O‘quv qo‘llanma 5111800 Maktabgacha ta’lim bakalavriat ta’lim yo‘nalishi talabalari uchun Toshkent 2019 Annotatsiya

PAPE-MAShE USULIDA O‘YINChOQLAR YaSASh
Pape-mashe so‘zi fransuz rassomining ism va familiyasidir. Rassom birinchi bo‘lib xamir va qog‘ozni aralashtirib plastilinga o‘xshash massa hosil qilgan‚ bu massani qo‘lda g‘ijimlash orqali tayyorlanadi.
Tayyorlash usuli quyidagicha:
1 qavat o‘rov qog‘oz yoki gazetaga oldindan tayyorlangan suyuq xamirni surib chiqamiz va xamir surilgan qog‘ozni qo‘limizda g‘ijimlab maydalab bir xil massa bo‘lguncha ezg‘ilaymiz. Tayyor bo‘lgan massani bo‘laklarga bo‘lib xohlagan o‘yinchoqni yasashimiz mumkin.
O‘yinchoq yasash davomida barcha haykaltaroshlik usullaridan foydalanishimiz mumkin bo‘ladi. G‘ijimlash usuli orqali o‘yinchoq yasashdan ko‘pincha archa bezaklari yasaladi. Bunda yasalayotgan o‘yinchoq ichiga simdan ilgak joylashtiriladi. Yasalgan o‘yinchoq qurigandan so‘ng qum qogoz bilan ishqalanib, silliqlanadi. So‘ngra oq guash yoki tish pastasi bilan bo‘yab olinadi. Qurigandan so‘ng akvarel bo‘yoq bilan bo‘yaladi va ustidan lak beriladi. Bu usul orqali sabzavotlar, mevalar, hayvon, parrandalar, qushlar, gullar va boshqa narsalarni yasash mumkin.
Pape-mashe usulida «Lagan» yasash
Hozir pape-mashe usulida lagan yasashni ko‘rib chiqamiz. Suvni yaxshi shimadigan ikki xil rangdagi yupqa qog‘ozni olib, uni mayda bo‘lakchalarga bo‘lamiz va yelim, suv tayyorlab olamiz. Lagan sirtiga vazelin yoki moy surtiladi. Oq yupqa qog‘oz bo‘laklarini suvga botirib lagan ustiga tekis qilib suv bilan yopishtiramiz. Navbatdagi qog‘oz qavati esa‚ boshqa oq rangdagi qog‘oz bo‘laklaridan yelimlanadi. Bu o‘z navbatida qog‘oz qavatlarini yanglishib ketishdan saqlaydi. Bu holat 6-7 marotaba takrorlanadi, oxirgi qavatni yopishtirish oq rangdagi qog‘oz bilan tugatilishi kerak. So‘ng 3-4 kun yasalgan buyum yaxshilab quritilgandan keyin sirtidagi qog‘oz qolip ajratib olinadi. Qolipning ichki qismini tekislab, unga xohlagan nusxani‚ masalan‚ paxta guli va boshqalarni chizamiz.
Qog‘oz bo‘laklaridan sabzavot va mevalar, tarvuz - qovunlar yasash
Tarvuz yasash uchun oddiy havo pufagini olamiz-da uni puflab, dumaloq shakl hosil qilamiz. Havo pufagining sirtiga suvda namlangan qog‘oz bo‘laklarini bir tekis joylashtirib chiqamiz. Ustidan PVA yelimini surtib suv shimadigan qog‘oz bo‘laklarini yelimlaymiz. Qog‘oz bo‘laklari ikki xil qog‘ozdan yirtib tayyorlanadi. Navbatma-navbat u yoki bu rangdagi qog‘oz yelimlanadi. Avvalo bir qavat suv shimadigan qavatidan oq qog‘oz va shu tariqa qavatma-qavat yelimlanadi. Ustki qavati tekis bo‘lishi uchun bo‘r maydalanib yelim bilan aralashtiriladi-da surtilib chiziladi: qurigandan so‘ng kerakli bo‘yoqqa bo‘yaladi. Masalan: tarvuzni yashil rangga, qovunni esa sariq rangga va h.k.