Operatsion tizimlar operatsion tizim

Mobil operatsion tizimlar
Hozirgi vaqtda foydalanuvchilarning qiziqishini turli xil operatsion tizimlarda ishlaydigan smartfonlar jalb qilmoqda: Windows Phone, Boda, iOS shular jumlasidandir. Ulardan eng mashhurlari iOS va Android boʻlib turibdi.
IOS — bu Amerikaning Apple kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan Linux yadrosiga asoslangan mobil operatsion tizimdir. U dastlab 2007-yilda iPhone va iPod Touch uchun chiqarilgan. Hozirda u barcha Apple qurilmalariga oʻrnatilgan. Mobil Safari brauzeri, vizual ovozli pochta, virtual klaviatura kabi yangiliklar iOSʼni smartfonlar uchun eng mashhur tizimlardan biriga aylantirdi.
Android eng dinamik rivojlanayotgan tizim boʻlib, smartfonlar (dastlab kommunikatorlar uchun) uchun ishlab chiqilgan. Bu sensorli ekranga qaratilgan statsionar shaxsiy kompyuterlar va noutbuklarda ishlatiladigan shunga oʻxshash Windows va Linux tizimlarining soddalashtirilgan versiyasidir. Android platformasi operatsion tizim, dasturiy interfeys va kuchli ilovalarni oʻz ichiga oladi. Chrome OS kichik netbuklardan tortib to toʻliq oʻlchamli ish stollarigacha boʻlgan qurilmalar uchun operatsion tizim sifatida sotiladi va x86 hamda ARM protsessor arxitekturasini qoʻllab-quvvatlaydi.
Yangi Google Chrome OS optimallashtirilgan Linux yadrosiga asoslangan ochiq manba hisoblanadi va Chrome brauzeri tomonidan boshqariladi. Asosiy xususiyat veb-ilovalarning oddiy operatsion tizim funksiyalaridan ustunligidadir. Bunda asosiy rol brauzerga yuklangan.
Yangi mahsulotni yaratish strategiyasi Internetga kirish uchun foydalaniladigan shaxsiy kompyuterning apparat resurslariga mos kelmaydigan arxitekturani nazarda tutadi.
Tizim tomonidan ishga tushirilgan barcha ilovalar veb-xizmatlardir. Aslida, kompyuterda sodir boʻladigan barcha harakatlar Internetda amalga oshiriladi, shu bois hech qanday oflayn ilovalarni oʻrnatishga hojat yoʻq. Shu munosabat bilan, Chrome OSʼda ishlash kompyuterning kuchli resurslarga ega boʻlishini talab qilmaydi, barcha jarayonlar kompyuterning oʻzida emas, balki tegishli xizmatlarning serverlarida ishga tushiriladi. Biroq bu tizim internet bilan muammosi bor foydalanuvchilarda muammo tugʻdirishi mumkin.

Statcounter Global Stats maʼlumotlariga koʻra, 2021-yil sentabr holatiga koʻra, butun dunyo boʻylab gadjetlarda qoʻllaniladigan eng mashhur operatsion tizim Android hisoblanadi – smartfonlar, planshetlar, elektron oʻquvchilar, raqamli pleyerlar, qoʻl soatlari, fitnes bilakuzuklar va boshqalar uchun operatsion tizim. Barcha gadjetlarning 40,66 foizi. Keyingi o‘rinlarda Windows (32,3% qurilmalar) va iOS (15,97%). OS X ham juda mashhur (qurilmalarning 6,82%, OS MacBooks uchun ishlatiladi). Boshqa operatsion tizimlar atigi 4,25% ni tashkil qiladi.

Windows operatsion tizimi shaxsiy kompyuterlar va noutbuklar segmentida yetakchilikni davom ettirmoqda (75,4%). Keyingi o'rinda MacBook uchun OS X 15,93% ulushga ega. Bozorning ahamiyatsiz ulushlari Chrome OS (2,59%) va Linux (2,33%) operatsion tizimlariga, qolganlari esa 3,75%ga to'g'ri keladi.
Mobil telefonlar deyarli har doim Android (72,44%) yoki iOS (26,75%) operatsion tizimlaridan foydalanadi.

Dunyodagi barcha platformalarda ishlovchi mashhur operatsion tizimlar:

Kompyuterlar va noutbuklar uchun mashhur operatsion tizimlar:

Mobil qurilmalar uchun operatsion tizimlar:

O‘zbekistonda jahon tendensiyalari sharoitida barcha platformalarda eng ommabop operatsion tizim Windows hisoblanadi. Biroq, Windows ulushi yil davomida sezilarli darajada kamaydi: 2021 yil sentyabr holatiga ko'ra 64,23% dan 42,05% gacha. Shu bilan birga, ikkinchi o‘rindagi Android operatsion tizimining ulushi bir yil ichida 23,09 foizdan 41,43 foizga ko‘tarildi. Quyida Apple texnologiyasining operatsion tizimlari - iOS (12,01%) va OS X (3,05%) joylashgan.

Windows OT ulushini kamaytirish boshqa operatsion tizimlarga ommaviy o‘tishni anglatmaydi, aksincha, mamlakatda gadjetlar orasida smartfonlar ulushi ortganidan dalolat beradi. Shu bilan birga, shaxsiy kompyuterlar va noutbuklar uchun Windows 90,6% ulushi va qolganlaridan katta farq bilan eng mashhur operatsion tizim bo'lib qolmoqda. OS X (6,57%), Linux (1,09%) va Chrome OS (0,05%).