O’quv adabiyoti

Boldir suyaklari

Boldir sohasida ikkita uzun naysimon: medial tomonda katta boldir va lateral tomonda kichik boldir suyaklari joylashgan.
Katta boldir suyagida (tibia) (26-a rasm) tanasi va ikki uchi tafovut qilinadi. Uning yuqori (proksimal) uchi kengaygan bo’lib, ichki do’ngsimon o’simta (condulus medialis) va tashqi do’ngsimon o’simta (condulus lateralis) bor. Bu osimtalarning ustki tomonida son suyagini pastki uchi bilan bo’g’im hosil qiluvchi botiqroq ustki bo’g’im yuzasi (facies articularis superior) joylashgan. Katta boldir suyagining do’ngsimon o’simtalarining bo’g’im yuzsi o’zaro do’ngsimonaro tepalik (eminentia intercondularis) bilan ajralgan. Bu tepalik ikki: ichki va tashqi bo’rtiqlarga (tuberculum intercondularae medialis et lateralis) bo’linadi. Do’ngsimon o’simtalararo tepalikning oldingi yuzasida oldingi chuqurcha (area intercondularis anterior), orqasida yuzasida esa orqa chuqurcha (area intercondularis posterior) bor. Tashqi do’ngsimon o’simtaning lateral tomonida biroz orqaroqda kichik boldir suyagi birlashadigan kichik boldir bo’g’im yuzasi (facies articularis fibularis) joylashgan.
Katta boldir suyagining tanasi (corpus tibiae) uch qirrali. Oldingi qirrasi (margo anterior) o’tkir bo’lib, teri ostida bilinib turadi. U yuqori tomonda kengayib, sonning to’rt boshli mushagi birikadigan katta boldir suyagi bo’rtig’ini (tuberositas tibiae) hosil qiladi. Medial qirra (margo medialis) biroz to’mtoq. Lateral qirra kichik boldir suyagiga qaragani uchun suyaklararo qirra (margo interossea) deyiladi. Katta boldir suyagini uchta yuzasi tafovut qilinadi. Medial yuzasi (facies medialis) silliq, bevosita teri ostida joylashgan. Lateral yuza (facies lateralis) va orqa yuzasi (facies posterior) mushaklar bilan qoplangan. Orqa yuzasida tashqi do’ngsimon o’imtaning orqa chekkasidan pastga va ichkariga qiya yo’naluvchi kambalasimon mushak chizig’i (linea m. solei) bo’lib, undan shu nomli mushak boshlanadi. Bu chiziqdan pastroqda oziqlantiruvchi teshik (foramen nitricum) bor.