O`quv materiallari

Pul oqimlari konsepsiyasi 

Har  qanday  korxona  (MChJ,  AJ  va  boshqalar)  faoliyat  koʻlami  va  turidan 

qat’iy  nazar  oʻz  moliyaviy  munosabatlarini  aniq  tizim  asosida  tashkil  etadi  va  bu 

tizim pul mablagʻlari harakati asosida ishlaydi.  

Pul  oqimlarini  tashkil  etishda  e’tibor  qaratiladigan  asosiy  jihat  bu  pul 

mablagʻlarining  kirib  kelishi  va  chiqib  ketishidagi  oʻzaro  mutanosiblikka  erishish 

                                                           

2

 Brigham Eugene F. Fundamentals of Financial Management. Concise 8th edition. — Cengage Learning, 2013. — 

619 p.  

3

Deepika  J.  "Managing  Business  Finance".  International  Research  Journal  of  Management  Science  &  Technology. 

2014. 

4

Бланк И.А. Финансовый менеджмент. Учебный курс. – Киев. Ник-Центр, 2014. – С. 11 

---

19 

 

hisoblanadi.  Bunda  vaqt  va  miqdor  omili  birlamchi  e’tibor  talab  qiladi.  Ya’ni 

moliyaviy-xoʻjalik  faoliyati  natijasi  korxona  ixtiyoriga  kelib  tushayotgan  pul 

mablagʻlari  miqdori  korxonadan  chiqib  ketayotgan  pul  miqdoridan  ortiqni  tashkil 

etishi  lozim.  Boshqa  tomondan  esa  korxona  tomonidan  olinadigan  pul 

mablagʻlarining  kelib  tushish  vaqti  pul  mablagʻlarining  chiqib  ketish  vaqtidan 

qisqaroq boʻlishi talab etiladi. Keltirilayotgan bu ikki jihat har qanday korxona uchun 

moliyaviy  barqarorlik  va  toʻlovga  layoqatlilikni  ta’minlashdan  tashqari  faoliyat 

samaradorligiga  erishishga  ham  xizmat  qiladi.  Shu  oʻrinda  aforizmga  aylangan  bir 

iborani keltirish maqsadga muvofiq: “Pul hech qachon koʻp boʻlmaydi!” 

Shuningdek, xorijiy adabiyotlarda “Erkin pul oqimlari konsepsiyasi (concept of 

free  cash  flow)  –  firma  faoliyat  yuritishiga  ziyon  etkazmaydigan  va  kelgusi  pul 

oqimlarini  ijobiyligini  ta’minlaydigan  naqd  pul  oqimlarini  ta’minlashni  nazarda 

tutadigan konsepsiya ham keltiriladi”

5

.