari. 
Axborot xavfsizligida muammolar turi ko’p 
bo’lib, ular asosan quyidagi sabablarga ko’ra kelib chiqadi: 
–
Ko’p zararli, xatoli dasturlarni mavjudligi; 
–
Niyati buzuq foydalanuvchilarni mavjudligi; 
–
Sotsial injiniring; 
–
Fizik himoya zaifliklari va hak. 

---