O'qing va tinglang 4 Mojaro, urush va terrorizm Jahon urushlari

Yadro qurollari
Ommaviy qirg'in qurollari
Machine Translated by Google

---

M04_GOLD5238_06_SE_C04.QXD 24.01.12 08:15 150-sahifa
Biroq, o'n minglab yadroviy kallaklar o'ta kuchli an'anaviy kuchlarga birlashtirilgan, o'g'irlik yoki
avariya kabi xavflarni keltirib chiqardi. Ulardan haqiqiy foydalanish strategik yadroviy urushga olib kelishi
mumkin bo'lgan jiddiy xavf-xatarlarni keltirib chiqardi va uy shaharlarini xavf ostiga qo'yadi. Shunday qilib,
Sovuq urush tugaganidan so'ng, ikkala super kuch ham taktik yadro qurollarini deyarli butunlay yo'q qildi.
Qurol dizaynerlari bu yuqori energiyani yaratish va portlovchi termoyadroviy reaktsiyani qo'zg'atish
uchun bo'linish qurollaridan foydalanadilar. Termoyadroviy qurollarning portlash kuchi parchalanuvchi
yadro qurolidan yuzlab marta oshishi mumkin. Sovuq urushdan keyingi davrda bunday megabombalar
ahamiyatsiz bo'lib qoldi, chunki ular har qanday aktyor unumli foydalanishi uchun juda kuchli va terrorchilar
yoki kichik davlatlar qurish uchun juda qiyin.
Fusion qurollari juda qimmat va texnik jihatdan talabchan; ular faqat eng boy, eng yirik, texnologik
jihatdan eng qobiliyatli davlatlar uchun. Bu erda ikkita kichik atom (vodorodning variantlari) kattaroq
atomga aylanadi va energiya chiqaradi. Bu reaktsiya faqat juda yuqori haroratlarda sodir bo'ladi (quyosh
termoyadroviy orqali vodorodni "yoqadi").
150
Strategik qurollar dushmanning vataniga zarba berishi mumkin edi. Taktik yadro qurollari jang maydonida
foydalanish uchun yaratilgan. Ikkala qudratli davlat ham turli xil etkazib berish tizimlari - tortish bombalari,
artilleriya snaryadlari, qisqa masofaga uchuvchi raketalar, minalar, chuqurlik zaryadlari va boshqalardan
foydalangan holda an'anaviy havo, dengiz va quruqlik kuchlariga taktik yadro qurollarini birlashtirdi.
Asosiy strategik yetkazib berish vositalari ballistik raketalardir; samolyotlardan farqli o'laroq, ularni
himoya qilish juda qiyin. Ballistik raketalar jangovar kallakni traektoriya bo'ylab ko'taradi - odatda
atmosferadan tashqarida, kamida 50 mil balandlikda - tushishdan oldin.
Plutoniy yadroviy reaktorlarda past darajadagi urandan osonroq ishlab chiqariladi. Ammo plutoniy
bombasini yaratish urandan ko'ra qiyinroq - tarqalish yo'lidagi yana bir to'siq. Plutoniy, shuningdek,
Yaponiya va boshqa mamlakatlar yaqinda qurgan tijorat reaktorlarida ham qo'llaniladi - bu parchalanadigan
materialning yana bir manbai.
Sovuq urush davrida yadroviy etkazib berish tizimlari ikki toifaga bo'lingan.
parchalanadigan material. Har bir bomba uchun atigi 10 dan 100 funt yoki undan kam talab qilinadi, lekin
bu kichik miqdorlarni ham osonlik bilan olish mumkin emas. Eng oddiy bomba konstruksiyalarida
qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan U-235 ni yasash ayniqsa qiyin. Uranni qurol darajasiga (yoki yuqori darajaga)
boyitish deb ataladigan bo'linadigan U-235 ni qazib olish sekin, qimmat va texnik jihatdan murakkab -
tarqalish yo'lidagi asosiy to'siqdir. Ammo Shimoliy Koreya, Eron, Iroq va Liviya so'nggi yillarda buning
uchun infratuzilmani qurdilar. Shimoliy Koreya uran dasturini to'xtatish va yadroviy majmuasini demontaj
qilishga va'da berdi (2006 yilda plutoniy bombasini sinovdan o'tkazganidan keyin). U 2007–2008 yillarda
rejadan ortda qolgan bo'lsada, bu yo'nalishda muvaffaqiyatga erishdi. Ammo Eron BMT Xavfsizlik
Kengashining 2006-2010 yillarda uranni boyitishni to'xtatish haqidagi bir qancha talablarini rad etib,
uranni "tinch maqsadlarda" boyitish bo'yicha suveren huquqini ta'kidladi.
Bundan tashqari, ba'zi raketalar sobit joylardan (silos) o'q uzadi, boshqalari esa mobil, o'q uzadi