O`quv-uslubiy majmua

5. “Zanjir” usuli ona tili darslarida keng qo’llanilayotgan usullardan
hisoblanib, o’quvchilarni topqirlikka, tez fikrlashga undaydi. O’yin
tartibiga ko’ra bir o’quvchi biror bo’g’iz undoshi bilan boshlanadigan so’z
aytadi, ikkinchi o’quvchi esa so’z oxiridagi tovush bilan boshlanuvchi
tarkibida h harfi bo’lgan so’z aytishi lozim. Masalan, halqa – aholi – ilhom
– mahliyo.... kabi. Bu usul fonetika bo’limida quyidagicha qo’llaniladi. Usulni boshqa talaffuzi qiyin unli va undosh tovushlar asosida ham o’tkazish mumkin.
Masalan: i tovushi. Sinf o’quvchilari ikki guruhga bo’linadi. 1-guruh i bilan
boshlanadigan so’z aytadi. 2-guruh so’z oxiridagi tovush bilan boshlanuvchi
tarkibida i bor so’z bilan davom ettiradi. So’z topa olmay qolgan guruh
yutqazadi.

1- guruh	2- guruh
ilon	nish
shira	ari
it	teri
issiq	qani
irim	miri....

Bu o’yinni boshqa bir shaklda ham o’tkazish mumkin. O’qituvchi

o’quvchilarga unli bilan boshlanib unli bilan tugaydigan yoki undosh bilan
boshlanib undosh bilan tugaydigan so’zlarni topshiriq qilib beradi.
Sinf o’quvchilarini ikki guruhga bo’lib, 1-guruhga unli bilan
boshlanib unli bilan tugovchi so’zlarni, 2-guruhga undosh bilan boshlanib
undosh bilan tugovchi so’zlarni topshiriq qilib berilsa, o’yin yanada
qiziqarli o’tadi. O’quvchilarda hozirjavoblik, topqirlik bilan birga to’g’ri
talaffuz malakasi ham shakllanadi.