O’quv uslubiy majmua

Akkumlyator. Akkumlyator – AMQ (Arifmetik-mantiqiy qurilmalar) da bajariluvchi amallarning oraliq natijalarini vaqtincha saqlash uchun mo‘ljallangan registr. Universal mikroprotsessorlartuzilmasidaakkumlyatorAMQtarkibigakiradi va ko‘pincha alohida ko‘rsatilmaydi (7.3-rasm).

MlSH BR1
AMQ

BR2

Akkumuliyator

7.3-rasm. Universal mikroprotsessorlarda akkumulyatorning funksiyasi

Bunda uning vazifasi oraliq natijalarni nafaqat vaqtincha saqlash, balki

inversiya, siljitishning eng oddiy amallarini bajarish hamdir. Akkumlyator nafaqat AMQ, balki ma’lumotlar shinasi (MSH) bilan ham bog‘liq. Ishlashning oraliq natijasi AMQ ga BR2 bufer registrlaridan biri orqali siklning navbatdagi bosqichlari uchun uzatiladi, SHD ga ishlov berishning so‘nggi natijalari xotiraga yozish uchun

uzatiladi.
93
Ko‘pchilik SPning arxitekturasiga ikkita akkumlyator ko‘zda tutilgan, bu esa

oraliq natijalarni saqlashni talab qiluvchi amallarning bajarilish tezligini oshirish imkonini beradi. Texnik jihatdan akkumlyator bir necha registrlardan (kengaytirish registri, katta va kichik so‘z registri) tuzilishi mumkin. Ularning asosiy vazifasi – oraliq natijalarni hisoblash aniqligini oshirishdir.

7.2. Qo‘shimcha arifmetik qurilmalar

Turli arifmetik va mantiqiy amallarni bajaruvchi asosiy AMQ ga qo‘shimcha ravishda SRIB protsessorlarda yordamchi arifmetik qurilmalar qo‘llaniladi. Ular turli matematik amallarni asosiy AMQ bilan bir vaqtda amalga oshirish, bu bilan tizimning unumdorligini oshirish imkonini beradi.

Masalan, TMS320 protsessorlarda yordamchi registrlarning arifmetik qurilmasi (YRAQ) yordamchi registrlar bilan ishlash uchun qo‘llaniladi (7.4-rasm).

MSH МХ
Yordamchi registr blogi

YRAQ

МSH МХ
7.4-rasm. Yordamchi registrlarning arifmetik qurilmasi.

Yordamchi registrlar, asosan, ma’lumotlarning egri manzilatsiyasi uchun qo‘llaniladi, shuningdek umumiy vazifalarni bajaruvchi registrlar sifatida xizmat qilishi mumkin. Registr va operandlarning ma’lumotlar xotirasidan ma’lumotlar shinasi bo‘yicha uzatiladigan miqdori YRAQ uchun kiruvchi axborot bo‘lishi mumkin. YRAQ registr miqdorini o‘zgartirish va ma’lumotlar xotirasi (MSh)

94

manzillashtirish shinasiga (MSh) uzatiluvchi ma’lumotlarni olish va registrlarda

saqlash uchun qo‘llaniladi.

7.5-rasmda Analog Devices firmasining AMQ protsessorlari va ko‘rsatkichlarining funksional sxemasi keltirilgan. Ushbu protsessorlarda ko‘paytirish natijalarini to‘plash uchun (ya’ni MAC – amallarni bajarish uchun) ko‘paytirib-qo‘shuvchi qurilmasi tarkibiga kiruvchi to‘plagich – alohida summator qo‘llaniladi. MR registrdan R maxsus shina (natija shinasi) bo‘yicha to‘planish natijasi asosiy AMQ ga kelgusida ishlov berish uchun uzatiladi. Ayrim paytda SP ga investitsiyaning faqat mantiqiy amallarini, modul bo‘yicha qo‘shishlarni bajarish

uchun qo‘shimcha qurilma qo‘shiladi.

Ko’paytirib-qo’shuvchi

МSH МХ

Asosiy AMQ

Kiritish registrlari

AMQ jamlagichi

AR akkumuliyatori

Registr fayli

Ko’paytiruvchi

Ko’paytirish registri

Yig‘uvchi-jamlagich

MR registri R shina

7.5-rasm. TMS protsessorlaridagi qo‘shimcha ko‘paytirib-qo‘shuvchi.

So‘nggi modellarning ko‘pchilik protsessorlari AMQda hisoblashlarning bir necha natijalarini saqlash imkonini beruvchi minimum ikkita akkumlyatorga ega.