„O‘qituvchi nashriyot-matbaa ijodiy uyi toshkent-2020

5.7-mashq.
Matndan chiqargan xulosangizni 3 – 4 jumla orqali bayon eting.
Mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar
1. Badiiy asar tili qachon adabiy til doirasidan chiqib ketadi?
2. Nasriy nutq bilan she’riy nutq o‘zaro qanday farqlanadi?
3. Quyidagi parchani o‘qing. Said Ahmadning ajratib ko‘rsatilgan fikriga 
munosabatingizni bildiring
.
– Abdulla Oripov bilan devor-darmiyon qo‘shni ekansiz. Ko‘rishib 
turasizlarmi?
– Ha, albatta. Bog‘imizni guldor panjara ajratib turadi. Unikiga 
shoirlar, menikiga nosirlar kelishadi. Dam olish kunlari unikida she’rxonlik, 
menikida askiya, latifago‘ylik bo‘ladi.
– O‘rtadan o‘sha panjara olib qo‘yilsa bo‘lmaydimi?
– Bo‘lmaydi. 
Nazm bilan nasr o‘rtasida chegara bo‘lishi kerak.
Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar
5.1-topshiriq
.
Quyida berilgan ilmiy matn asosida badiiy tasvir matni 
yarating. 
Bajarish tartibi:
1) sarlavhaga badiiy tus bering;
2) almashtirish, qo‘shish lozim bo‘lgan so‘zlarni aniqlang;
4) hissiy munosabat ifodalangan o‘rinlarni belgilang;
5) tasvirlar ekansiz, voqeani baholang, hissiy munosabatingizni bayon 
eting.
http://eduportal.uz

---

26
ADASHGAN NOMLAR
Islandiya ingliz tilida „muz o‘lka“, Grenlandiya esa „yashil o‘lka“ 
degan ma’noni bildiradi. Qizig‘i shundaki, Islandiyada iqlim yumshoq, 
qishda harorat kamdan kam holatda 0 gradusga tushadi. Grenlandiya 
orolining 86 foizi esa muz bilan qoplangan.
5.2-topshiriq.
Yaratgan matningizni badiiy o‘qish sinovida taqdim qilishga 
tayyorlaning. 


6.1-mashq.
Esse matnini o‘qing. 
Kunlarning birida Ozod akaga tegajoqlik 
qilib so‘radim:
– Tanqidchining obro‘si nima bilan 
o‘lchanadi?
– Bilasizmi, bu savolingizga Rasul Ham-
zatovning quyidagi so‘z lari bilan javob berish 
mumkin. U shunday deydi:
1. Yomonni har doim yomon deb, yaxshini 
har doim yaxshi deb ayt.
2. Pashshadan fil yasama, lekin fildan 
pashsha yasashni xayolingga ham keltirma.
3. Kitobda yo‘q narsa to‘g‘risida emas, 
unda bor narsa haqida gapir.
4. O‘z fikringni asoslash uchun Belin skiydan boshlab, hamma ulug‘ 
kishilardan hadeb misollar keltiraverma. Agar shu fikr haqiqatan seniki
bo‘lsa, uni o‘zingning aqling bilan isbotla.
5. Ravshan fikrni ravshan va tushunarli til bilan insho qil. Noaniq
gaplarni asti yozma.
6. Shamolning yo‘nalishini ko‘rsatib turadigan pirpirak bo‘lma.
Agar har bir tanqidchi ustoz aytgan mana shu fikrlarga amal qilganida
edi, tanqidchiligimiz yutuqlari yana ham ko‘paygan bo‘lardi.