„O‘qituvchi nashriyot-matbaa ijodiy uyi toshkent-2020



Download 5,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet95/111
Sana21.07.2021
Hajmi5,29 Mb.
#125078
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   111
Bog'liq
ona tili 10 uzb

ta’zim bajo keltiradi

. (O. Hojiyeva)

2. 

Garchand

  bitta  yurakka  Olloh  bo‘lib  o‘taman,

       Vahki,  g‘am 

sahro

sida  bir  oh  bo‘lib  o‘taman.

       Yorab,  o‘ylabmidim  men, 

dunyoyi dun

 oralab,


   

  Shuncha  ko‘zyosh,  qonlarga 



guvoh

 bo‘lib o‘taman.

(H. Xudoyberdiyeva)

http://eduportal.uz




80

15.2-topshiriq.

 

Berilgan  rasmlar  uchun  topishmoq  tuzing.  Bu  so‘z larning 



lug‘aviy ma’nosini aniqlang.

Namuna:  Pomidor  (ital.  „oltin  olma“)  –  qizil  rangda  tuguncha,  ichi 

to‘la  kulchacha.



16-mavzu. DUNYO TILLARI VA O‘ZBEK TILI. 

 O‘ZBEK TILI KOMPYUTER TILI BO‘LA OLADIMI?

16.1-mashq

.

 



Matnni o‘qing.

DUNYO TILLARI HAQIDA QIZIQARLI MA’LUMOTLAR

Dunyoda so‘z jihatidan eng badavlat til arab va ingliz tillari hisoblanadi. 

Ingliz  tili  hisobida  ikki  yarim  milliondan  ortiq,  arab  tili  hisobida  esa  uch 

yarim  milliondan  ortiq  lug‘at  boyligi  bor.  O‘zbek  tili  zaxirasi  taxminan  

1  400  000  –  1  600  000  atrofida  so‘zga  ega  ekan.  Bu  ma’lumotlar,  albatta, 

ijtimoiy  sohalarga  nisbatan  olingan,  xolos.  Tilshunoslik  fanidan  ma’lumki, 

qaysi  tilda  sinonimlar  –  ma’nodosh  so‘zlar  ko‘p  bo‘lsa,  o‘sha  til  eng 

boy  til;  shuningdek,  qaysi  tilda  shakldoshlar  –  omonim  so‘zlar  ko‘p 

bo‘lsa,  o‘sha  til  kambag‘al  tillar  sirasiga  kiradi,  deya  yuritiladi.  Masalan, 

shimoliy  qutbda  yashaydigan  eskimos  qabilasiga  mansub  millat  tilida 

„qor“  so‘zining  20  xil  sinonimi  mavjud.  Arab  tilida  esa  „cho‘l“  so‘zining 

100  dan  ortiq  varianti  bor. 

Yer  kurrasi  bo‘ylab  eng  keng  tarqalgan  til  esa  ispancha  hisob  la - 

nadi.  Ispan  tilining  bu  qadar  ommalashib  ketishiga,  avvalo,  mashhur 

sayyohlar,  dengiz  qaroqchilari  va  ispaniyalik  mustamlakachilar  sabab 

bo‘lib  qolgan.  Hatto  AQSHning  50  ta  shtatidan  23  tasida  dav lat  tili  ispan 

tili  hisoblanadi.  (M. Bobojonov)

http://eduportal.uz




81

16.2-mashq.

 

Matndagi  so‘zlarni  to‘rt  guruhga  ajratib  yozing.



A)  turkiy  so‘zlar;

B)  arab  tilidan  o‘zlashgan  so‘zlar;

D)  fors-tojik  tilidan  o‘zlashgan  so‘zlar;

E) rus tili orqali kirib kelgan so‘zlar.



Nazariy matn

Barcha  tillar  yashab  qolish  darajasi  nuqtayi  nazaridan  quyidagicha 

tasnif  qilinadi: 

1)  xavfsizligi  ta’minlangan  tillar:  ingliz,  xitoy,  ispan,  nemis,  yapon, 

fransuz,  arab  tillari;  2)  ehtiyottalab  tillar:  belorus,  yoqut,  chechen,  tuva 

tillari;  3)  o‘lim  xavfiga  yaqinlashayotgan  tillar:  chukot,  karel,  qalmiq, 

udmurd  tillari;  4)  o‘lim  xavfiga  duch  kelgan  tillar:  aleut,  ters-saam,  itelmen 

tillari;  5)  O‘layotgan  tillar:  ayn  tili,  yuka(gir)  tili,  ubix  tili.

Tillarning  xavfsizligi  alifbo-imloga,  ko‘p  sonli  so‘zlashuvchilarga  va 

davlat  tili  maqomiga  egalik  hamda  axborot-kommunikatsiyalar  sohalari, 

Internet  tili  ekanligi  bilan  ta’minlanadi.

 

16.3-mashq.

 

Berilgan  matnni  o‘qing.  Nazariy  ma’lumot  va  matn  asosida 



test  topshiriqlari  tuzing.


Download 5,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   111




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish