O'qitish meto

Tiklanadigan yoki yukni tushirish mikrosikllar (TikMS) odatda bir qator zarbali va musobaqali mikrosikllarni yakunlaydilar. Ular, odatda, sportchining organizmini tiklash va moslashtirish jarayonlari uchun eng yaxshi sharoitlarni ta'minlaydi. Ushbu mikrosikllar kichik umumiy yuklama va zichlik bilan ajralib turadi, ular faol dam olish vositalarini keng qo'llashadi.
O'quv yoki mehnat faoliyati bilan bog'liq bo'lgan taqvim haftasi rejalariga nisbatan mikrosikllarning qurilishi keng tarqalgan. Bundan tashqari, mikrosikllarning tuzilishi va davomiyligiga ta'sir qiluvchi omillar va sharoitlar mavjud. Ulardan eng muhimi: o'q otuvchilarning jismoniy va maxsus tayyorgarligi darajasi, sportchilarning jinsi va yoshi, makrosikl davrlarida va bosqichlarida mikrosikllarning o'rni, davr va bosqichlarda vazifalarning xarakteri. Musobaqalarga bevosita tayyorgarlik bosqichida mikrosikllar tarkibida kelgusi musobaqalar dasturi —
namoyishlarning chastotasi va ular orasidagi dam olish davomiyligi ta'sir ko'rsatadi.
Mikrosikldagi maxsus yuklamalarni rejalashtirishda, avvalgi jismoniy (va ko'pincha aqliy) yuklamadan keyin charchash natijasida yuzaga keladigan maxsus samaradorlikning tebranish qonuniyatlarini hisobga olish kerak. Qayta tiklash jarayonining davomiyligi va xarakteri katta ahamiyatga ega.
Ma'lumki, mushak kuchlanishi faoliyati jarayonida va dam olish davrida ishlash quyidagi bosqichlarga ega:
a) ish;
b) tiklanish;
s) o’ta tiklanish;
_{d) boshlang'ich yoki unga yaqin darajaga qaytish.}Ish qobiliyatini tiklash bosqichlarida turli xil jismoniy va ruhiy stresslarni qo'llash va dam olish bilan almashtirish turli xil kutilgan ta'lim ta'siriga olib kelishi mumkin:
a) uning yo'qligi;
b) kam ta'sir;
s) mashq qilishning maksimal o'sishi;
d) charchash.
Tananing funksional imkoniyatlarini eterli tiklanmaganligining ko’rinishida tez- tez hissiy va stressli yuklamalardan foydalanish ortiqcha mashg'ulotlarga va ortiqcha charchash shakllariga olib kelishi mumkin.
O’ta tiklanish ko’rinishida (superkompensatsiya fazasida) hissiy stressli yuklamalardan foydalanish otuvchining maxsus fazilatlarini rivojlantirishga va o'quv samaradorligini oshirishga yordam beradi. Kam aqliy zo'riqish bilan mashq qilish,
ammo katta miqdordagi harakatlar ishonchsizlik ko’rinishida qo'llanilishi mumkin, bu esa "otuvchi – qurol" tizimining barqarorligini rivojlantirishga yordam beradi.
Shanba kuni yoki ayniqsa yakshanba kuni sportchilar jismoniy va aqliy zo'riqish (musobaqalar) bo'yicha katta miqdordagi ishlarni amalga oshirayotganini hisobga olsak, mikrosikl seshanba kuni boshlanishi va keyingi dushanba kuni turli xil tiklanish vositalari bilan yakunlanishi kerak. Bu kun otish texnikasining alohida elementlarini takomillashtirish uchun ishlatilishi mumkin. Bug' hammomiga
mashg'ulotdan bir necha soat o'tgach, yakshanba kuni borish yaxshiroqdir.
Mikrosikllarni katta hajmdagi maxsus o'q otish mashqlari bilan mashq qilish shart emas. Boshqa sport mashqlarini qo'llash yoki ularni birlashtirish mumkin. Misol uchun, otishdan so'ng, sport o'yinlariga o’tish. Bunday holda, yuklamaning davomiyligi davom etadi va ta'lim yanada hissiy jihatdan tugaydi.
Murabbiylar va sportchilar mikrosikllarning yagona va universal tuzilishi
yo'qligini yodda tutishlari kerak. Bu ta'lim va boshqa sharoitlar rivojlanishi bilan o'zgaradi. Kuniga bir yoki ikki marta mashg'ulotlarda muayyan yuk va dam olish rejimini almashtirib, mashqlar majmualarini o'zgartirib, tayyorgarlikning har bir bosqichida sportchilarning malakasini oshirishni ta'minlaydigan eng yaxshi mikrosikl turini aniqlash muhimdir.