Fan nomi “Temiryo`l bekat va tugunlari” Samarqand temir yo’l texnikumi Mavzu “Trassa yo`l rejasi va profili”
Reja:
Temir yo`l linyasining rejasi.
Aylanma egrilikning tuzilishi.
Temiryo`lllarda egrilik radiusi.
Loyihalash davrida yolning trassasini belgilash liniyani trassa- lash deyiladi. Trassaning eng ijobiy yechimi liniyaning rejada to‘g‘ri chiziq va yukli harakat yo‘naiishida bir maromdagi nishablik bo‘ylab joylashishidir. Ammo bunday yechim imkoniyati har doim ham bo‘lavermaydi, chunki temir yo‘lning aholi punktlari orqaii o‘tishi, tabiiy to‘siqlarni (tog‘iar, ko‘l!ar, botqoqliklar va sh.k.) aylanib o'tishi, yer ustki tuzilishining notekisliklaridan o'tishi va nilioyat qurilish xarajatlarini arzoniashtirish maqsadlarida trassa holatini rejada va profilda o‘zgartirishga olib keladi. Shuning uchun ham temir yo‘I litiiyasi rejada to‘g‘ri chiziqli uchastkalar va egri- liklardan, (1.2- rasm) profilda esa maydoncha deb nomlanuvchi gorizontal uchastkalar va qiyalik deb nomlanuvchi nishabliklardan tashkil topadi.
Temir yo`l linyasining rejasi
Temir yo‘larda egrilik radiuslari
1.2- jadval
Temir yoi darajasi
Egrilik radiusi, m
Tavsiya
etiladiganlari
Rnxsat etiladiganlari
Qiyin
sharoitlar-
da
0‘ta qiyin sharoitlar- da texnik- iqtisodiy asoslab
Boshqar- ma bilan keiishiigan holda
Tezvurar.
4000-3000
2500
1200
800
0‘ta yuklangan:
4000-2000
1500
1000
600
I
4000-2500
2000
1000
400
11
4000-2000
1500
800
400
III
4000-1200
800
600
300
IV daraja:
umumtarmoq
linivalari
2000-1000
600
350
200
tarmoq yoilari,
2000-600
500
200
200
bogiovchi yoilar.
2000-300
200
180
—
Harakat tarkibining aylanma radiusli burilishga ohista o‘tishini ta’minlash uchun bunday egriliklar to‘g‘ri uchastkalar bilan o‘tish egriligl (perexodnaya krivaya) yordamida birlashtiriladi. 0‘tish egriligining radiusi cheksiz 22 qiymatdan aylana egrilik radiusi R gacha bir tekis kamayib boradi. Yondosh egriliklar orasida yoi darajasiga qarab eng kam qiymati 30 m dan 150 m gacha uzun- likda boigan to‘g‘ri yo‘l boiaklari (egriliklarning yo‘nalishini hisobga olgan holda) qo‘yiladi. Liniyaning bo‘ylama profili alohida bo‘lakIarining (elementlari- ning) qiyaligi va uzunligi bilan tavsiflanadi. Qiyalik profilning boshlang‘ich va oxirgi nuqtalari balandligi orasidagi tafovutni (h) shu ikki nuqta orasidagi masofa (I) ga nisbati bilan o‘lchanadi va ming- lik ulushda hisoblanadi. Boshqacha aytganda, qiyalik yo‘I sathi og‘ish burchagining gorizontga nisbati, ya’ni a burchak tangensi bilan ifo- dalanadi