O’quv uslubiy majmua bilim sohasi: 300000 – Ijtimoiy fanlar, jurnalistika va axborot Ta’lim sohasi: 3

5. Boshqaruv usullari to’g’risida tushuncha.
Korxonalarda boshqaruv usullari ishchi jamoalari oldiga qo’yilgan vazifalarni o’z vaqtida yuqori sifatli qilib bajarilishini ta’minlash uchun ularga nisbatan ko’riladigan chora-tadbirlarni va ta’sirchan usullarni qo’llanishini bildiradi.
Ishlab chiqarish boshqaruvida qo’llaniladigan barcha usullar o’zaro o’zviy bog’liq bo’lib, ular bir-birini to’ldiradi. Boshqaruv usullari o’zining tavsifiga ko’ra: iqtisodiy, tashkiliy-ma’muriy, ijtimoiy-ruhiy bo’lishi mumkin.

1. 
   Iqtisodiy usullar. Boshqarishning bu usuli xodimlar va mehnat jamoalarining moddiy manfaatlariga asoslangan bo’lib, davlat , jamoat va har bir xodimning manfaatlarini bir-biri bilan o’zviy bog’lashga imkon yaratadi. Ishlab chiqarishning iqtisodiy usullariga tannarx, narx, foyda, rentabellik, xo’jalik hisobi, moddiy rag’batlantirish fondi kiradi.
   
2. 
   Tashkiliy-ma’muriy boshqaruv usullari. Boshqarishning bu usuli yakkaboshchilik munosabatlari, intizom va mas’uliyatga asoslanadi. Tashkiliy-ma’muriy ta’sir ko’rsatish bu boshqaruvning aniq boshqarilayotgan ob’ektga yoki shaxslarga qaratilgan majburiy tavsifidagi to’g’ridan-to’g’ri ma’muriy ko’rsatmalaridir. Bunday ko’rsatmalar jumlasiga mahsulot turlarini rejaga asosan bir maromda ishlab chiqarishni yuqori darajada tashkil qilish, mahulot sifatini yaxshilash, mehnat me’yorlarini o’z vaqtida ko’rib chiqish, mehnat intizomini mustahkamlash va boshqa tez hal qilinadigan masalalar to’g’risidagi ko’rsatmalar kiradi.
   
3. 
   Ijtimoiy-ruhiy boshqaruv usullari. Bu usul mehnatkashlarning ishlab chiqarishni boshqarishda keng miqyosda ishtirok etishiga asoslangan bo’lib, uni qo’llashdan asosiy maqsad jamoalarda sog’lom ijtimoiy-ruhiy muhitni yaratishdir. Mehnat jamoalarida ijtimoiy-ruhiy muhitning holati chiqqan nizolar soni bilan belgilanadi. Nizom - bu rahbar, ishchi va boshqa xodimlar orasida muayyan ixtilovlarni xal qilishda tomonlarning bir-biri bilan bir yechimga kela olmasligini bildiradi.
   

Boshqaruv faoliyatida har bir vaziyatda boshqaruvning o’ziga xos usullarini qo’llashning ahamiyati kattadir va bu samaradorlikni ta’minlaydi.