„O‘qituvchi nashriyot-matbaa ijodiy uyi toshkent-2020

oyoqlandirmoqchi
bo‘lg‘an. Otabekning bu harakati 
ululamir
bo‘lg‘an janobga 
bog‘iyliq
bo‘lib, uni, ya’ni Otabek Yusufbek hoji og‘lini o‘lim jazosi bilan 
jazolashni 
taqozo etadir
.
Ikkinchi, Otabekka yo‘lda ko‘makchi bo‘lib 
yurgan Marg‘ilon fuqarosi Mirzakarim qutidor ham shu jazoga sazovor 
tutiladir. Ziyo 
shohichi
bilan o‘g‘li Rahmat bu 
bog‘iyliq
dan xabardor 
bo‘laturib, vaqtida hukumatka ma’lum qilmag‘anlari uchun bir yildan 
zindon
jazosiga mahkum bo‘lurlar!“ (
A. Qodiriy. „O‘tkan kunlar“
)
14.2-mashq.
Мatndagi ko‘hna so‘zlarning ma’nosini tushunishga harakat 
qiling va berilgan so‘zlardan ularga muqobilini tanlang.
Tavsiya etiladigan so‘zlar:
a’yon, qutidor, muhofiz, hukmnoma, sho-
hichi, e’timod, xoqon, shahodat, parvonachi, oyoqlandirmoqchi, ululamir, 
zindon, bog‘iyliq, qo‘rboshi.
Izohlari:
 1) oyoqqa turg‘izmoq; 2) biror hodisa yuzasidan beriladigan 
guvohlik; 3) qattiq ishonish; 4) hukm hujjati; 5) Qo‘qon xonligida pullarni 
qabul qilib oluvchi, saqlovchi, xon xazinasiga topshiruvchi saroy amaldori; 
6) tungi mirshab yoki mirshablar boshlig‘i; 7) hukmdorga yaqin turgan 
http://eduportal.uz

---

71
baland martabali kishilar; 8) himoya qiluvchi qo‘riqchi; 9) ipak savdosi 
bilan shug‘ullanuvchi shaxs; 10) turkiy xalqlarda hukmdorlarning eng oliy 
unvoni; 11) hukmdor farmonini bituvchi kotib; 12) amirlarning ulug‘i; 
13) mahbuslar saqlanadigan yer ostidagi qorong‘i joy; 14) isyonkorlik.
Namuna:
jallod – o‘lim jazosini ijro etuvhi; qushbegi – amir va xon 
saroyida bosh vazir yoki vazirga teng amaldor; muntazir – orziqib kutish.
14.3-mashq.
Мisralarda keltirilgan inson tana a’zolari nomlarining ko‘hna 
ifodalarini hozirgilari bilan almashtirib, ularning ro‘yxatini tuzing.
Garchi mumkin yo‘q vale bir qatla kirsang