O‘quv reja va dastur (V-IX sinf) Toshkent-2011 Tuzuvchi

Darslik sahifasidagi joy planida berilgan yo`nalishlar bo`yicha borib yo`lda uchragan geografik ob’yektlarni daftarga yozib olish. O`z hovlisi planini tuzish. Globus, dunyo yarim sharlar xaritasi, O`zbekiston xaritasidan ufq tomonlarni aniqlash. Toshkent, Termiz, Andijon, Nukus, Buxoro saharlari koordinatalarini hisoblab topish, berilgan koordinatlarga qarab nuqtani belgilash. Xaritalarda berilgan nuqtalarda tog` balandligini, okeanlar chuqurligini aniqlsh.

Yerning tuzulishi 2 soat

Yerning ichki tuzulishi, sayyoramiz nimalardan tashkil topganligi, Yerning chuqur qismlarida moddalar qanday holatdaligi, Yerning yadrosi, uning tuzulish holati, mantiya uning tuzulishi va holati. Yerning tashqi tuzulishi, Yerning qobiqli tuzulganligi.

Litosfera -Yerning tosh qobig`i 10 soat

Yerning qobiqli tuzulganligi. Yerning ichki qismiga tushulgan sari moddalar tarkibi va holatining, harorat va bosimning o`zgarishi. Yerning tashqi va ichki qobiqlari. Yerda qobiqlar hosil b`olishida nima sabab bo`lganligi haqida eng sodda tushuncha beriladi.

Litosfera. Yer po`sti nima, uni tashkil qilgan tog` jinslari, cho`kindi tog` jinslari, noorganik, kimyoviy, organik jinslari, jinslarning o`zgarishi. O`z joyida uchraydigan tog` jinslari. Yer po`sti harakatlari, gorizantal harakatlar, burmalar hosil bo`lishi, Yer qimirlash, vulqonlarning harakatlari, issiq buloqlar.

Yer yuzi relyefining asosiy shakllari. Quruqlikdagi tog`lar, tog`lar relyefi, toglarning balandligi, tog`larning asta-sekin o`zgarishi. Dunyodagi va O`zbekistondagi eng katta tog`lar g`orlar, ularning vujudga kelishi va tarqalishi, dunyodagi eng yirik g`orlar, O`zbekistondagi g`orlari ularning o`rganilishi.

Quruqlikdagi tekisliklar. Tekisliklar relyefi, tekisliklarning balandligiga ko`ra farq qilishi. Tekisliklarning asta-sekin o`zgarishi. Dunyodagi eng katta pasttekisliklar, qirlar, O`zbekistondagi tekisliklar, yirik vodiylar. Jarlar ularning paydo bo`lishi va zarari. Jarlar hosil bo`lishini oldini olish choralari.

Yer tosh qobig`ining boyliklari, yoqilg`i, rudali, rudamas mineral boyliklar, ularning shartli belgilari