Oqsillar. Peptidlarni sintezi. Organizmda kechadigan jarayonlarda oqsillarni ishtiroki. Oqsillar

Peptid sintezi
Ribozomal peptid sintezi
→ Asosiy maqola: Protein biosintezi
Tirik organizmlarning hujayralarida ribosomalar ustiga individual polipeptid zanjirlar hosil bo'ladi, keyinchalik ular oqsilga aylanadi. Ushbu ribomozom peptid sinteziga protein biosintezi ham deyiladi.
Bundan tashqari, ayrim organizmlarda nonribosomal peptidli sintetazlardan (NRPS) foydalanib, faqat fermentativ vositalar bilan non-ribosomal peptid sinteziga ega. NRPS shuningdek D-aminokislotalarni kiritish uchun ham ishlatilishi mumkin yoki siklopeptidlar nonribosomal peptid (NRP) shaklida shakllanadi. Bunday NRPS nafaqat bakteriyalar, archaea va eukaryotlarning uchta sohasidagi turli mikroorganizmlarda, balki ko'plab hujayralardagi ko'plab zamburug'lar va ayrim mollyuskalarda ham mavjud. Bir peptid uchun tanlangan texnik-kimyoviy sintez usuli uning uzunligiga qarab farq qiladi:
Qisqa peptidlar aminokislotalarning bog'lanishidan asta-sekin tuziladi
Uzunroq peptidlar qisqaroq peptidlar bilan bog'lanadi
Bir amino kislotaning himoya qilinmagan karboksi guruhini faollashtiradigan turli xil ulanish reaktivlari qo'llaniladi, bu esa yumshoq sharoitlarda ikkinchi amino kislotaning amino funktsiyasi bilan bog'lanishiga imkon beradi. Ushbu turdagi reagentlarning bir necha klasslari mavjud:
Fosfonium reagentlari (masalan, BOP, PyBOP)
Uronli reaktivlar (masalan, HBTU, HATU, TBTU)
Immoniy reagentlari
Karbodiimid reaktifler (masalan, DCC, EDC)
Imidazolium reagentlari (masalan, CDI)
Organik fosforli reaktivlar
Kislota halojenli reaktivlar
Xloroformatlar va boshqalar
Peptidli birikma biriktirilgandan so'ng, ikki himoya guruhdan biri tanlab chiqariladi. So'ngra boshqa tegishli himoyalangan aminokislota va boshqalar bilan qayta birlashtirilishi mumkin. Nihoyat, barcha himoya guruhlari chiqariladi va kerakli peptid izolyatsiya qilinadi.