«O‘pkada bo‘shliq sindromi. O‘pka abssessi, bronxoektaz kasalligi bilan bemorlarni tekshirish». Bemorlar kuratsiyasi. Kasallik tarixnomasini

6. Darsning mazmuni.
6.1 Nazariy qism
Qovak k`opincha qattiqlashgan (yalliglanish infiltraciyasi bor) o`pkada kuzatiladi. K`ozdan kechirganda shikastlangan tomondagi k`okrak qafasi nafasdan orqada koladi (bir tomonlama shikastlanganda). Paypaslaganda tovush titrashi kuchayganligi aniqlanadi.
Tukillatganda b`ogik-timpanik yoki metallga urgandek tovush eshitiladi. Bazan darz ketgan k`oza shovqinini aniqlash mimkin. Bronxial nafas eshitiladi, u amforik b`olishi xam mumkin. Odatdagi fizik usul bilan b`oshliqlarning xammasini aniqlash qiyin. Buning uchun uning diametri malum kattalikda, yani diametri 4 sm dan kam b`olmasligi kerak.
O`pka abscessi- bu o`pka t`oqimasini eritib yuboruvchi yiringli yalliglanish b`olib, uning kelib chiqishi sababi xar xil. K`opincha abscess zotiljam natijasida, atelektazda et jismlar tiqilib qolganda, pufakning yiringlashi va boshqalar natijasida rivojlanadi. Mikrob florasi, asosan strepto-stafilopnevmokokklar, spirixeta, ichak tayoqchasi va boshqalar.
Patologik anatomiyasi. Abscess k`opincha o`ng o`pkada joylashadi (o`ng bronx ancha qisqa va keng b`olgani sababli), bronxlarning o`tkazuvchanligi ancha kuchsiz.
Abscess bitta yoki bir nechta b`olishi mumkin. Natijada yuzasi notekis yiringli b`oshliq xosil b`oladi.
Klinik k`orinishi. K`opincha 20-30 yoshlardagi erkaklar kasallanadi. O`pka abscessining kechishi 2 davrga farq qilinadi: o`pka abscessining kechishi 2 davrga farq qilinadi: o`pka t`oqimasining erishi va bronxga yerilguncha shakllanish davri, xamda bronxlarga erib chiqish davri. Abscess rivojlanayotgan davrda bemorning umumiy axvoli ogir b`oladi, xarorati yuqori k`otarilib, qaltiraydi va terlaydi. Nafas olishi tez va yuzaki, yotali quruq yoki bir oz shilliq-yiringli balgam ajraladi, shikastlangan tomondagi k`okrak qafasi nafas olishda qatnashmaydi. Shikastlangan soxa paypaslaganda yoki tukillatilganda ogriq b`olishi mumkin, stetoskop bilan bosilganda y`otal refleksi paydo b`olishi (Kissling belgisi plevra shikastlanganligi belgisi) b`olib hisoblanadi. Shikastlanish o`chogining chuqurligiga qarab tukilatganda o`zgarish xilma-xil b`olishi mumkin. Shikastlanish o`chogi kichikroq va yuzaki joylashganda tukilatganda tovushi o`zgarishsiz b`olishi mumkin.
Shuning uchun chuqur va yuzaki tukilatib eshtiladi.
Eshitganda nafas olish qattiq yoki susaygan, k`opincha nam xirillash eshitilishi mumkin.Qonda neytrofilli leykocitlarning chapga siljishi kuzatiladi. Rentgenda tekshirilganda infiltraciya o`chogining qorayishi aniqlanadi. Ikkinchi davrda abscessning yorilishi - yotal va k`op miqtorda balgam ajralishi kuzatiladi. Balgam miqdori bir kunda 50-100 ml dan 1-2 litrgacha etishi mumkin. U k`okimtir yiringli, bazan qon aralash b`oladi. Shu sababli bemordan achimtir hid kelib turadi. Balgam turub qolganda 2 yoki 3 qavatga ajraladi:yuqori qavati ceroz- k`opikli, pastki qismi leykocitlardan iborat.
Balgam ajralashi bemorning xolatiga ham bogliq b`oladi. Balgamning doimiy ajralishi bronx shilliq qavatini tasirlaydi va yotalni kuchaytiradi shuning uchun bemor y`otal va balgamni kamaytiradigan vaziyatda b`olishga harakat qiladi.
Kasallik o`chogi yuqorida joylashganda u yotishni xush k`oradi, pasta joylashganda esa bemor o`tiradi yoki kasal tomonga yotadi. Yiring ajralishi bemorning ahvoli biroz yaxshilanishiga olib keladi, xarorat bir muncha pasayadi yoki subfebril b`olib turadi.
Yiring ajralgandan s`ong tukilltaganda o`pkada o`ziga xos o`zgaruvchan timpanik tovush paydo b`oladi. Bu tovush bemorning vaziytatiga nafas olish chuqurligiga qarab o`zgaradi (Vintrix Gregat belgilari).