O`quv materiallari

Pul mablagʻlarining vaqt boʻyicha qiymati konsepsiyasi 

“Vaqt  –  puldir!”  degan  iborani  koʻp  eshitganmiz  va  koʻp  ibora  uni 

ishlatganmiz. Lekin bu iboraning asl moliyati haqida koʻp ham oʻylab koʻrmaganmiz. 

Pul  mablagʻlarining  vaqt  boʻyicha  qiymati  (time-value  of  money)  konsepsiyasi 

korporativ  moliyaning  fundamental  asoslaridan  biri  hisoblanadi.  Mazkur 

konsepsiyaga  muvofiq  biz  turli  vaqtlarda  egalik  qiladigan  pul  mablagʻlari  bir  xil 

boʻlmagan  qimmatga  egalik  qiladi.  Ustiga-ustak  biznesda  va  kundalik  hayotimizda 

pulga  egalik  qilish  vaqti  pul  mablagʻlarining  miqdoriga  nisbatan  katta  amamiyatga 

ega.  Masalan,  milliy  pul  birligining  bugungi  qimmati  bir  qancha  vaqt  oʻtgandagiga 

nisbatan qadrliroq. Ya’ni u ayni paytda joriy iste’molni qanoatlantirishga sarflanishi 

yoki  kelajakda  qoʻshimcha  daromad  olish  uchun  investitsiya  sifatida  qoʻyilishi 

mumkin. 

Ma’lum vaqtdan soʻng zarur miqdordagi pul mablagʻlariga egalik qilish uchun 

korxona  ma’muriyati  mavjud  pul  mablagʻini  hozirning  oʻzida  yoʻnaltirish  lozim 

boʻladi.  Bunda  qaror  qabul  qilishda  kelgusidagi  pul  oqimlari  pul  mablagʻlarining 

joriy  vaqtdagi  qiymati  (present  value  –  PV)dan  kelib  chiqqan  holda  baholashni 

amalga  oshirish  lozim.  Pul  mablagʻlarining  joriy  qiymati  va  kelgusi  qiymatini 

baholash  uchun  moliyachilar  pul  oqimlarini  diskontlash  boʻyicha  maxsus 

metodikadan foydalanadilar.