O’quv-uslubiy majmua 5130200 – Axborot tizimlaring matematik va dasturiy taminoti ta’lim yo’nalishi

Yangi mavzuning bayoni: mavzuni jonli - muloqatli tushintirish (55 minut).

Mavzuni o’zlashtirish darajasini aniqlash: shu mavzu bo’yicha qisqa savol-

javob o’tkazish (8 minut).

5. 
   Uyga beriladigan topshiriqlar va adabiyotlar muhokamasi: Topshiriqlar,
   
   1. 
      adabiyotlar va internet – resruslarini tahlil qilish (5 minut).
      

Ma’ruza bayoni

Modulli programmalash zamonaviy texnologiyalardan hisoblanadi. Katta va murakkab programma ta’minotini yaratishda avvalo uning strukturasi va kompo- nentalari orasidagi munosabatni aniqlash maqsadga muvofiq.
Struktura (tarkib) masalasini muhokama qilsak u holda quyidagi holatlarni qarab chiqishimiz kerak:

1. 
   Programma yagona moduldan iborat va uni ijro etish uchun operativ xotira- ga to’liq yuklash kerak;
   
2. 
   Programma bir nechta segmentlardan (bo’laklardan) iborat va har bir seg- ment kerakli paytda operativ xotiraga yuklanadi va ijro etiladi. i- modul o’rniga (i+1)- modul yuklanishi mumkin.
   

d) Programma rezident (bosh) qism va bir nechta norezident qismlardan iborat. Rezident qism ish boshlanishida xotiraga yuklanadi. Norezident qismlar esa navbat bilan ketma-ket yuklanadilar.
Shu va boshqa xususiyatlar programmaning tezkorligi va xotirani egallashiga katta ta’sir qiladi, programma modullari, kutubxonalarini yaratish jarayonida hisobga olinadi. Bu yerda bir nechta holatlar va usullar mavjud. Ularni qisqacha ko’rib chiqamiz.
Programmani matn moduli bo’yicha strukturalash (tarkiblash). Murakkab programma konstanta,o’zgaruvchilar, turlar, qismprogrammalardan iborat. Shuning uchun boshlang’ich modulni qismprogrammalar, ya’ni protsedura va funksiya- larga nisbatan tarkiblash (tartiblash) maqsadga muvofiq.
Faraz qilaylik Pascal oilasiga qarashli tillar berilgan. Bu tillarda programman- ing umumiy strukturasi quyidagicha berish mumkin.
Program ;
Procedure P1(P1 parametrlari );

tasvirlanishi>; Begin

tanasi> End;
Procedure P2(P2 parametrlari );

tasvirlanishi>; Begin

End;
Begin

; P1(faktik parametrlar);
P2(faktik parametrlar);



End.
Strukturada uchta asosiy komponentalarni ajratish mumkin

1. 
   Programma sarlavhasi
   
2. 
   Protseduralar (funksiyalar) tasvirlanishi
   

d) Programma tanasi. Operatorlar va qismprogrammalarga murojaatlar.
Aytish kerakkim, formal va faktik parametrlar orasidagi aloqalarni tashkil qilish programmalash tizimining translyatori zimmasiga yuklanadi.