Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot Texnalogiyalari universiteti 2-bosqich 810-19 - guruh talabasi Xudoyberdiyev Shoxijaxonning Elektronika va sxemalar fanidan 2-mustaqil ishi.
Topshirdi:Xudoyberdiyev Shoxijaxon.
O’qtuvchi:Tursunoy Nurmuxamedova.
2 – LABORATORIYA ISHI REAL MUSTAQIL KUCHLANISH VA TOK MANBALARINING TADQIQOTI
23-varyant
Ishning maqsadi: NI Multisim dasturiy muhiti yordamida kuchlanish va tok manbasining tashqi tavsifini o’rganish.
Kuchlanish va tok manbasining tashqi tavsifini o‘rganish printspial sxemasi
NI Multisim dasturiy muhitida yig‘ilgan holati
Dastlabki hisoblashlar
Variant №23. E2=9.2V.
- zanjirning tokini hisoblash:
𝑼 = 𝑰 ∗ 𝑹𝒚𝒖𝒌; - yukdagi kuchlanishini hisoblash:
𝑈1 = 𝐼1 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘1 = 16.7 ∗ 50 = 0,8 𝑉; 𝑈5 = 𝐼5 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘5 = 6,1 ∗ 1000 = 6,1𝑉;
𝑈2 = 𝐼2 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘2 = 15,3 ∗ 100 = 1,53 𝑉; 𝑈6 = 𝐼6 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘6 = 2,6 ∗ 3000 = 7,8𝑉;
𝑈3 = 𝐼3 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘3 = 13,1 ∗ 200 = 2,62𝑉; 𝑈7 = 𝐼7 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘7 = 1,6 ∗ 5000 = 8𝑉;
𝑈4 = 𝐼4 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘4 = 9.2 ∗ 500 = 4.6𝑉;
𝑷 = 𝑰𝟐 ∗ 𝑹𝒚𝒖𝒌; - yukdagi quvvatini hisoblash: (Wt)
𝑃1 = 𝐼12 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘1 = 16.72 ∗ 50 = 0,0139 𝑃5 = 𝐼52 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘5 = 6,12 ∗ 1000 = 0,0372
𝑃2 = 𝐼22 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘2 = 15,32 ∗ 100 = 0,0234 𝑃6= 𝐼62 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘6= 2,62 ∗ 3000 = 0,0202
𝑃3 = 𝐼32 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘3 = 13.12 ∗ 200 = 0,0343 𝑃7= 𝐼72 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘7 = 1,62 ∗ 5000 = 0,0128
𝑃4 = 𝐼42 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘4 = 9,22 ∗ 500 = 0,0423
- foydali ish koeffitsiеnti ini hisoblash:
Berilgan
|
|
Е1 =9.2 V; Rich =500 Ω.
|
Ryuk
|
Tajribadan olingan
|
Tajriba natijalarini hisoblash
|
Dastlabki hisoblashlar
|
Uyuk
|
I
|
Pyuk
|
η
|
I
|
U
|
Pyuk
|
η
|
[Ω]
|
[V]
|
[mA]
|
[Wt]
|
-
|
[mA]
|
[V]
|
[Wt]
|
-
|
1
|
50
|
0,836
|
16.72
|
0.01397
|
0.09
|
16.7
|
0.8
|
0.0139
|
0.09
|
2
|
100
|
1,533
|
15.33
|
0.0235
|
0.16
|
15.3
|
1.53
|
0.0234
|
0.16
|
3
|
200
|
2,629
|
13.14
|
0.0345
|
0.28
|
13.1
|
2.62
|
0.0343
|
0.28
|
4
|
500
|
4,6
|
9.2
|
0.0423
|
0.5
|
9.2
|
4.6
|
0.0423
|
0.5
|
5
|
1000
|
6,133
|
6.13
|
0.0375
|
0.66
|
6.1
|
6.1
|
0.0372
|
0.66
|
6
|
3000
|
7,885
|
2.62
|
0.0205
|
0.85
|
2.6
|
7.8
|
0.0202
|
0.85
|
7
|
5000
|
8,363
|
1.67
|
0.0139
|
0.9
|
1.6
|
8
|
0.0128
|
0.9
|
2. Tajriba natijalarga ishlov berish:
Tajriba asosida olingan kuchlanish Uyuk qiymati asosida keying hisoblashlarni amalga oshiring. .
- yuklama tokini hisoblash:
𝑷𝒚𝒖𝒌 = 𝑰𝒚𝒖𝒌𝟐 ∗ 𝑹𝒚𝒖𝒌; - yukning quvvatini hisoblash:
𝑃𝑦𝑢𝑘1 = 𝐼𝑦𝑢𝑘12 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘1 = 16,722 𝑚𝐴 ∗ 50 𝑂𝑚 = 0,01397 𝑊𝑡
𝑃𝑦𝑢𝑘2= 𝐼𝑦𝑢𝑘22 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘2 = 15,332 𝑚𝐴 ∗ 100 𝑂𝑚 = 0,0235 𝑊𝑡
𝑃𝑦𝑢𝑘3 = 𝐼𝑦𝑢𝑘32 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘3 = 13,142 𝑚𝐴 ∗ 200 𝑂𝑚 = 0,0345 𝑊𝑡
𝑃𝑦𝑢𝑘4= 𝐼𝑦𝑢𝑘42 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘4 = 9,22 𝑚𝐴 ∗ 500 𝑂𝑚 = 0,04232 𝑊𝑡
𝑃𝑦𝑢𝑘5 = 𝐼𝑦𝑢𝑘52 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘5 = 6,132 𝑚𝐴 ∗ 1000 𝑂𝑚 = 0,03757 𝑊𝑡
𝑃𝑦𝑢𝑘6 = 𝐼𝑦𝑢𝑘62 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘6 = 2,622 𝑚𝐴 ∗ 3000 𝑂𝑚 = 0,02059 𝑊𝑡
𝑃𝑦𝑢𝑘7 = 𝐼𝑦𝑢𝑘72 ∗ 𝑅𝑦𝑢𝑘7 = 1,672 𝑚𝐴 ∗ 5000 𝑂𝑚 = 0,01394 𝑊𝑡
-FIK hisoblash , bunda 𝐏𝐦𝐚𝐧𝐛𝐚 = 𝐄 ∗ 𝐈𝐲𝐮𝐤;
Hisoblash natijalarini 2-jadvalga kiriting.
3. Quyidagi bog’lanishlar grafiklarini chizing:
1) Iyuk = f (Ryuk); 2) Uyuk = f(Ryuk); 3)Pyuk = f (Ryuk); 4) = f (Ryuk).
1) Iyuk = f (Ryuk);
2) Uyuk = f(Ryuk);
3 )Pyuk = f (Ryuk);
4) = f (Ryuk).
XULOSA
Men xulosa qilib shuni ayta olamanki - ushbu labaratoriya ishidan o`zimga kerakli bilim va ko`niklamarni oldim.. NI Multisim dasturiy muhiti yordamida yordamida kuchlanish va tok manbasining tashqi tavsifini o’rganish tatbiq etdim. Labaratoriya ishi bajarish davomida kuchlanish va tok manbasining tatbiq etish uchun sxema va formulalardan foydalandim. Jadvalni kelib chiqqan natijalar bilan to’ldirdim.Va chiqan natijalar orqali Excel orqali grafiklar chizdim..Ushbu laboratoriyani bajarish davomida real mustaqil kuchlanish va uning ishlash prinsiplari to’g’risida to’liqroq ma’lumotlarga ega bo’ldim. Shuningdek, foydali ish koeffitsienti yuqori bo’lishi uchun manbaning ichki qarshiligi kichikroq bo’lishi kerak. Ichki qarshilik 0 bo’lganda biz uni ideal kuchlanish manbasi deya olamiz. Amalda esa buni iloji yo’q. Multisim dasturi orqali kerakli ishlar bajarilib jadvalga yozildi. Quvvat, tok kuchi va F.I.K ni o’rgandik. Ryuk ning ma’lum qiymatida Pyuk maksimal qiymatga erishadi. Fizika kursidan ma’lumki, Rich = R bo’lganda quvvat maksimumga erishadi. Grafik orqali buni ko’rishimiz mumkin. Men bu labaratoryani bajarganimdan juda mamnunman.
Xurmat bilan.
Xudoyberdiyev Shoxijaxon.
Do'stlaringiz bilan baham: |