|
Ta’limiy: O‘quvchilarga delphi dasturlash muhiti to’g’risida tushuncha berish; (FK2)
Tarbiyaviy: O'quvchilarni Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo’lish ruhida tarbiyalash, iqtisodiy tarbiya berish; (TK5) (TK6) Rivojlantiruvchi: O quvchilarda turli ilovalar, dasturlar yaratish ko nikmasini shakllantirish. (TK6)
DTS: O'quvchilar delphi dasturlash muhiti haqida boshlang’ich tushunchaga ega bo’lishadi.
Kompetensiya:
TK5 — vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lishni nazarda tutadi.
TK6 — aniq hisob-kitoblarga asoslangan holda shaxsiy, oilaviy, kasbiy va iqtisodiy rejalarni tuza olish, kundalik faoliyatda turli diagramma, chizma va modellarni o‘qiy olish ko’nikmasiga ega bo’ladi FK2 — Matnli axborotni tahrirlash, formatlash, grafik elementlarni yasash, jadvallar hosil qilish, formulalar kiritish ko’nikmasiga ega bo’ladi.
Dars turi: yangi bilim beruvchi
Dars o'tish metodi: Aqliy hujum, aralash, interfaol.
Dars jihozi: Tarqatma materilallar, 10-sinf darsligi, jadvallar.
Texnik jihozlar: Kompyuter, multimedia vositalari, slaydlar, proektor.
Darsning blok chizmasi
№
|
Dars bosqichlari
|
Vaqt
|
Usullar
|
1
|
Tashkiliy qism
|
3 daqiqa
|
|
2
|
O’tilganlarni takrorlash
|
7 daqiqa
|
Savol-javob, klasster, test
|
3
|
Yangi mavzu ustida ishlash
|
17 daqiqa
|
Ma’ruza, aqliy xujum
|
4
|
Yangi mavzuni mustahkamlash
|
15 daqiqa
|
Klasster, blits-savol, test
|
5
|
Yangi vazifa
|
3 daqiqa
|
|
Darsni borishi:
Tashkiliy davr
1) salomlashish; 2) davomatni aniqlash. 3) sinf jurnalini to'ldirish
Takrorlash
Qanday dasturlash tillarini bilasiz?
Dastur va dasturlash deganda nimani tushunasiz?
Dasturlar tarqalishi bo’yicha nechta turga bo’linadi?
Qanday dasturlarni bilasiz?
Yangi mavzu bayoni:
Delphi interfeysi quyidagi bo‘limlardan iborat:
Sarlavha satri.
Asosiy menyu.
Jihozlar paneli.
Boshqarish obyektlari (komponentalar) panellari.
Boshqarish obyektlari brauzeri.
Boshqarish obyektlari (obyektlar) inspektori.
Yaratilayotgan ilova oynasi (forma).
Yaratilayotgan ilova kodi.
Delphi muhiti oynasining sarlavha satri standart ko‘rinishga ega bo‘lib, unda ilovaning nomi, unda yaratilayotgan loyiha nomi va oynani yashirish, o‘lchovini o‘zgartirish va uni yopish uchun xizmat qiladigan uchta tugma joylashgan o‘zgartirish va uni yopish uchun xizmat qiladigan uchta tugma joylashgan.
Delphining asosiy menyusi 11 ta bo’limdan iborat bo‘lib, ular quyidagilardir:
File (Fayl). 7. Component (Boshqarish obyektlari).
Edit (Tahrirlash). 8. Database (Ma’lumotlar ombori).
Search (Qidiruv). 9. Tools (Jihozlar).
View (Ko‘rinish). 10. Window (Oynalar).
Project (Loyiha). 11. Help (Yordam).
Run (ishga tushirish).
Delphi Uskunalar paneli va obyekt (komponenta)lar paneli.
Uskunalar panelida ko‘p ishlatiladigan buyruqlaming tugmalari joylashgan bo‘lib, bu ulami asosiy menyuga kirmasdan ishlatish imkonini beradi. Jihozlar panelida o‘ndan ortiq tugmalar bo‘lib, ularga yangilarini qo‘shish, ba’zilarini olib tashlash mumkin.
Komponenta deb yaratilayotgan ilovaga joylash uchun mo‘ljallangan turli boshqarish elementlari (obyektlar)ga aytiladi. Vizual dasturlash shu boshqarish elementlarini ilova oynasiga joylash va uning xossalarini o‘zgartirish orqali amalga oshiriladi. Delphida yuzlab boshqarish elementlari bo‘lib, ular yigirmadan ortiq komponentalar paneliga joylab chiqilgan.
Delphi oynalari. Delphi ning asosiy oynasidan tashqari yana bir qator oynalari bo‘lib, ularning asosiy oyna ichida joylashishini o‘zgartirish, ularni yashirish, ekranga chiqarish, o‘lchamlarini o‘zgartirish mumkin. Bu oynalardan birinchi forma oynasi deb ataladi va unda yaratilayotgan ilovaning asosiy oynasining ko‘rinishi aks etadi. Bu oynaning o‘lchamlarini o‘zgartirish bilan yaratilayotgan ilova oynasining o‘lchamlarini o‘zgartirish mumkin. Unga komponentalar panelidan kerakli komponentalarni sichqoncha yordamida sudrab o‘tkaziladi va ularning o‘zaro joylashishi rejalashtiriladi. Bu oynani yangi ilova oynasi yoki sodda qilib ilova oynasi deb ataymiz. U bilan ishlash uning o‘lchamlarini o‘zgartirish, unga yangi boshqarish elementlarini joylash va bu elementlarning joylashishini o‘zgartirishdan iborat bo‘ladi.
Delphida loyihalar yaratish va saqlash. Delphida yaratiladigan ilovalar proyektlar (loyihalar) deb ataladi va maxsus Projects papkasida saqlanadi. Ular Pascalda yaratilgan ilovalardan ancha murakkab bo‘lib, ularni saqlash uchun bir nechta fayl kerak bo‘ladi.
Pascalda yaratilgan dasturni saqlash uchun bitta fayl yetarli va unda yaratilgan barcha dasturlarni bitta papkada saqlash mumkin. Lekin Delphida bunday qilib bo‘lmaydi, chunki turli loyihalarning bir xil nomli fayllari birining o‘rniga ikkinchisini saqlab qo‘yadi. Natijada loyihalar noto‘g‘ri ishlaydi va ular orasida nifoqlar kelib chiqadi. Shuning uchun yangi loyiha bilan ishlashdan oldin bu loyiha uchun yangi papka yaratish lozim. Delphida mavjud loyiha asosida yangi loyiha yaratishda ham ehtiyot bo‘lish kerak. Loyihaga o‘zgartirish kiritilishi bilan bu o‘zgarishlar loyiha fayllarida avtomatik tarzda saqlab qo‘yiladi va avvalgi loyihani qayta tiklashning iloji bo‘lmaydi. Shu sababli mavjud loyiha asosida yangi loyiha yaratishdan oldin mavjud loyihani yangi nomli boshqa papkaga ko‘chirib olish kerak bo‘ladi.
Delphida yuzlab tayyor boshqarish obyektlari mavjud.
Mavzuni mustahkamlash.
Do'stlaringiz bilan baham: |
